δύο βιβλιαράκια ή επειδή το ένα φέρνει τ’ άλλο…

Σε πιο προηγούμενο post, που αφορούσε στην κριτική για το άρθρο του Αγγελικόπουλου «Το περιβάλλον στο ελληνικό τραγούδι», ανέφερα την περίπτωση ενός ελληνικού συγκροτήματος από τα early seventies, των Ρέμπελων, κι ενός τραγουδιού τους ως ένα πρωτόλειο στιχουργικό δείγμα πολιτικο-οικολογικών ευαισθησιών στο εγχώριο άσμα. Τους στίχους εκείνου του τραγουδιού, που είχε τίτλο «Η πόλη», τους θυμόμουν μέσες-άκρες – έπρεπε όμως να τους τσεκάρω και να τους καταγράψω ακριβώς. Κι επειδή είναι πιο εύκολο ν’ ανοίξω ένα βιβλίο και να τους διαβάσω, από το να ψάξω να βρω το 45άρι και να το βάλω στο πικάπ, ανέτρεξα σ’ ένα βιβλιαράκι που είχε βγει στις αρχές της δεκαετίας του ’80 (δεν αναφέρεται χρονιά) και το οποίον είχε τίτλο «Ελληνικά Τραγούδια Ποπ-Ροκ» [εκδόσεις Γ. Σπηλιώτη], ανθολογημένα (τα τραγούδια) από κάποιον Γιώργο Χειλαδάκη (όχι τον... συμφοιτητή μου από το Πολυτεχνείο, με τον οποίον κάναμε μαζί αρμόνιο στον Νάκα). Εκεί, ανάμεσα σε στιχάκια των Αγάπανθος, Πελόμα Μποκιού, Διονύση Σαββόπουλου, Περικλή Χαρβά, Νοστράδαμος και άλλων υπήρχαν και τα δύο τραγούδια των Ρέμπελων από το 45άρι της Zodiac (δες και τη φωτογραφία στο post της 18/7). Αντέγραψα, λοιπόν, από ’κει την «πόλη». Θυμόμουν, όμως, πως το συγκεκριμένο βιβλίο ήταν γεμάτο λάθη, γι’ αυτό και είπα, τελικώς, ν’ ακούσω το δισκάκι, μπας και… Και όντως. Εκεί όπου στο τραγούδι άκουγες καθαρά «θόρυβοι, καυσαέρια», στο βιβλίο διάβαζες «πρωί με καυσαέρια»· φυσικά, αμέσως, διόρθωσα το σχετικό στίχο στην ανάρτηση. Κάποτε, θυμάμαι, παλιά, πολύ παλιά, είχα στοιχηματίσει με τον εαυτό μου πως σε κάθε ένα από τα τραγούδια που ανθολογούνταν σ’ εκείνο το βιβλίο θα εύρισκα ένα τουλάχιστον μικρό ή μεγάλο λάθος! Δεν είχα και πολύ άδικο!! Η πλάκα, μάλιστα, είναι όταν στον πρόλογο διαβάζεις… ο αναγνώστης, ελπίζουμε, να καταλαβαίνει τις δυσκολίες που συνάντησε η ανθολόγηση και τον ευχαριστούμε γι’ αυτό από τα πριν. Ποιες δυσκολίες, δηλαδή, να κατανοήσει ο αναγνώστης; Ότι κάποιοι, αφού τους… ελέησε ο θεός κι είχαν τους δίσκους, ξέχασαν να βγάλουν το γράσο από τ’ αυτιά τους, ακούγοντας άλλα αντ’ άλλων; Κατά τα λοιπά, εκείνο που έχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι πως 30 χρόνια αργότερα εξακολουθεί να βγαίνουν και ν’ απασχολούν την αγορά το ίδιο άχρηστα αναγνώσματα. Βασικά, αναφέρομαι στο βιβλίο του Μπάμπη Κυρλή «Το Ελληνικό Ποπ Rock, 60’s-70’s» των εκδόσεων Δωδώνη, που κυκλοφόρησε πριν από λίγους μήνες.Ας σημειώσω, λοιπόν, από την αρχή πως το βιβλίο του Κυρλή δεν αντέχει σε σοβαρή κριτική – κάτι που είχα την ευκαιρία να το πω τηλεφωνικώς και στον ίδιον (όπως του είπα και άλλα, που δεν γράφονται… δεν υπονοώ πως τον έβρισα, αλλοίμονο), όταν επικοινώνησε μαζί μου στο περιοδικό, για να με ρωτήσει αν διάβασα αυτό που έφτιαξε. Γράφω, όμως, κι εδώ δυο λόγια, ακριβώς γιατί είναι άλλο πράγμα η διαπροσωπική επικοινωνία και άλλο η δημοσίευση ενός κριτικού, εν πάση περιπτώσει, λόγου (τι να κριτικάρεις δηλαδή;). Το... εγκληματικό (για βιβλίο) ελάττωμα του Κυρλή είναι το ύφος του, σε συνδυασμό με το κακό και φθηνιάρικο κασέ. (Δεν είναι θέμα χρημάτων, αλλά γνώσεων και αισθητικού πλάνου). Βασικά πρόκειται για μία αντιγραφή του πρώτου, πρόχειρου και ανεπαρκούς βιβλίου του Ντίνου Δηματάτη «25 Χρόνια Ελληνικού Ροκ» [Εκδ. Νέα Σύνορα – Α.Α Λιβάνη, Αθήνα 1992], γραμμένο στο γνωστό χαζοχαρούμενο στυλ – τι ωραία που ήταν κάποτε –, με ολοκληρωτική απουσία προσωπικής ματιάς και με διάφορα άλλα μεθοδολογικά προβλήματα, μπροστά στα οποία ωχριούν τα δεκάδες λάθη (το συγκρότημα του Σπανουδάκη ήταν οι ULS, όχι οι LPS, ο δίσκος του λέγεται “Looking Back” όχι “Looking Banc”, o τραγουδιστής των Yes λέγεται Jon Anderson και όχι John Anderson, o Ντόριαν Κόκκας έπαιζε στους Αγάπανθος και όχι κάποιος… Ντίνος Κόκκας, Socrates Drank the Conium λέγεται το γκρουπ και όχι… Drunk the Conium, Byrds είναι το γκρουπ και όχι… Byzds, ντραμς στους MGC έπαιζε ο Στέλιος Κατσαδωράκης και όχι ο ανύπαρκτος... Στέλιος Πολύτιμος, το σωστό επώνυμο είναι Σουγιούλ και όχι Σογιούλ, το άλμπουμ των Νοστράδαμος βγήκε στη Zodiac το 1972 και όχι στην Polydor το 1978… ατελείωτος ο κατάλογος). Ο Μπάμπης Κυρλής είναι σίγουρο πως ανακατεύτηκε με τα πίτουρα… Δυστυχώς, για ’κείνον, δεν τον φάγανε οι κότες, αλλά τα λιοντάρια και οι ύαινες.
Πάντως, εγώ έβαλα τα γέλια με τις... κριτικές που πήρε το βιβλίο (οι εμφάσεις δικές μου). Προσέξτε τες.
Μυρτώ Αθανασοπούλου, Μαρία Δρουκοπούλου στη Lifo: «Η ιστορία της ελληνικής μουσικής και τις δεκαετίες '60 και '70, από τα χρόνια της αθωότητας ως την εποχή του καθαρού ροκ ήχου. Η έκδοση παρέχει στοιχεία σχετικά με την αρχική σύνθεση του κάθε γκρουπ, τη μουσική του διαδρομή, με έμφαση στους σημαντικότερους σταθμούς του, καθώς και πλούσιο φωτογραφικό υλικό». Το φωτογραφικό υλικό του βιβλίου είναι της πλάκας. Κατά τα λοιπά είναι ολοφάνερο πως οι κυρίες κατέχουν το θέμα τους…
Αλέξανδρος Στεργιόπουλος στην Ελευθεροτυπία: «(…)Πρώτη η δεκαετία του ’60. Είναι η δεκαετία των πάρτι, των μουσικών πρωινών, των μικρών δίσκων, των πρώτων ελληνικών γκρουπ. Ο ήχος ήταν κυρίως μοντέρνος. Όχι τόσο άγριος και δυναμικός.(…) Η επόμενη δεκαετία, αυτή του '70, γίνεται πιο ψαγμένη, ακόμη πιο σκεπτική. Ο Διονύσης Σαββόπουλος βάζει τη δική του σφραγίδα και δημιουργεί τον τρίτο πόλο, μετά τους Χατζιδάκι, Θεοδωράκη(…) Ένα προσωπικό, νοσταλγικό, ευαίσθητο, ταξίδι». Άκου η δεκαετία γίνεται «σκεπτική»...
Και η Μαρία Μαρκουλή στα Νέα: «(…) Στην εποχή του mp3 και του myspace όλα αυτά ακούγονται μακρινά, ρομαντικά και για πολύ κόσμο άγνωστα, ωστόσο το νήμα ξετυλίγεται μέσα από τις πληροφορίες και το προφίλ των καλλιτεχνών, έτσι όπως τα αφηγείται κάποιος που ξέρει και έχει αγαπήσει το υλικό του». Άμα «ξέρει» ο Κυρλής, κατεδαφίζω το blog αμέσως και δεν ξαναπιάνω πληκτρολόγιο.
Συνάδελφοι, μη γράφετε ό,τι σας κατέβει. Μας κατσικώνονται οι άσχετοι…