PONY POINDEXTER / FRANK ROSOLINO / FRITZ PAUER / ART FARMER ανέκδοτες sixties-seventies εγγραφές από το Domicile του Μονάχου

Σ’ ένα ωραίο περιποιημένο κουτί (box-set τεσσάρων CD, με 20σέλιδο δίγλωσσο booklet) κυκλοφορούν, από την ENJA (ΑΝ Μusic), μερικές πολύ δυνατές ανέκδοτες τζαζ εγγραφές από τα τέλη του ’60, έως τα τέλη του ’70. Μπορεί να μην είναι όλες ηχογραφημένες στο κλαμπ Domicile του Μονάχου (οι τρεις είναι από εκεί, η τέταρτη προέρχεται από την Luitpold Halle του Rosenheim), έχουν όμως όλες την ίδια υψηλή τεχνική απόδοση και βεβαίως το ίδιο υψηλό καλλιτεχνικό-τζαζικό ενδιαφέρον. O λόγος για το άλμπουμ των Pony Poindexter, Frank Rosolino, Fritz Pauer και Art Farmer “The Exciting Jazz of the Early 70ies / Live at the Domicile / The Unreleased Recordings 1968-1978”.

Το πρώτο CD αφορά στο κουιντέτο του άλτο σαξοφωνίστα και τραγουδιστή Pony Poindexter (1926-1988), που συμπληρώνεται από τους Benny Bailey τρομπέτα, Jan Hammer όργανο, πιάνο, George Mraz μπάσο και Michael Dennert ντραμς.

Ο Poindexter ήταν εκπατρισμένος εκείνη την εποχή και εδώ τον συναντάμε με τον… συμπάσχοντα τότε και συμπατριώτη του (Αμερικανοί αμφότεροι) Benny Bailey, τους τότε Τσεχοσλοβάκους Hammer και Mraz και ακόμη τον γερμανό ντράμερ Dennert. Πολυεθνικό το γκρουπ, κλασικό το υλικό. Συνθέσεις των Duke Ellington, Charlie Parker, Nat Adderley, Luis Bonfa…, ένα παραδοσιακό και μια σύνθεση του ιδίου του Poindexter.

Το γκρουπ παίζει με κέφι και όρεξη, με τα χειροκροτήματα των θαμώνων, να συνοδεύουν συχνά τις «αλλαγές» και τα σόλι, και με τον Jan Hammer να δοκιμάζει συχνά στο όργανο, γκρουβάροντας το σετ. Παρότι πρόκειται για live μπροστά σ’ ένα θερμό κοινό τα κομμάτια, που ακούμε εδώ, δεν είναι όλα γρήγορα, καθώς και οι πιο χαμηλές ταχύτητες δίνουν την ευκαιρία στο κουιντέτο να δείξει τις αληθινά μεγάλες δυνατότητές του. Το κλου, μάλιστα, θα έλεγα πως είναι η διασκευή του κλασικού “How long, how long” (γνωστό και από το ρεπερτόριο του Lead Belly). Η εκτέλεση προσιδιάζει σε rock/ rhythm n’ blues σχήμα της εποχής – κάτι που δείχνει τις απαιτήσεις και του κοινού, αλλά και το πώς το british r&b είχε επηρεάσει πρόσωπα και καταστάσεις στην ηπειρωτική Ευρώπη εκείνη την εποχή. Ηφαιστειακή η 13λεπτη εκτέλεση τού “Βig foot” του Charlie Parker, δίνει τη δυνατότητα τόσο στον Poindexter, όσο και στους υπόλοιπους μουσικούς, για μερικά εντυπωσιακά ξεσπάσματα. Ήταν Σεπτέμβριος του 1968.

Μερικά χρόνια αργότερα, τον Μάιο του 1975, θα ηχογραφηθεί στη σκηνή τού Domicile το κουιντέτο των Frank Rosolino (τρομπόνι) και Conte Candoli (τρομπέτα), που το συναποτελούσαν οι Rob Pronk πιάνο, Isla Eckinger μπάσο και Todd Canedy ντραμς. Ψάχνοντας, λίγο, τα βιογραφικά του Rosolino (1926-1978) πληροφορήθηκα κάτι που δεν το είχα ξανακούσει. Ο αμερικανός αυτός τρομπονίστας, το 1978, είχε πυροβολήσει και τους δύο γιούς του (σκοτώνοντας τον έναν επιτόπου), αυτοκτονώντας αμέσως μετά. Τρομερά πράγματα.

Εδώ πάντως συναντάμε τον Rosolino σε διαβολεμένη φόρμα, έχοντας δίπλα του τον επίσης συμπατριώτη του Conte Candoli (1927-2001). Το ρεπερτόριο είναι όλο φωτιά, αποτελούμενο από συνθέσεις των Horace Silver, Jerome Kern, Charlie Parker, Sonny Stitt κ.ά., καθώς και από μια πρωτότυπη σύνθεση των Rosolino / Candoli, που κλείνει το CD. Πολύ γερό bop και blues εδώ, αλλά και με το απαραίτητο swinging, κινούμενο σε υψηλές ταχύτητες, που προκρίνουν γενικώς την ένταση και τη δεξιοτεχνία. Ο Ολλανδός Rob Pronk έχει τεράστια δισκογραφία σε jazz και pop, ενώ και ο Ελβετός Isla Eckinger έχει παίξει με δεκάδες (ακόμη και με τους φοβερούς Drum Circus του Peter Giger στις αρχές του ’70).

Το κουαρτέτο του αυστριακού πιανίστα Fritz Pauer (1943-2012) συλλαμβάνεται, και αυτό, στο Domicile (Ιανουάριος 1972) σε πολύ μεγάλα κέφια, καθώς δίπλα στον Pauer παρατάσσονται ο άσσος μπασίστας και τραγουδιστής Jimmy Woode, ο ντράμερ Erich Bachtraegl και ο περκασιονίστας Joe Harris. Με ρεπερτόριο απολύτως πρωτότυπο (συνθέσεις των Pauer και Harris) και με τον πρώτο τη τάξει να σπάει καρδιές με το παίξιμό τους στο ηλεκτρικό πιάνο, το live των Fritz Pauer Quartet είναι απολαυστικότατο και… fusion – στην παράδοση, να πούμε, που δημιουργούσε εκείνη την εποχή, και σιγά-σιγά, ο Herbie Hancock. Δεν είναι τόσο το funk, θέλω να πω, που σε κυριεύει εδώ, αλλά μιαν απολύτως επιτυχημένη προσπάθεια να παιχτεί jazz (και blues και rock) και μ’ έναν ηλεκτρικό τρόπο, με κομμάτια όπως τα “Now hear my meaning”, “Blues for D.S.”, “Djedar”, “Ham hocks” και “Blues for Mr. Jones” να χαρακτηρίζονται ως απολύτως απολαυστικά. Μουσική για κλαμπ! Φοβερά ηλεκτρικά πιανιστικά timbre από τον Pauer και μπασογραμμές από τον Woode, που θα μπορούσαν να στηρίξουν, χαλαρά και άνετα, ακόμη και ροκ μπάντα, συνθέτουν ένα σύνολο, που σε κερδίζει από το ξεκίνημά του μέχρι και την τελευταία νότα του.

Το live του κουαρτέτου του τρομπετίστα Art Farmer (1928-1999), όπως γράψαμε και στην αρχή, δεν προέρχεται από το Domicile, αλλά από την αίθουσα Luitpold της πόλης Rosenheim (κοντά στο Μόναχο). Συνέβη δε τον Δεκέμβριο του 1978. Εδώ τον διακεκριμένο τρομπετίστα συνοδεύουν οι Gerd Francesconi πιάνο, Günter Lenz μπάσο και Billie Brooks ντραμς (ένας μουσικός που είχε κάνει από νωρίς την Ευρώπη σπίτι του). Αν ο Art Farmer είναι ο… Art Farmer, τότε και ο Günter Lenz είναι ο… Günter Lenz. Θέλω να πω πως ο Lenz είναι ένας (γερμανός) μουσικός, που έχει παίξει σε απίστευτα άλμπουμ, όπως για παράδειγμα στο “Astigmatic” του Komeda, έχοντας εμφανιστεί ακόμη και με progressive/ πειραματικές ροκ μπάντες σαν τους Et Cetera. Τέλος πάντων αυτή η τετράδα δίνει εδώ ένα καθαρό και ουσιώδες jazz-set αποτελούμενο από στάνταρντ (Kenny Dorham, Jimmy Van Heusen, Leonard Bernstein…) και απ’ αυτή την άποψη οι Γερμανοί, που είχαν βρεθεί εκείνο το βράδυ της ηχογράφησης στη σάλα Luitpold, θα διαπίστωσαν τι σημαίνει καθαρή, πεντακάθαρη… αμερικανική τζαζ, χωρίς… ευρωπαϊκές καινοτομίες, ανατροπές και τα ρέστα. Τέσσερις μουσικοί, άσσοι στα όργανά τους, με καταφανές δέσιμο τρομπετίστα-πιανίστα και ντράμερ-μπασίστα, και όλων μαζί στο σύνολο, να τα δίνουν όλα, προσφέροντας μοναδικές στιγμές τζαζ τελείωσης. Εξαιρετικοί.

Όπως εξαιρετική είναι και η έκδοση της ENJA με το επιπρόσθετο δίγλωσσο booklet, που είναι φισκαρισμένο στα ιστορικά στοιχεία γύρω από το Domicile – το πώς αναδείχθηκε σε «ναό» της jazz στην ηπειρωτική Ευρώπη, πώς συνδέθηκε με την θρυλική BASF/MPS και άλλα πολλά.