Σάββατο 30 Σεπτεμβρίου 2017

ΜΠΑΜΠΗΣ ΛΑΣΚΑΡΙΣ το αγγλόφωνο ελληνικό ροκ στη δεκαετία του ’80 – κριτική σ’ ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε προσφάτως

Συγγραφέας είναι, βασικά, ο Μπάμπης Λάσκαρις –τουλάχιστον ως συγγραφέας θα κριθεί εδώ– με το Noise Full of Love: Το αγγλόφωνο ελληνικό ροκ στη δεκαετία του ’80 [Τυφλόμυγα, Μάρτιος 2017] να αποτελεί το δεύτερο μουσικό βιβλίο του (τον ευχαριστώ για το πρόμο αντίτυπο που μου έστειλε και βεβαίως για την αφιέρωση). Να υπενθυμίσω πως το πρώτο μουσικό βιβλίο τού Λάσκαρι ήταν το Punk: Η ιστορία μιας επανάστασης στις εκδόσεις οξύ, το 2007. Το λέω αυτό για να δείξω πως ο Λάσκαρις είναι «ειδικευμένος» στις μουσικές από το πανκ και μετά, κάτι που φαίνεται όχι μόνο από τους τίτλους και τα περιεχόμενα και του πιο τελευταίου βιβλίου του, αλλά και από τα κενά, που εμφανίζει ως μουσικοσυγγραφέας στην περιγραφή-αξιολόγηση και των ελληνικών eighties.
Ο Λάσκαρις επιχειρεί να δει «επιστημονικά-κοινωνιολογικά» το θέμα των αγγλόφωνων ελληνικών ροκ eighties και αυτό κάνει το βιβλίο του βαρετό σ’ ένα μεγάλο βαθμό. Μπορεί το ανάγνωσμα να παίρνει καλό βαθμό ως… διδακτορικό, αλλά ως μιαν αφήγηση, που αφορά βασικά στο… μη-πανεπιστημιακό κοινό θα αντιμετωπίσει ζόρια. Εγώ είμαι της γνώμης πως ο συγγραφέας, γενικά το λέω αυτό, πρέπει να γνωρίζει ποιο είναι το κοινό του – πού απευθύνεται. Αν θέλει το κοινό του να είναι οι πανεπιστημιακοί ας διανείμει το πόνημά του εκεί και ας αφήσει την αγορά να ασχοληθεί με τα πιο… λαϊκά αναγνώσματα. Το να βγάζει κάποιος ένα… επιστημονικό σύγγραμμα μιλώντας όχι για τις νομολογίες του Συμβουλίου Επικρατείας π.χ. αλλά για τους Last Drive και τον Λάμπρο Τσάμη νομίζω –η γνώμη μου είναι αυτή– πως κάπου έχει χάσει τον μπούσουλα.
Τα ερωτήματα που ανακύπτουν από ένα και μόνο απλό ξεφύλλισμα του βιβλίου τού Λάσκαρι είναι πολλά. 
Κατ’ αρχάς τι σημαίνει «αγγλόφωνο ελληνικό ροκ»; Το ροκ στην Ελλάδα των eighties είτε αγγλόφωνο είτε ελληνόφωνο στο ίδιο κοινωνικό καζάνι έβραζε. Ο Λάσκαρις νομίζει, για να το πω χοντρά, πως αγγλόφωνο ροκ άκουγαν οι… εξεγερμένοι και ελληνόφωνο οι συμβιβασμένοι. Αυτά είναι αστειότητες βεβαίως – και για μένα ένας διαχωρισμός τέτοιου τύπου είναι χαμένος από χέρι. Ας το παραβλέψουμε, όμως, αυτό.
Όταν διαβάζεις στον τίτλο του βιβλίου «το αγγλόφωνο ελληνικό ροκ στη δεκαετία του ’80» περιμένεις να γίνεται λόγος, εντός, για πολλές και διαφορετικές μπάντες. Κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Ο Λάσκαρις επιλέγει κάποια ονόματα μόνον, και γύρω απ’ αυτά αρθρώνει ένα λόγο. Ποια είναι αυτά τα ονόματα; Οι Last Drive, οι Sex Beat από το Ηράκλειο της Κρήτης, που είχαν βγάλει μόνο κασέτες και στους οποίους έπαιζε ο ίδιος ο συγγραφέας(!), οι No Mans Land, ο R.R. Hearse (Λάμπρος Τσάμης), οι Anti Troppau Council και οι South of No North, ενώ στη γενικότερη κουβέντα συμμετέχουν ο Πέτρος Κουτσούμπας (Πήγασος, ΑΝ) και ο Χρήστος Δασκαλόπουλος.
Ο Λάσκαρις, προφανώς, θεωρεί ως αντιπροσωπευτικά αυτά τα ονόματα, για τα αγγλόφωνα ελληνικά rock eighties, και άρα περιττεύει κάθε άλλη αναφορά σε… πολυεθνικά γκρουπ τύπου Sharp Ties και Scraptown, σε γκρουπ σαν τους Magic de Spell και τους FMQ, στα γκρουπ της CVR και της Creep, στα συγκροτήματα του ελληνικού «μετάλλου» ή σε γκρουπ που δεν τα ήξερε ούτε η μάνα τους όπως οι Plasis π.χ. (πού τους θυμήθηκα;). Αλλά, ας το προσπεράσουμε κι αυτό και να δούμε τι γράφεται μέσα στο βιβλίο πλέον. Εδώ θα παραθέσω συγκεκριμένα χωρία-σημεία και όπου κρίνω θα τα σχολιάζω.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
«Κύριος άξονάς μας θα είναι συνεπώς το αγγλόφωνο ανεξάρτητο ροκ, μια και είναι αυτό που δείχνει να έχει πάρει οριστικά διαζύγιο από τα κυρίαρχα ρεύματα των μουσικών δρωμένων στην Ελλάδα. Αντίθετα το ελληνόφωνο “ροκ” ούτε και τόσο ανεξάρτητο είναι, ούτε και αντιτίθεται συμπαγώς στη μουσική κατάσταση του τόπου – με εξαίρεση ίσως το σινγκλάκι των Clown και τις πασίγνωστες Τρύπες».
Εδώ, σ’ αυτή την παράγραφο, φαίνεται όλο το μύθευμα, για να μην γράψω η ασχετοσύνη και το βαρύνω, κάτω από το οποίο είναι γραμμένο το βιβλίο.
Κατ’ αρχάς να πούμε πως υπάρχει και αγγλόφωνο ελληνικό ροκ που δεν ήταν ανεξάρτητο (σαν εκείνο των Sharp Ties π.χ.) και που ήταν, μάλιστα, και πολύ επιτυχημένο. Αλλά, το να ηχογραφείς για πολυεθνική και να σε γουστάρει ο λαός αντιβαίνει με το μύθευμα τού… underground και τού… έξω από τα κυρίαρχα ρεύματα. Επίσης, ο Λάσκαρις όταν μιλάει για ελληνόφωνο «ροκ» τοποθετεί το ροκ μέσα σε εισαγωγικά(!), για να δείξει πως το ελληνόφωνο δεν είναι, στην πραγματικότητα, ροκ και πως σε κάθε περίπτωση είναι κάτι πολύ συμβιβασμένο! Ναι! Και κάπως έτσι εξαιρεί τους Clown και τις Τρύπες, ενώ δεν εξαιρεί τους Εν Πλω και τη Λευκή Συμφωνία π.χ. Τους δε Φατμέ και Μουσικές Ταξιαρχίες, που βγάλανε δυο-τρία από τα σημαντικότερα ροκ άλμπουμ στην Ελλάδα του ’80, φοβάμαι πως ο Λάσκαρις ούτε που θα καταδέχεται να τους πιάσει στο στόμα του.
«… και από την άλλη, η αποτυχία δημιουργίας του κατάλληλου υποβάθρου για καθαρό ροκ στην Ελλάδα, έστρεψε τη δίψα του κοινού σχεδόν αποκλειστικά στα ξένα συγκροτήματα».
Ο όρος, ας τον πω έτσι, «καθαρό ροκ» είναι τελείως αποπροσανατολιστικός, κοινώς μπαρούφα. Ας μας πει ο Λάσκαρις τι σημαίνει «καθαρό ροκ», ώστε να ξέρουμε κι εμείς τι ν’ ακούμε και να μην την πατάμε με το... ακάθαρτο των Χωρίς Περιδέραιο και των Μωρών στη Φωτιά.
“TOP OF THE WORLD, MA!” (το κεφάλαιο για τους Last Drive)
Ο Λάσκαρις παραθέτει εδώ μια συνέντευξη των Last Drive, που δόθηκε στο περιοδικό Μικρό Παρά Πέντε το 1986. Το να καθίσουμε τώρα και να σχολιάσουμε μια συνέντευξη του ’86 δεν το βρίσκω και τόσο σώφρον – αν και θα πρέπει να πούμε πως το interview έχει μέσα πολλές υπερβολές (κι αυτός είναι ένας κομψός χαρακτηρισμός). Θα μείνω όμως σε μια κουβέντα, που για μένα αποτελεί διαχρονική βλακεία.
Λένε κάπου οι Last Drive: «Παλιότερα το ροκ στην Ελλάδα πιστεύω ότι δεν είχε πολύ τσαμπουκά».
Δεν ξέρω τι σημαίνει η λέξη «τσαμπουκάς» στο ροκ και αν συνδέεται με το «κάνω ό,τι μου κατέβει», «δε δίνω λογαριασμό σε κανέναν», «τους γράφω όλους στ’ αρχίδια μου» και τέτοια. Πάντως εγώ τα τσαμπουκαλεμένα συγκροτήματα δεν τα γουστάρω να τα βλέπω live. Μ’ ενοχλούν αισθητικώς κατ’ αρχάς. Ενώ, αν ο «τσαμπουκάς» βγαίνει και στα λόγια τότε, περαιτέρω, τα βαριέμαι ή και τα σιχαίνομαι και ως ακροάματα (οίκαδε). Και γι’ αυτό το λόγο δεν γουστάρω σχεδόν καθόλου το χιπ-χοπ. Γιατί έχει έναν κακώς εννοούμενο τσαμπουκά, που για μένα είναι εντελώς απωθητικός. Πάντως, δίσκους των Last Drive, για να το ξεκαθαρίσω, έχω –τους δύο πρώτους– και τους θεωρώ «διαμάντια» για τα ελληνικά eighties και καθόλου τσαμπουκαλίδικους. Δεν ξέρω… μπορεί να γίνανε μετά τσαμπουκάδες…
Ο Alex K. λέει, πάντως, ασυνάρτητα πράγματα και πολύ πιο μετά. Από μεταγενέστερη συνέντευξη, του 2007, διαβάζουμε:
«Πιστεύω ότι ήταν θέμα χρονικής συγκυρίας ότι γεννηθήκαμε σε ένα πρώιμο μετα-μεταπολιτευτικό περιβάλλον ας πούμε, και είχαμε απενοχοποιήσει το fun του rock nroll, ενώ πριν ήταν η παλιά γραμμή της παραδοσιακής Αριστεράς, για το “ξενόφερτο rock” που ήταν καταδικαστέο».
Αυτά τα θέματα τα έχουμε αναλύσει δεκάδες φορές στο δισκορυχείον. Το απενοχοποιημένο fun, που είχαν τα συγκροτήματα του ’60, όπως οι Forminx, οι Charms με τον Μάικ Ροζάκη, οι Cinquetti και δεκάδες άλλα δεν το απέκτησαν ποτέ οι Last Drive και τα γκρουπ του ’80. Αφήνω το γεγονός πως οι Cinquetti είχαν συνεργαστεί με τον Μάνο Λοΐζο πριν τη χούντα, που ήταν «λαμπράκης» και «παραδοσιακή αριστερά».
Τα κολλήματα που έχουν πολλοί στο κεφάλι τους, ακόμη και σήμερα, σε σχέση με το ροκ, στην Ελλάδα, είναι εξοργιστικά. Πόσω μάλλον όταν νομίζουν κιόλας πως απ’ αυτούς ξεκίνησε το… απενοχοποιημένο ροκ.
Να πω επίσης πως το βιβλίο σε μπερδεύει ενίοτε με τα τριών ειδών εισαγωγικά που χρησιμοποιούνται από τον συγγραφέα  (>> <<, « », “ ”), καθώς κάποιες φορές δεν καταλαβαίνεις αμέσως αν αυτά που διαβάζεις τα λέει ο Λάσκαρις ή κάποιος άλλος. Αλλά κι αυτό μικρή σημασία έχει, γιατί όποιος και να λέει ασυνάρτητα πράγματα, άμα τα διαβάζεις σ’ ένα βιβλίο, το ίδιο κάνει.
Από το ίδιο πάντα κεφάλαιο (με δικά μου εισαγωγικά και με δικά μου bold) μερικές ατάκες, τώρα, που μας πάνε πίσω στα αλήστου μνήμης «Ροκ Ημερολόγια»:
«Μου φαίνεται ότι ο κόσμος ξαφνικά σχεδόν άρχισε να φοβάται το ελληνικό ανεξάρτητο ροκ. Άρχισε να φοβάται το μήνυμά του, το πάρε τη ζωή σου στα χέρια σου».
«…το στοιχείο αυτό της ανατροπής υπήρχε συνυφασμένο στον καθημερινό αγώνα για ύπαρξη, που έδιναν τα καθαρά ροκ συγκροτήματα».
«Όλο το νόημα εκπηγάζει από την κατανάλωση εγγυημένων προϊόντων και όχι από την ουσία της ‘υπόσχεσης ζωής’ που καταθέτουν τα ανεξάρτητα ροκ συγκροτήματα».
«Ήταν το αγγλόφωνο, ήταν πάντα στη γωνία, λόγω περιορισμένης εξάπλωσης».
«Όταν είσαι στην Ελλάδα περιμένεις πολλά από έναν πολύ μικρό τόπο και αυτό σε κάνει νευρικό και σε απογοητεύει».
ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΗΓΑΣΟ ΣΤΟ GAGARIN: ΑΓΑΠΗ ΕΠΙΜΟΝΗ ΚΑΙ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΗ
Στο κεφάλαιο αυτό μιλάει ο Πέτρος Κουτσούμπας, που επίσης λέει ανιστόρητα πράγματα:
«Στην Ελλάδα δυστυχώς επειδή η καλύτερη περίπτωση του ροκ συνέπεσε με τη χούντα των συνταγματαρχών, παρέμεινε τρομερά περιθωριακό. Λόγω του ότι η κοινωνική κριτική που ασκούσε η Αριστερά ήταν πιο πολύ ‘θέμα διαχείρισης της πολιτικής εξουσίας’ – οι κομμουνιστές ήταν πιο συντηρητικοί από τους φιλελεύθερους αστούς, μπορεί πολιτικά να ζητάγανε πιο πολλή δημοκρατία, όσον αφορά όμως την καθημερινότητα, τον καθημερινό τρόπο ζωής και την αντίληψη του ανθρώπου σαν ένα ον το οποίο χρειάζεται ελευθερία για να ζήσει και μια διαφορετική σχέση με την κοινωνία, είχανε μια συντηρητικότητα η οποία είχε να κάνει τότε με τη Σοβιετική Ένωση, με τον σοβιετικό άνθρωπο κ.λπ. Αυτό δημιουργούσε στους ροκάδες ένα τεράστιο πρόβλημα, διότι από τη μεν χούντα καταδιώκονταν –τους κόβανε τα μαλλιά, τους λέγανε τεντυμπόυδες, τους περιορίζανε, τους κατηγορούσανε για ναρκομανείς και για άρρωστους– από τη δε μεριά του επαναστατικού κινήματος, που διεκδικούσε μεγαλύτερες ελευθερίες στη χώρα αντιμετωπίζονταν τρομερά καχύποπτα σαν απόβλητα: αμερικάνικος τρόπος ζωής δηλαδή – Αριστερά μας έλεγε Αμερικανάκια και η  Δεξιά μας μπουντρούμιαζε».
Κατ’ αρχάς σ’ ένα βιβλίο για τα eighties θα έπρεπε να αποφεύγονται τέτοιες κουβέντες, που αφορούν παλιότερες δεκαετίες. Δεύτερον, αυτά που αντέγραψα παραπάνω δεν έχουν ουδεμία σχέση με την πραγματικότητα. Το ροκ δεν παρέμεινε «τρομερά περιθωριακό» επί χούντας, καθώς ακουγόταν από το κρατικό ραδιόφωνο και προβαλλόταν (το ελληνικό) από την τηλεόραση. Όλα τα σχετικά και τα λιγότερο σχετικά έντυπα γράφανε τότε για τους Beatles, τον Hendrix, τους Deep Purple κ.λπ. Όλοι αυτοί έκαναν εξώφυλλα σε περιοδικά, ενώ οι δίσκοι τους κυκλοφορούσαν ελεύθερα στη χώρα. Πόθεν «περιθωριακό» λοιπόν;
«Η κριτική που ασκούσε η Αριστερά ήταν πιο πολύ ‘θέμα διαχείρισης της πολιτικής εξουσίας’». Τι λέει ο άνθρωπος; Αγνοεί πως η Αριστερά τότε ήταν παράνομη (όταν δεν ήταν φυλακισμένη και εξορισμένη); Για ποια «πολιτική εξουσία» μιλάει, όταν εκλογές δεν φαίνονταν στον ορίζοντα ούτε με το κιάλι; Και πού κολλάνε τώρα οι κομμουνιστές; Ορισμένοι νομίζουν πως άλλη δουλειά δεν είχαν οι κομμουνιστές να κάνουν επί χούντας, παρά να συκοφαντούν το ροκ! Πληροφορώ τον Κουτσούμπα πως οι κομμουνιστές μια χαρά τα λέγανε τότε (επί χούντας), όταν είχαν κάτι να πουν επί του θέματος – εκείνοι που λέγανε βλακείες ήταν οι δεξιοί και «φιλελεύθεροι αστοί», που γράφανε στα περιοδικά και τις εφημερίδες, μεταδίδοντας τα τραγούδια στο ραδιόφωνο λες και ήταν... άλογα κούρσας. Νούμερο ένα, νούμερο δύο, νούμερο τρία… Τώρα κατά πόσον η Δεξιά μπουντρούμιαζε τους ροκάδες… εδώ σηκώνω ψηλά τα χέρια. Παραδίνομαι! Τέτοιες κουταμάρες θα ντρεπόταν να τις ξεστομίσει ακόμη και ο… θείος Μαστ.
ΟΙ NO MANS LAND, Ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ, Η ΡΟΚ ΣΤΙΓΜΗ ΚΑΙ Η «ΨΥΧΕΔΕΛΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ»
Γράφει κάπου ο Λάσκαρις:
«Μια και μιλήσαμε όμως ήδη για τις οικονομικές παραμέτρους του ροκ, και πριν παραθέσουμε την αφήγηση του Βασίλη Αθανασιάδη για τον πρώτο κύκλο της πορείας του συγκροτήματος, καλό θα ήταν να έχουμε κατά νου μια φράση του Κώστα Σφακιανάκη, ντράμερ των Sex Beat και της Σάρκας: “Όλο το ροκ είναι ψυχεδελικό”. Κι αυτό μου φαίνεται ότι αληθεύει, τόσο στις πρόβες κάθε συγκροτήματος, όπου κυριαρχεί κάποτε το συναίσθημα ή κάποιες σκέψεις ή κάποια μυστηριώδης ροή αδρεναλίνης, όσο και στις συναυλίες, όπου η επιτέλεση…»... και λοιπά, και λοιπά…
Κανένα σχόλιο δεν έχει νόημα να γίνει σ’ αυτές της ασυναρτησίες, όπου όλο το ροκ χαρακτηρίζεται ως «ψυχεδελικό», καθώς η αδρεναλίνη και η επιτέλεση και... μπλα, μπλα, μπλα. 
Ευτυχώς εμφανίζεται κάπου ο Αθανασιάδης και διαβάζεις και κάποια σωστή κουβέντα στο βιβλίο:
«Υπάρχει μια κοινωνική αντιπαράθεση στο ροκ, αλλά δεν έχει σχέση με το μύθο του: δεν έχει σχέση με επαναστατικές ιδέες(…) δεν είναι όντως μία επαναστατική πράξη, όπως θέλουνε να την παρουσιάζουνε».
Φυσικά, και το να παίζεις μουσική δεν σημαίνει πως πράττεις κάποια επαναστατική πράξη, ούτε κάθε συγκρότημα που μπορεί να παίζει «ψυχεδελικό ροκ», οπουδήποτε στον πλανήτη, σήμερα, σχετίζεται με κάποιο είδος μουσικού underground (τουλάχιστον με την έννοια που είχε το underground στα sixties). Η Τέχνη δεν άλλαξε ποτέ την κοινωνία, ούτε προκάλεσε, ούτε επιτάχυνε ποτέ επαναστατικές διαδικασίες. Μπορεί να εξέφρασε εκ των υστέρων την επανάσταση (δες σοβιετική πρωτοπορία στη δεκαετία του ’20 π.χ.), αλλά ακολούθησε αυτής (της επανάστασης) δεν προηγήθηκε.
Αυτή η προσγείωση δεν αρέσει, φαίνεται, στο Λάσκαρι, ο οποίος μοιάζει να «κατηγορεί» τους No Mans Land, που έκαναν απλώς το κέφι τους, χωρίς να βαυκαλίζονται πως θα άξιζε ν’ αλλάξουν την κοινωνία μέσω της μουσικής τους. Γράφει:
«Βλέπουμε εδώ στην αφήγηση του Βασίλη, ότι φαινομενικά και ίσως ακόμη περισσότερο ουσιαστικά, οι No Mans Land τείνουν πολύ περισσότερο προς την καθαρή μουσική συνιστώσα του ροκ, παρά προς εκείνες τις παραμέτρους που θα μπορούσαν να θεωρηθούν κοινωνικές ή τουλάχιστον να εκτιμηθούν σαν τέτοιες».
Ο R.R. HEARSE ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΤΙΘΕΤΟ ΤΟΥ ΘΟΡΥΒΟΥ
Ο R.R. Hearse (Λάμπρος Τσάμης) είναι φίλος, αλλά εδώ πέρα λέει κάτι που… πάει πολύ:
«Πλέον (σ.σ. σήμερα) δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα στον ρόκερ και τον τυπικό μουσικό. Εκείνη την εποχή όμως το ροκ ήτανε ένα είδος αντι-μουσικής. Δε στόχευε στη δημιουργία μιας μουσικής κατάστασης, αλλά πιο πολύ στην ουσία της διοχετευμένης ενέργειας».
Για κάτσε ρε Λάμπρο! Ποτέ το ροκ δεν ήταν αντι-μουσική. Πού το είδες αυτό γραμμένο; Επειδή εσύ έκανες τότε τα σώου σου, βγάζεις συμπεράσματα γενικώς για το ροκ βάσει των δικών σου και μόνον αντιλήψεων-παραστάσεων; Πολύ υπερφίαλο δεν είναι αυτό; Δηλαδή θα έπρεπε κάποιος να ήταν άσχετος ως μουσικός (να μην ήξερε δηλαδή να παίξει ούτε ένα ακόρντο στην κιθάρα) και απλώς να «διοχέτευε ενέργεια» για να γράψουμε για «ροκ», ενώ έναν άλλον που θα γνώριζε επαρκώς το όργανό του και που θα έφτιαχνε σοβαρά τραγούδια θα τον απορρίψουμε; Αν είναι δυνατόν! Να μη γυρίσουν τώρα τα πόδια και βαρέσουν το κεφάλι!!
ΧΡΗΣΤΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ
«Και οι περισσότεροι στην Ελλάδα δεν ενδιαφέρονται για το ροκ γιατί δεν τους το επιτρέπει η καθημερινότητά τους. Δέχονται τα εύκολα επειδή αυτό το πράγμα [το καθαρό ροκ] είναι underground, δεν μπορεί να το βρει ο άλλος εύκολα. Δεν μπορώ να θεωρήσω με τίποτα ότι είναι ροκ ο Πορτοκάλογλου ή ο Τσακνής ή ο Μαχαιρίτσας – αυτό είναι όμως το mainstream. Αυτό θεωρείται ροκ στην Ελλάδα, αυτό παρουσιάζεται απλόχερα όσο γίνεται, κι έτσι το ακούει ο κόσμος ο περισσότερος, νομίζει ότι αυτό είναι ροκ, και δε θα μάθει ποτέ ότι υπάρχουνε οι τάδε και οι τάδε».
Και ο Δασκαλόπουλος δεν διαφέρει από τους προηγούμενους.
Να βγούνε λοιπόν οι… Jefferson Handkerchief  και να κατηγορήσουν τους Jefferson Airplane, πώς ήταν εκείνοι underground (οι Handkerchief), επειδή ο κόσμος δεν… μπορούσε να τους βρει εύκολα, ενώ τους Jeffersons (που είχαν τραγούδι τους στο νούμερο 5 του Billboard και το χόρευε όλος ο κόσμος το ’67) να τους πούμε… Αμερικάνους Φατμέ και Πορτοκάλογλου… φτύνοντάς τους. Το παράδειγμα, προκειμένου να αντιληφθείτε τις χοντράδες που λένε κάποιοι. Κάποιοι που νομίζουν ότι οι Φατμέ του «Πάλκου» δεν ήταν ροκ και πως ροκ ήταν μόνον οι… Sex Beat!
(Δεν έχω τίποτα με τους Sex Beat, που τους άκουγα στα eighties από κασέτες και ήταν συμπαθείς, αλλά… να είμαστε και λογικοί-να μην είμαστε και πλεονέκτες…).
Ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΖΑΒΑΡΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ANTI TROPPAU COUNCIL
Κι εδώ μία από τα ίδια…
«Δεν μπορείς να φανταστείς ότι θα τραγουδήσεις στα ελληνικά, τα οποία ήτανε ταυτισμένα[sic] τότε με τον Θεοδωράκη, έστω και με τους Φατμέ, οι οποίοι όλοι για μας ήτανε “ανάθεμα”[sic.
Βαρέθηκα… Κουράστηκα…

Εν κατακλείδι θα έλεγα πως δεν τον καταλαβαίνω τον Λάσκαρι.
Ξόδεψε ένα σωρό χαρτί (το βιβλίο του είναι όμορφο και καλοτυπωμένο παρεμπιπτόντως), για να μας πει τι νομίζει ο ένας κι ο άλλος για το ροκ, καθώς τα 3/4 εκείνων που γράφει είναι αφηγήσεις. Αυτή η… επιστημονική μέθοδος γραφής με στοιχεία «προφορικής ιστορίας» για μένα δεν λειτουργεί (πέραν του ότι είναι η εύκολη λύση για να χριστεί συγγραφέας και η… κουτσή Μαρία) από τη στιγμή που κάποιος ακούει σαν χάνος τι του λένε οι άλλοι, δίχως καμμία διάθεση να παρέμβει, να κοντράρει και εν τέλει να διορθώσει.
Έτσι, όταν και άμα γράψω κι εγώ κανα βιβλίο θα ενδιαφερθώ να πω τι νομίζω εγώ πως είναι ροκ, ελληνικό ροκ κ.λπ. και όχι τι νομίζει ο… Δασκαλόπουλος, ο Ζήλος ή ο Μαχαιρίτσας. Ας βγάλουν κι αυτοί, τέλος πάντων, δικά τους βιβλία και ας τα πούνε μόνοι τους εκεί. Δεν είμαστε εδώ για να δίνουμε το λόγο στον έναν και τον άλλον.
Είμαστε εδώ για να γράφουμε τις δικές μας απόψεις.

42 σχόλια:

  1. Καλημέρα.Εμένα αυτό το βιβλίο παρά τις αδυναμίες του και κάποια άλλα που με ξένισαν το βρήκα πολύ ενδιαφέρον μπήκα έστω και εγκεφαλικά στην εκείνη εποχή έμαθα κάποια πράγματα που δεν ήξερα.θεωρώ σωστή την επιλογή να παρουσιαστούν αυτα τα συγκροτήματα και οι άνθρωποι γιατί όπως κ να το κάνουμε αυτοί ήταν οι πρωταγωνιστές εκείνης της εποχής στο αγγλόφωνο ελληνικό ρόκ.Κύριε Τρούσσα μη μπερδέυεστε με τι εστί ελληνικό ροκ.Δεν ήταν οι φατμέ κ οι λοιπες μαλακίες ροκ.Το ροκ για εκείνη τη γενιά οπως και τη σημερινή έχει αλλο νοημα για τους νέους που ίσως να μήν νιώθετε εσείς.Επίσης και οι τρύπες ηταν εξαίρεση στην ελληνόφωνη σαπίλα του τότε.εννοείτε και η λευκη συμφωνία.Το βιβλίο ήταν μια τίμια προσπάθεια απο έναν άνθρωπο που έζησε και έπαιξε μουσική εκεινη την εποχή.Δε το βρήκα επίσης καθόλου βαρύ και δύσκολο.Ευχαριστω

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. >>Καλημέρα<<
      Καλημέρα

      >>Εμένα αυτό το βιβλίο παρά τις αδυναμίες του<<
      Θα ήταν καλό να μας έλεγες για τις αδυναμίες του.

      >>αυτοί ήταν οι πρωταγωνιστές εκείνης της εποχής<<
      Δεν ξέρεις ποιοι ήταν οι πρωταγωνιστές εκείνοι της εποχής στο… αγγλόφωνο ελληνικό ροκ, γιατί είσαι άσχετος.

      >>Κύριε Τρούσσα μη μπερδέυεστε με τι εστί ελληνικό ροκ<<
      Ξεμπερδέψου εσύ και άσε με εμένα.

      >>Δεν ήταν οι φατμέ κ οι λοιπες μαλακίες ροκ<<
      Γι’ αυτό σου λέω ότι είσαι άσχετος.

      >>Ευχαριστω<<
      Παρακαλώ.

      Διαγραφή
  2. Μην βιάζεστε να στείλετε ανώνυμα σχόλια, που να λένε σαχλαμάρες – δεν θα τα δημοσιεύσω.

    Διάλογος σημαίνει… καλόπιστος διάλογος.

    Αποκτήστε σοβαρό προφίλ ή αποκαλύψτε το, ώστε να μπορούμε να πούμε δυο κουβέντες παραπάνω.
    Δεν έχω χρόνο ν’ ασχολούμαι με ανόητες ανωνυμίες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. γεράσαμε και μυαλό δε βάλαμε Λες και μπήκα στη χρονομηχανή κι ακούω τις συζητήσεις των 80ς Και καλά να τα λένε εικοσάρηδες άντε εικοσπεντάρηδες αλλά να τα λένε οι ίδιοι στα πενήνταφεύγα εξήντα ΤΡΑΓΙΚΟ ότι και να τους λες Φώντα δεν καταλαβαίνουν τίποτα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Να πω κι εγώ μια "προσωπική ιστορία":
    Πριν 20 χρόνια δώσανε οι Panx Romana ( συμπαθείς παρ'όλ'αυτά) συναυλία σ'ένα καραβάκι στο Θερμαϊκό. Η φάση του καραβιού ήταν ότι κατα τη διάρκεια του gig βολτάραν στη θάλασσα. Το καλοκαίρι τα πράματα ήταν απλά διότι μπορείς να ακούσεις το λάϊβ κι απ'έξω, αλλά το χειμώνα όχι και τόσο: δεν κάθεσαι στους -3 πάνω στην παραλία βραδυάτικα να ακούς λάϊβ , πανκ ξεπανκ..
    Επομένως για να δεις το λαιβ έπρεπε να μπεις στο καράβι.
    Και πόσους χώραγε το καράβι; 100? 120? 150? Όχι παραπάνω.
    Το λοιπόν πρέπει να μαζεύτηκαν περίπου 200 άτομα στη συναυλία, κάποιοι κόψανε ξερωγω εισιτήρια, άλλοι πήραν απλά ποτό και μπαινοβγαίνανε στο καράβι κι όλα ΟΚ. Οταν όμως ήταν να ξεκινήσει το καράβι τη βόλτα έπρεπε να είναι πάνω ένας συγκεκριμενος αριθμός. Διότι θα είσαι εν πλω και δεν είναι να παίζεις μ'αυτά Γενάρη μήνα 2 τα μεσάνυχτα..
    Κάτι κομπρεμί παίξανε, κάτι συνεννοήσεις , βγαίνει εν τέλει ο τραγουδιστής στο μικρόφωνο και μας λέει " Παιδιά επειδή η ξεφτυλισμένη η αστυνομία έβαλε όριο για τον κόσμο στο καράβι, ξερωγώ όσοι δεν κόψατε εισιτήριο πάτε έξω για να συνεχίσουμε..".
    Ας περάσει κι αυτή η αυθεντική μαρτυρία στο πάνθεον των ηρωικών μαχών του ελληνικού ρουόκ με το κατεστημένο...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Καλο θα ηταν οι Φατμε να μας ελεγαν ποσο ηταν ροκ, την ωρα που μαζευαν τα μπουκαλια που τους πεταγε το κοινό σε καθε συναυλια που επαιζαν με αγγλοφωνες μπαντες, ειδικα αμα εμφανιζονταν και οι Vavoura Band στο ιδιο bill. Η αληθεια ειναι οτι κανενας ροκας της εποχης δεν τους θεωρουσε ροκ συγκροτημα, παρα κρυοκωλους που ανοιξαν τη πορτα και μπηκαν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. >>Η αληθεια ειναι οτι κανενας ροκας της εποχης δεν τους θεωρουσε ροκ συγκροτημα, παρα κρυοκωλους που ανοιξαν τη πορτα και μπηκαν.<<
      Γιατί ήταν μαλάκες.

      Διαγραφή
    2. δεν είναι το θέμα μας οι Φατμέ που ξεκίνησαν σαν ροκ ή ίσως νιου γουέιβ γκρουπ -εμφανείς οι επιρροές από Gang Of 4 ,Television ακόμη κι από ρέγγε στον πολύ καλό για μένα πρώτο δίσκο τους- και στη συνέχεια την είδαν κάπως αλλιώς και φτιάξαν ένα ωραίο κράμα ελληνικής μουσικής και ροκ.
      Αυτό το κάνανε και οι Βραζιλιάνοι και οι Ιταλοί από τα τέλη των 60ς
      Και οι ίδιοι το λέγανε άλλωστε- δεν είμαι πανκ ούτε ροκάς κλπ .
      Οπότε γιατί αναφέρονται και ως ανάθεμα ή πουλητάρια ; Ο καθένας έχει δικαιώμα να αυτοπροσδιορίζεται όπως θέλει.
      Η ουσία είναι αν γράφανε καλά τραγούδια

      Διαγραφή
    3. Πολύ σωστά. Για μένα ο δεύτερος δίσκος των Φατμέ, τα "Ψέμματα", είναι ο καλύτερός τους - και σφόδρα υποτιμημένος.
      Και ο πρώτος φυσικά είναι πολύ καλός. Ας μην πω και για το "Ρίσκο", γιατί θα μας την πέσουνε...

      Διαγραφή
    4. γιατί ρε Φώντα να μη μιλήσεις για το Ρίσκο; για να μη κακοκαρδίσεις τον Κουτσούμπα και το Τζαβάρα;
      Τραγουδάρες, πεντακάθαρος ήχος - ο Παπάζης στην κονσόλα -και γεροί guests ανάμεσά τους κι ο φίλος σου Νικολαίδης
      ΑΥΤΟΣ είναι ο καλύτερος των Φατμέ κι ας
      μην ήταν.. underground
      Μιλάμε για μουσική υποθέτω στο μπλογκ σου κι όχι για την υποκουλτούρα του στυλ με όλη την αγάπη μας

      Διαγραφή
    5. Καλά, ναι, δεν κωλώνω να γράψω για το Ρίσκο και για το τι σήμαινε για το ελληνικό τραγούδι (και για το ροκ) στα μέσα του '80, αλλά έχω μια προτίμηση στα "Ψέμματα". Και αυτό μπορώ να το εξηγήσω.
      Να βρω λίγο χρόνο μόνο να καταπιαστώ μ' αυτά τα πρώτα άλμπουμ των Φατμέ.

      Διαγραφή
  6. Ioannis Karr
    Τελικα ειναι οι Τσακνης/Μαχαιριτσας Ροκ?

    Φώντας Τρούσας Δισκορυχείον
    Για μένα ναι. Έχει και αυτή τη διάσταση το ροκ.

    Dimitris Saltos
    εδω τα λένε πάντως οι αδιέξοδο , έχω απο τα δόντια. πανκικα και ζορικα. https://www.youtube.com/watch?v=e2kFMUtAr9o&t=07m01s
    Συνέντευξη Αδιέξοδο 25 5 1985 μέρος 2

    Φώντας Τρούσας Δισκορυχείον
    Βλακείες λένε. Λίγο που άκουσα.

    Dimitris Saltos
    ε γενικα υπηρχε αυτο το κλιμα του πανκ αττιτιουντ. κι εδω οι στρεςς τα χωνουν στην γεροντοκρατια του λακη με τα ψηλα ρεβερ που τους καταπιεζει. απο οτι θυμαμαι τον κραζαν και σε αλλο σημειο της συνεντευξης πως ταχα παιζει ροκ ν ρολ. https://www.youtube.com/watch?v=dtWG672tS8s&t=9m34s
    Συνέντευξη Stress μέρος 2ο

    Dimitris Saltos
    παντως για το εν λογω βιβλιο, δεν το εχω διαβασει αρα δνε μπορω να κρινω, αλλα ο συγγραφεας του στη συνεντευξη που τον ειδα στον ελευθεριακο μου εκανε κακιστη εντυπωση. Ολο κατι αλλοπρόσαλλα ελεγε και εχασα καθε θεληση να το αγορασω, ενω το έψηνα.

    Φώντας Τρούσας Δισκορυχείον
    Κατάλαβα...

    Vassilis Konstandopoulos
    Ο Τσάμης τι κάνει τώρα; Θυμάμαι και τις επικές Μουσικομαχίες με τον Αρβανίτη, τότε που είχε εμφανιστεί ως νεκροφόρα

    Φώντας Τρούσας Δισκορυχείον
    Καλά είναι. Ανεβάζει πράγματα από τότε...Δες εδώ στο τέλος... http://www.lifo.gr/articles/music_articles/144347

    Vassilis Konstandopoulos
    τι γέλιο είχαμε ρίξει θεέ μου και με τούτον

    Φώντας Τρούσας Δισκορυχείον
    Με ποιον;

    Vassilis Konstandopoulos
    είδα, μακάρι να είναι καλά ο άνθρωπος και να έχει μια δουλειά

    Vassilis Konstandopoulos
    δουλειά, για να ζει εννοώ, τι άλλο να κάνει, μουσική;

    Spyros Diastimikos στον Vassilis Konstandopoulos
    είναι ο DJ Lo-Fi.

    Spyros Diastimikos
    Δε νομίζω ότι θα επιχειρήσω να διαβάσω το βιβλίο, δυστυχώς εδώ ακούγονται ανεπίτρεπτες ασυναρτησίες για κάποιον που υποτίθεται ότι έχει ασχοληθεί. Άντεξα σκάρτα ένα 20λεπτο...
    https://www.youtube.com/watch?v=I8yHypDejfw
    "Noise Full Of Love" (Μια Συζήτηση Με Τον Μπάμπη Λάσκαρι)

    Vassilis Konstandopoulos
    ελπίζω να βιοπορίζεται ο άνθρωπος, καλά περάσαμε στα 80ς πάντως

    Vassilis Konstandopoulos
    τώρα κατάλαβα, με τον νεκροφόρα φυσικά, φοβερό γέλιο...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Από τα αποσπάσματα που παραθέτεις Φώντα με γυρίζεις τριαντατόσα χρόνια πίσω και βλέπω γνωστές σε μένα απόψεις, γκρουπ, συναυλιακούς χώρους, παρέες κλπ.
    Αυτή η αυθεντικότητα της στάσης αυτών των ανθρώπων για μένα έχει αξία κι ας διαφωνώ με πολλά που λένε ίσως γιατί προσωπικά έψαξα ευρύτερα τη μουσική.
    Νομίζω ,αν και συμφωνώ με τις τοποθετήσεις σου ότι το βιβλίο -από όσο μπορώ να κρίνω- δεν μπορεί να κριθεί με λογικά επιχειρήματα ακριβώς γιατί έχει μια συναισθηματική και κάπου και ιδεολογική φόρτιση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. το άρθρο σου δεν ήταν και τόσο καλό νομίζω γιατί το γράψες θυμωμένος(υποθετω). Κάποιος άςχοληθηκε με θέμα που δεν υπαρχειβιβλιογραφια αυτό είναι θετικό.Αν ήταν όλοι να συμφωνούμε σε όλα δε θαχε νόημα.Κανε ένα δικό σου άρθρο για το θέμα και μηντο ξεπετας με το σχολιασμο.Και επειδή γράφω ακούγοντας wasteland γράψε κάποια μέρα για αυτούς.τα πιο ενδιαφέροντα αγγλόφωνα ήταν τα λιγότερο φασιαροζικα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καθόλου θυμωμένος δεν είμαι. Το βιβλίο το διάβασα τον Αύγουστο και την κριτική την έγραψα τώρα. Ακόμη και αν θύμωσα, όταν το διάβασα, είχα σίγουρα ξεθυμώσει όταν έγραψα τα σχετικά.
      Το ότι βγαίνουν βιβλία σίγουρα είναι θετικό. Δεν είπα εγώ πως το βιβλίο δεν έπρεπε να βγει.
      Άρθρα για τα eighties έχω κάνει. Και το να σχολιάζω κριτικά ένα βιβλίο κι αυτό άρθρο είναι. Εκφράζω κι εδώ τις απόψεις μου.

      Διαγραφή
  9. Δεν είμαι ψυχαναλυτής: αυτό σημαίνει ότι έχω κάθε δικαίωμα σε μια συζήτηση να ακούω «σαν χάνος» όσα μου αφηγούνται οι άλλοι, χωρίς να έχω τη διάθεση ούτε να παρέμβω, ούτε να «διορθώσω». Δεν είμαι ούτε ιστοριογράφος: είναι αλήθεια ότι χρησιμοποίησα τη μέθοδο της «προφορικής ιστορίας», αλλά για κανέναν άλλο λόγο εκτός από την αγάπη που τρέφω για το αντικείμενό της και τα γεμάτα ζωή αποκυήματά του. Το βιβλίο, όπως ευκρινέστατα είναι γραμμένο στο οπισθόφυλλό του, πρόκειται «για το προϊόν μιας συζήτησης ζωντανής και ανοιχτής, ανάμεσα στον συγγραφέα και τη γενιά του, ή τουλάχιστον με μερικούς από τους εκπρόσωπούς της». Πρόκειται για επτά συνεντεύξεις με πρόσωπα που διαμόρφωσαν με τον τρόπο τους την ελληνική ανεξάρτητη ροκ σκηνή, καθώς και μερικές δικές μου αποτιμήσεις. Ευχαριστώ όλους για τα σχόλια. Το αν το βιβλίο έχει γραφεί μέσα σε επιστημονικά ή κοινωνιολογικά πλαίσια, έχει να κάνει μόνο με «τη φτιαξιά» μου. Έτσι σκέφτομαι από μικρός. Δεν τίθεται λόγος να αλλάξω τώρα. Θα ήθελα πάντως να επισημάνω ότι έχω εντοπίσει τρεις ασθένειες του σύγχρονου ρόκερ: την υστερία, το σολιψισμό και τον βολονταρισμό. Τυχεροί εκείνοι που μπορούν και δρουν χωρίς να τις κουβαλάνε μέσα τους. Τώρα, το τι εστί «καθαρό ροκ», μπορώ να το διατυπώσω ως εξής: κιθάρα, μπάσο, τύμπανα, φωνή. Είναι μια κάπως πρωτόγονη μορφή έκφρασης αυτή – και ίσως η πιο προσιτή- , και όταν επέμενα υπονοώντας ότι τα αγγλικά είναι η καταλληλότερη γλώσσα για τη φωνή, το έκανα για δύο λόγους: έναν κοινωνικό και έναν καλλιτεχνικό: κοινωνικός είναι ο ρόλος της αγγλικής γλώσσας στον Δυτικό κόσμο, μια και με βάση αυτή τη γλώσσα επικοινωνούν σχεδόν όλοι μεταξύ τους, τουλάχιστον στην Ευρώπη και στην Βόρειο Αμερική και Αυστραλία. Έτσι δημιουργήθηκε για το ροκ μια διεθνής παράδοση. Αλλά και πάλι, το ροκ της δεκαετίας του ’80 στην Ελλάδα, αιτούσε το δικαίωμα σε μία διαφορετικότητα, ίσως θολή και ίσως ασαφή ακόμα, αλλά σίγουρα «στακάτη». Καλλιτεχνικά τώρα μιλώντας, η εκφορά των στίχων και «τα παθιασμένα φωνητικά» βοηθιούνται ιδιαίτερα από τα αγγλικά στα οποία είναι διατυπωμένα, καθόσον η φωνή γίνεται τότε ένα ακόμη όργανο στο συγκρότημα προσδιορίζοντάς το με τη σχετική δυνατότητα πρόσκλησης του ακροατή σε μια «ροκ μέθεξη». Το αν το βιβλίο είναι «συναισθηματικά φορτισμένο» έχει να κάνει ξανά με τον τρόπο γραφής μου. Κι αυτό δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, μια και είναι γραμμένο το 2007, μια χρονιά που μόλις είχαν επανασυνδεθεί οι Last Drive. Αν φαίνονται τώρα «αλλοπρόσαλλα» τα όσα λέω στη συνέντευξη ή αν δημιουργώ «κάκιστη εντύπωση» εκεί, εδώ νομίζω ότι τίποτε δεν μπορώ να κάνω γι’ αυτό. Κι εγώ επίσης «βαρέθηκα, κουράστηκα»: είναι όμως ωραίο και ευχάριστο πράγμα οι συζητήσεις και η ανταλλαγή απόψεων για ένα θέμα που όλοι μας έχουμε βαθιά αγαπήσει. Σας ευχαριστώ όλους λοιπόν.

    Μπάμπης Λάσκαρις

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Γεια σου Μπάμπη
      Σ’ ευχαριστώ για το σχόλιο.
      Σ’ ένα μόνο πράγμα θα επιμείνω, που το λέω χρόνια.
      Δεν είμαστε φερέφωνα. Θα πρέπει να σταματήσουμε, πλέον, να σεβόμαστε μέχρι θανάτου τους παράγοντες του χώρου και τους καλλιτέχνες (άνθρωποι είναι κι αυτοί, με κάποιο χάρισμα βέβαια, όταν το έχουν, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως όταν μιλάνε είναι αλάνθαστοι), να παύσουμε ν’ ακούμε μ’ ανοιχτό το στόμα ό,τι μας λένε.
      Να αποκτήσουμε τα κότσια δηλαδή και το κουράγιο να πηγαίνουμε κόντρα, όταν ακούμε απερίσκεπτα πράγματα.
      Από ’κει ξεκινούν πολλά.
      Καλή συνέχεια.

      Διαγραφή
    2. τι είναι σολιψισμός και τι βολονταρισμός ;

      Διαγραφή
    3. δηλαδή και απευθύνομαι σε όσους το έχουν διαβάσει για να καταλάβουμε ένα βιβλίο για ελλ ροκ γκρουπ πρέπει να έχουμε από δίπλα κι ενα κοινωνιολογικοφιλοσοφικοξερωγωτι λεξικό;

      Διαγραφή
    4. Σολιψισμός: προέρχεται από τα λατινικά (solus ipse) και σημαίνει κάτι σαν "εγώ ο ίδιος", ή "μόνον εγώ". Θεωρείται από πολλούς ως το πρώτο σκαλοπάτι για τη φιλοσοφία. Τώρα, βολονταρισμός σημαίνει κάτι σαν να ταυτίζω την επιθυμία μου με την πραγματικότητα και να προσπαθώ να το επιβάλλω (πάλι από τα λατινικά). Χρησιμοποιείται στην πολιτική κυρίως.

      Διαγραφή
    5. Φώντα, εντάξει. Καλή συνέχεια και σε σένα.

      Διαγραφή
    6. "δηλαδή και απευθύνομαι σε όσους το έχουν διαβάσει για να καταλάβουμε ένα βιβλίο για ελλ ροκ γκρουπ πρέπει να έχουμε από δίπλα κι ενα κοινωνιολογικοφιλοσοφικοξερωγωτι λεξικό;"

      όχι, αλλά καλό είναι να μην είσαι και τελείως άσχετος από τέτοιες έννοιες.

      Διαγραφή
    7. μόνο άσχετος δεν είμαι, αλλά εδώ μιλάμε για ένα βιβλίο για τη νεανική πανκ ή ποστ πανκ κουλτούρα-- δεν είμαστε στα έδρανα της Φιλοσοφικής.
      Υπάρχουν στη γλώσσα μας τέτοιες δυνατότητες, ώστε το να καταφεύγει κανείς σε ξένα λεξικά για να πει απλά πράγματα δεν οδηγεί πουθενά

      Διαγραφή
    8. είδα τη συνέντευξη του Μπάμπη και δεν τη βρήκα βαρετή- αντίθετα ενδιαφέρουσα
      Ξέχασε όμως να αναφέρει τις Άχρωμες Σκιές ένα γκρουπ που το ήξερα από τότε -φοιτητής στο Ηράκλειο και ξανάκουσα τα κομμάτια τους στο YT Κατά τη γνώμη μου δεν είχαν να ζηλέψουν από τους Χωρίς Περιδέραιο και σίγουρα επηρέασαν ένα σημερινό γκρουπ που γουστάρω τους Οδός 55
      Το αναφέρω για να υπενθυμίσω ότι στα 80ς υπήρχαν πολλά ενδιαφέροντα ελλ γκρουπ που δεν δισκογράφησαν -όχι ότι αυτά που έβγαλαν δίσκο ήταν λίγα ή αδιάφορα - χωρίς να υπάρχει θέμα ελληνικού ή αγγλικού στίχου. Αυτο ήταν καθαρά θέμα επιλογής κι όχι βέβαια ροκ ταυτότητας,

      Διαγραφή
    9. τι τρολιά είναι αυτή Φώντα; οι άχρωμες σκιες είναι παραμύθι

      Διαγραφή
  10. Ροκ=κιθαρα,μπασο,ντραμς,φωνη!τ'ακους Manzarek?Ευχαριστω τον φιλο που ενημερωσε οτι υπαρχει συνεντευξη του συγγραφεα στο U Tube.
    Η συντευξη αρχιζει λεγοντας οτι το ροκ των 80'ς ηταν συνεχεια των hippies!τι να πω δεν ξερω κουραγιο..Θα κρατησω για αυτο το βιβλιο οτι εχει σχολια (οποια και αν ειναι αυτα) απο μελη 2 φοβερων συνολων τους Σαρκα και Antitroppau Council,και θα αφιερωσω το Ηχητικη Νεοτητα απο Σαρκα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Το βιβλίο δεν το έχω διαβάσει. Έχω διαβάσει όμως τα "Κοινωνικά Απόβλητα -Η ιστορία της πανκ σκηνής στην Αθήνα 1979-2015" του Γιάννη Κολοβού. Και παρότι πρόκειται για ένα ενδιαφέρον βιβλίο, πάσχει και αυτό από το πρόβλημα, ότι παρότι πρόκειται για "επεξεργασμένη έκδοση της διδακτορικής μου διατριβής", στο τέλος παραμένει μια διδακτορική διατριβή και όχι ένα βιβλίο που γράφτηκε για αναγνώστες. Θα έπρεπε να έχουν αφαιρεθεί τουλάχιστον 200 σελίδες (μαζί με παραπομπές, σχόλια και βιβλιογραφία, αγγίζει τις 662 σελίδες) Πιστεύω πως το ίδιο πρόβλημα θα υπάρχει και εδώ.

    Από εκεί και πέρα, συμφωνώ πως οι συνεντεύξεις και οι μαρτυρίες αποτελούν μόνο την πρωτογενή συλλογή πληροφοριών και κατά κανένα τρόπο το σώμα μίας έρευνας, ακριβώς γιατί η δουλειά ενός συγγραφέα, είναι να ξεπεράσει την υποκειμενικότητα, την εμπάθεια ή και την απλή έλλειψη καλής μνήμης. Το προσωπικό συμπέρασμα του συγγραφέα θα πρέπει να είναι εμφανές και τεκμηριωμένο. Ακόμα και εάν δεν θα συμφωνήσουν όλοι με αυτό.

    Όσον αφορά τα αποσπάσματα που παραθέτονται, βλέπω για ακόμα μία φορά πως μύθοι 30 χρόνια παλιοί μεταφέρονται αναλλοίωτοι στις μέρες μας και μάλιστα με τις δάφνες ενός "ηρωικού" παρελθόντος. Το ροκ ορίζεται βασικά από την φόρμα του. Και κάθε είδους πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις που μπορεί να του φορτώσει κάποιος, είναι υποκειμενικές και σε κανέναν τρόπο δεν ορίζουν την λειτουργία του ως μουσικό είδος.

    Επίσης, η γλώσσα (Αγγλικά ή Ελληνικά) έχει την σημασία της, αλλά σε καμία περίπτωση δεν γίνεται να διαχωρίσει τους καλλιτέχνες σε "πούρους" και "ντεμέκ" Μου κάνει απλά εντύπωση, πως γίνεται μετά από τόσα χρόνια γνώσης και της καθαρότητας της ματιάς που προσφέρει η απόσταση, να επιστρέφουν κάποιοι σε ανύπαρκτα και ξοφλημένα διλήμματα και συγκρίσεις. Εάν τότε μπορούσες να τα αντιμετωπίσεις με κάποια συγκατάβαση, λόγω της εποχής και των καταστάσεων, σήμερα ανήκουν περισσότερο στην κατηγορία του γραφικού.

    Ευπρόσδεκτη, παρ' όλα αυτά, οποιαδήποτε συμβολή στην σχετική βιβλιογραφία και καλή επιτυχία στην πορεία του βιβλίου προς τους αναγνώστες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. λέει λοιπόν ο -αξιοσέβαστος κατά τα άλλα -Δασκαλόπουλος ότι το underground,που και για μένα είναι το πιο αυθεντικό ροκ, ότι δε μπορούσες να το βρεις εύκολα.
    Εγώ θυμάμαι και συναυλίες σε σχολικά συγκροτήματα και σε αμφιθέατρα σχολών και στα Προπύλαια ακόμη και σε κρατικές ραδιοφωνικές εκπομπές παρουσιάσεις κι ο καθένας τουλάχιστον στην Αθήνα μπορούσε με στοιχειώδες ψάξιμο να βρει αυτά τα γκρουπ.
    Τώρα γιατί δεν πέρασαν στον πολύ κόσμο όπως έγινε αργότερα με τις Τρυπες και τα Σπαθιά είναι άλλη ιστορία.
    Όσο για τους άλλους που λέει είχαν βέβαια την αβάντα των μεγάλων εταιριών αλλά νομίζω περάσαν σε πολύ κόσμο όχι γιατί ήταν ροκ με την αυστηρή έννοια αλλά ήταν πιο ευαναγνωστα από τους πολλούς που και τότε και σήμερα δεν την πολυψάχνουν με τη μουσική.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. coldwave:
    Ο Ζήλος και ο Δασκαλόπουλος είναι χρόνια στο κουρμπέτι (όπως εσύ) και έχουν καντάρια μουσική γνώση και εμπειρία (όπως εσύ). Θα έπρεπε να σέβεσαι περισσότερο τη γνώμη τους και να είσαι πιο επιεικής (φραστικά εννοώ) μαζί τους. Το ίδιο θα όφειλαν να κάνουν και αυτοί, εννοείται.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Toν Ζήλο τον σέβομαι, επειδή έχει ακούσει καντάρια μουσική (όση δεν θ’ ακούσω εγώ, αν ζήσω ακόμη μια ζωή).
      Ο Δασκαλόπουλος δεν με εξέφρασε ποτέ ως γραφιάς. Τον θεωρώ ραδιοφωνατζή (δεν το λέω υποτιμητικά).

      Διαγραφή
    2. ο ΧΔ έγραφε στον Ήχο στην καλύτερη φάση του- με Ζήλο Κατσούρη Λυμπερόπουλο κλπ- και πρότεινε δίσκους μέσα στο χαμό της τότε δισκογραφίας, στήριζε τα ελληνικά γκρουπ και λιγότερο ασχολιόταν με ας πούμε εμπεριστατωμένες κριτικές.
      Θα συμφωνήσω μαζί σου ότι είναι κυρίως ραδιοφωνατζής τον βοηθούσαν σε αυτά η φωνή του κι ο λιτός του λόγος.
      Ο Ζήλος σταμάτησε να με απασχολεί με τα γραπτά του από τα τέλη των 80ς
      Όσο για αυτό που λες περί κανταριών μουσικής ακρόασης για μένα δεν έχει ιδιαίτερη σημασία από ένα σημείο και ύστερα μια και More is Less Ars ή Longa Vita Brevis.
      Αλέξανδρος

      Διαγραφή
    3. Συμφωνούμε γενικά.
      Κι αυτό που έγραψα για το Ζήλο το έγραψα για να πω πως έχει ακούσει πάρα πολύ «ξένη» μουσική, και κάποια ελληνικά, κι έχει μια γερή ιδέα της παραγωγής (παλιότερης και καινούριας).
      Ακούει δε, εξ όσων γνωρίζω, και σήμερα με την ίδια ένταση.
      Βέβαια είχε κι αυτός τα κολλήματά του ως κριτικός, αλλά δεν υπήρξε ποτέ αμαθής. Όπως διάφοροι παλιότεροι και σημερινοί που έγραφαν μόνο για ένα στυλ (κι εκείνο μισό), αγνοώντας όλα τα υπόλοιπα.
      Τέλος πάντων, είναι δύσκολη η κουβέντα αυτή ...

      Διαγραφή
    4. Ζήλος ε; Θυμάμαι τον εαυτό μου πιτσιρικά να ακούει στο Δεύτερο δέκα το βράδυ Δευτέρα το Χώροι και Διαστάσεις του ροκ -απίστευτος τίτλος- που ξεκίνησε με αφιέρωμα στο χαρντ για να περάσει μετά στην ψυχεδέλεια και στη συνέχεια στο prog.
      Αξέχαστα και τα θαψίματά του σε ελληνικά γκρουπ όπως στους Νemo , Northwind αλλά και στους FMQ που τον βρίσανε από την στήλη γραμμάτων του.. ΠκΡ.
      Άσε που είχε πάρει παραμάζωμα το μέταλ που το ξέσκιζε με συνοπτικές διαδικασίες - χαρακτηριστικός τίτλος μέταλ ή γιατί οι δεινόσαυροι ήταν χορτοφάγοι.
      Πραγματικά ωραίες φάσεις.

      Διαγραφή
  14. Προσωπικά δεν είμαι ούτε γνώστης, ούτε ερευνητής ούτε μουσικοκριτικός. Είμαι απλώς κάποιος που όταν στα 16 του ανακάλυψε τον Bowie, τον Choen, τον Lou,τους Joy Division και τον Cave είχε βρει τους "ήρωες" που θα τον έπαιρναν από το χέρι μέχρι την ενηλικίωσή του. Και η αλήθεια είναι πως η μουσική αυτή δεν χώραγε εύκολα στην ελληνική ποπ του '80, ακόμα και σε αυτήν που έγραφαν οι πλέον ταλαντούχοι τραγουδοποιοί της, όπως ο Πορτοκάλογλου ή οι Κατσιμίχες, ή ο Βαγγέλης Γερμανός του πρώτου του δίσκου.Ο κόσμος που την αγκάλιασε αποτελούσε -τύποις να δεχθώ- ένα κοινό αντισυμβατικότερο,ανεξαρτήτως ξαναλέω από την ουσία ή την αξία αυτής της αντισυμβατικότητάς του. Πολλές φορές στα κείμενά σας έχω την εντύπωση ότι από άποψη μπερδεύετε το μόντέρνο με το ροκ. Όμως αυτά τα δύο δεν είναι πάντα ταυτόσημα. Οι Olympians ή οι Charms ήταν αναμφισβήτητα μοντέρνα συγκροτήματα. Συγκροτήματα δηλ που αφορούσαν πρωτίστως σε ένα κοινό ως επί το πλείστων νεανικό. Το ίδιο και οι Poll αργότερα ή οι Sharp Ties to '80. Έτσι αποκτούν μία θέση βέβαια στην ιστορία της μουσικής νεολαιίστικης κουλτούρας, όμως αυτό σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να τους βάλει στο ίδιο τσουβάλι με γκρουπ σαν τους Last Drive -όχι ότι ποτέ υπήρξα ποτέ θαυμαστής τους, περισσότερο σαν πιστές ρέπλικες μου φαινόντουσαν κι από αυτήν την άποψη τα Ψέμματα και το Ρίσκο μου άρεσαν πάντα πολύ περισσότερο. Όμως πως να το κάνουμε, οι αναφορές τους ερχόντουσαν από αλλού, από ενα άλλο σύμπαν. Θέλουμε να το πούμε ανεξάρτητο ροκ;θέλουμε να το πούμε underground;ροκ που δεν χρειαζόνταν μουσικούς των ωδείων για να παιχτεί, αλλά μόνο ψυχωμένους εικοσάρηδες που θέλαν οπωσδήποτε να βγάλουν τους δαίμονές τους έξω μεταμορφώνοντάς τους σε άγριες μουσικές και θανατολάγνους στίχους;μη εμπορικό ροκ;φαντάζομαι πως η εμπορική του απήχηση υπήρξε σαφώς μικρότερη από την τελική πολιτιστική επιδραστικότητά του. Ο Χέντριξ δηλ ή οι Doors, όσο σπουδαίοι, είναι τέκνα της εποχής τους. Ο ήχος των Velvet όμως, ακόμα μοιάζει σα να έρχεται από το τώρα. Και Velvet στην Ελλάδα, δεν ξέρω ποιοι άκουγαν το '70, είμαι δε σίγουρος πως η χούντα με τους μαστοράκηδες και τους καρατζαφέρηδές της, μήτε που ήθελε να τους ξέρει. Ο Πορτοκάλογλου θεωρώ θα τους ήξερε,ανεξαρτήτως των μουσικών επιλογών που έκανε στη συνέχεια, ο τραγουδισταράς Βασίλης όμως (καλά άσε ο Τσακνής ή ο Μαχαιρίτσας) ούτε στον ύπνο τους δεν θα τους είχανε δει.Κι ας θεωρούνταν ροκ. ήταν απλώς μοντέρνοι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Velvets μπορεί να μην άκουγαν στην Ελλάδα του δεύτερου μισού των σίξτις άκουγαν όμως, όσοι άκουγαν, Animals, Kinks, Beatles, Hendrix κ.λπ., κ.λπ., που ήταν, όλα αυτά μαζί και άλλα τόσα, πολύ πιο σημαντικά από τους Velvets.
      Δεν θέλω να υποτιμώ συγκροτήματα σαν τους Olympians π.χ., που δίδαξαν το ροκ στην Ελλάδα διασκευάζοντας Beatles και Rolling Stones και βγάζοντας φοβερά δικά τους κομμάτια. Τότε δεν υπήρχε ο όρος ροκ, υπήρχε μόνο το ποπ (μην ξεχνάμε το Monterey Pop Festival). Σήμερα όμως αυτά τα γκρουπ εγώ θα τα πω και ροκ. Πώς θα πω δηλαδή τους Knacks, τους Loubogg, τους Charms του “I’m coming back to stay” κ.λπ.;

      Διαγραφή
    2. Βασικά εννοείς τους "καταραμένους". Όμως δεν ταυτίζεται με το- ούτε περιορίζεται στο- ροκ αυτή η τάση. Η γενιά πορτοκάλογλου, μαχαιρίτσα, τσακνή είχε σίγουρα ακούσει από το 75 τουλάχιστον lou reed (το lou reed live είχε βγει το 75 και ακουγόταν πολύ, ενώ και των velvet -που μοιραία αναζητούσες μετά το live- υπήρχε διαθέσιμο την ίδια εποχή σε αυτήν την έκδοση, πριν κυκλοφορήσει αργότερα κανονικά σε ελληνικό >>> https://recordart.files.wordpress.com/2015/10/vun_rotation_fr.jpg

      Διαγραφή
  15. Το Lou Reed Live ήταν ένας μάλλον εμπορικός δίσκος (και μόνο η μεταλίζουσα παραλλαγή του Vicious έφτανε). Το Berlin όμως;το Street Hustle;το Metal Machine Music;γενικώς έχω την εντύπωση πως η εγχώρια ποπ τραγουδοποιία ποτέ της δεν σκάμπαζε και πολλά από τα πιο προχωρημένα μουσικά πράγματα που συνέβαιναν σε Αμερική και Αγγλία. Η άγνοια έφτασε σε τέτοιο σημείο, ώστε όποιος έγραφε ένα κομμάτι με φουλ το distortion στην Stratocaster αυτομάτως να πολιτογραφείται ως ροκ καλλιτέχνης.Η ελληνική ανεξάρτητη αγγλόγλωσση και ελληνόγλωσση ροκ σκηνή ήταν ο φυσικός χώρος που αφομοίωσε τα ακούσματα αυτά. Ευκόλως εννοούμενο ότι το "Καλοκαιράκι" των Φατμέ ανήκε σε ένα διαφορετικό είδος τραγουδιού, ως εκ τούτου και σε ένα διαφορετικό κοινό. Λάθος; Με τον ίδιο τρόπο που τα ελαφρά τραγούδια με τα οποία οι Olympians και οι Charms έγιναν ευρέως γνωστοί, μοιάζουν ν'απέχουν έτη φωτός από ένα Strychine ή ένα 1969.Ακόμα κι αν οι καταβολές όλων τους είναι βασικά οι ίδιες: το rock'n' roll του '50.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δεν είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα. Ούτε με τον Λου Ριντ (το «Μέταλ Μασίν» είναι εξαιρετικά βαρετό, για να μην πω τίποτα χειρότερο), ούτε με τους Φατμέ (καθώς Φταμέ δεν είναι μόνο το «Καλοκαιράκι»).
      Και οι Ολύμπιανς και οι Τσαρμς είχαν και γαμάτα ροκ κομμάτια (τότε δεν τα λέγανε ροκ, ποπ τα έλεγαν – ακόμη και τον Χέντριξ τον έλεγαν ποπ, βλ. Monterey Pop Festival), και εν πάση περιπτώσει ελληνικό ροκ δεν είναι μόνο όσοι παίζουν αντιγράφοντας τους έξω, αλλά και ο Σαββόπουλος, η Κωχ, ο Γκαϊφύλλιας, ο Ρωμανός και άλλοι πολλοί, που έβαζαν ελληνικά στοιχεία στις μουσικές τους (και είχαν και ελληνικό στίχο) φτιάχνοντας κάτι άλλο.

      Διαγραφή
    2. Γιατί μόνο το Strychnine υπήρχε το '60;

      Ή και το No Milk Today, το Happy Together, και πάμπολλα άλλα ακόμα πιο γλυκανάλατα; Ή οι Beatles προ Revolver κλπ έπαιζαν τίποτα ασήκωτες ροκιές; Το Sugar Sugar; To My Girl των Temptations πού όμως το είπανε άνετα και οι Stones; Oι Monkeys; Το A Summer Song; Πόσοι έπαιζαν φολκ πιο "λάιτ" με τη λογικη σου από τους Olympians έξω και στο Woodstock και παντού; και άπειρα άλλα

      Διαγραφή
  16. Επανέρχομαι για μία και τελευταία φορά στο θέμα, όχι επειδή είμαι ισχυρογνώμων, αλλά επειδή η συζήτηση είναι πραγματικά ενδιαφέρουσα. Θυμάμαι στον παλιό καλό Ήχο των τελών της δεκαετίας του '80 με τον οποίο (όπως χιλιάδες άλλοι,έτσι και γω)μεγάλωσα, υπήρχε μία εξόχως διαφωτιστική στήλη. Οι συντάκτες του περιοδικού διάλεγαν έναν τραγουδοποιό από την εγχώρια ποπ σκηνή και συνήθως ένα πανκ ροκ/νιου γαίηβ συγκρότημα από την ανεξάρτητη. Τους έβαζαν λοιπόν καμιά δεκαριά (ή δεκαπενταριά, δεν θυμάμαι τώρα) κομμάτια από το ευρύτερο φάσμα της αγγλικής κι αμερικάνικης indie - ο όρος καταχρηστικά για να συννενοούμαστε - χωρίς να τους λένε τι είναι το κάθε τι που άκουγαν.Ήταν εντυπωσιακό το χάσμα γνώσεων ανάμεσα στις δύο "όχθες". Έβαζαν μάλιστα και από ένα κομμάτι του ενός στον άλλο,κι εδώ οι απαντήσεις είχαν πολύ ενδιαφέρον. Δεν αξιολογώ τίποτα. Σχεδόν όλα μου αρέσουν. Και το Καλοκαιράκι μου αρέσει και οι Flaming Lips μου αρέσουν.Προσπαθώ απλώς όσο μπορώ,με βάση κυρίως το ένστικτό μου ως ακροατής να περιγράψω τα διάφορα ιδιώματα της σύγχρονης μουσικής, χωρίς να υποτιμώ τίποτα και κανέναν, εκτός φυσικά από κείνα που νιώθω πως υποτιμούν εμένα. Όσο για την χρήση του όρου Pop,και η σύγχρονη hip hop με την ευρύα έννοια ποπ θεωρείται.Ποπ είναι ένας γενικός όρος που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε το κάθε -κυρίως- απευθυνόμενο στη νεολαία κάθε εποχής, μαζικής αποδοχής μουσικό ρεύμα.Αυτά χωρίς να θέλω να κουράζω. Α, και το Metal Machine, πράγματι δεν ακούγεται,αλλά ίσως ο μάγκας για αυτόν ακριβώς τον λόγο και να το έγραψε. Εγώ δεν είπα ότι είναι δισκάρα (το Berlin είναι δισκάρα), είπα ότι είναι προχωρημένο. Και πάλι ευχαριστώ για τη φιλοξενία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Υπάρχει το pop με την έννοια του popular και υπάρχει και το pop, έτσι όπως το εννοούσαν στα σίξτις, όταν μιλούσαν για pop ενορχηστρώσεις (εννοώντας τα έγχορδα κ.λπ.).
      Χοντρικά όμως ως pop περιγραφόταν και το rock της εποχής - από τους Μοντέρνους Ρυθμούς μέχρι το Monterey Pop Festival.

      Διαγραφή
  17. Φατμε μέγα καψούρα.Αλλα εδώ και πολλά χρόνια The Boy τα άπαντα του

    ΑπάντησηΔιαγραφή