Τρίτη 17 Ιουλίου 2018

ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΔΗΜΑΣ μια τιμή στον ερωτικό λόγο

Αυτό το CD, το «Τα όνειρά μου έχουν βγει» του Ανδρέα Παπαδήμα, που κυκλοφόρησε στο τέλος του ’17 από το Μετρονόμο, αποτελεί μία από τις πιο μεγάλες εκπλήξεις του τελευταίου καιρού στο χώρο του ελληνικού τραγουδιού – του «έντεχνου» ελληνικού τραγουδιού. Ακούγοντάς το σκέφτομαι πολλά και ανάμεσά τους το πόσο έχει λοιδορηθεί το «έντεχνο» από το… ξενόφερτο κατεστημένο. Του ροκ, της τζαζ, της ποπ, της… χύδην ποπ. Και όμως ένα καλό «έντεχνο» άλμπουμ –και λέμε το προφανές– δεν είναι λιγότερο καλό από ένα καλό άλμπουμ οποιουδήποτε άλλου είδους. Το να λειτουργείς με ρετσέτες, διαγράφοντας δίχως συστολή, είναι εύκολο. Το να εγκαλείς, όμως, την ψεύτικη συνείδησή σου, που σε θέλει βαρύ κι ασήκωτο πεπόνι, κι όχι... εκείνο το παιδάκι που νειρόταν μοναχό του στην ακροποταμιά, απαιτεί πιο ισχυρά κότσια. Ας τα ψάξουμε. Και ας τα βρούμε…
Έχω τη γνώμη πως δεν υπάρχει, σήμερα, πιο δύσκολο από το να προτείνει κάποιος έναν ερωτικό δίσκο μιας κάποιας σημασίας. Έναν δίσκο με ερωτικά τραγούδια εννοώ, που να μην είναι γραμμένα στο πόδι, που να έχουν εντός του τη βάσανο της δημιουργίας, την αγωνία να πεις το χιλιοειπωμένο μ’ ένα δικό σου τρόπο, που να αρνείται το ευτελές και το κοινότοπο. Είναι δύσκολο… στο τραγούδι. Πιο δύσκολο απ’ ό,τι άλλο. Από το να βγάλεις μια ερωτική ποιητική συλλογή π.χ. ή να συνθέσεις κάτι, μεγαλόπνοο, με θέμα τον έρωτα. Ακούγονται, πλέον, όλα τόσο κοινά και αναμενόμενα, τόσο πανομοιότυπα, ώστε να αναγκάζεσαι να σκεφτείς το χειρότερο. Πως ο έρωτας στα… χρόνια της χολέρας, μοιάζει να αλληλο(εξαρτάται) από τα επώδυνα κοινωνικοπολιτικά. Να δυναστεύεται και να ποδηγετείται. Αλλιώς δεν εξηγείται τέτοια απουσία ερωτικού λόγου και κυρίως τέτοια απουσία εράσμιου ερωτικού λόγου.
Θέλω να μιλήσω με ενθουσιασμό για το λόγο του Ανδρέα Παπαδήμα. Τον τριπλό λόγο του ως τραγουδοποιού (γιατί το σύνολο έχει νόημα). Τον ερμηνευτικό, που ακούγεται ιδανικός στ’ αυτιά μου. Ψηλά τοποθετημένος, με το πρέπον λυγμικό στοιχείο, την καθαρότητα και την ευλυγισία που χρειάζεται, για να πλεύσεις μέσα στο ακαθόριστο. Τον συνθετικό λόγο του, που αποτελείται από άψογες μελωδίες, ωραία επεξεργασμένες, που στριμώχνονται όμως μέσα στα όρια μιας ιδιωτικής παραγωγής τού (δύσκολου) καιρού μας (τι καλά που θα ήταν, αν είχαμε μία πλήρη ενορχήστρωση, με κάθε απαραίτητο αληθινό όργανο, άνευ προγραμματισμών και τα τοιαύτα). Και βεβαίως τον στιχουργικό λόγο του, που είναι εδώ σχεδόν το παν. Ο Παπαδήμας έχει τον τρόπο να εμφανίζει το ουσιαστικό της ερωτικής γραφής, χωρίς να καταφεύγει σε λεκτικούς ακροβατισμούς. Εντυπωσιάζει, με άλλα λόγια, με τη διατύπωσή του και με το μέτρο αυτής ακριβώς της διατύπωσης. Ο στόχος θα είναι πάντα εκεί, ψηλά, αμετακίνητος, και το ανέβασμα προς εκείνον θα απαιτεί μόνο την ύπατη των αρετών, την ταπείνωση – την τήξη τού δικού σου εγώ μέσα στο εμείς των άλλων. 
«Διαβάζω σ’ έναν πάπυρο / το ρόλο που μου γράψανε να παίξω / Ζωή καθώς αντάλλασσα / την έμαθα τη μοίρα μου απ’ έξω / Στον κόσμο αυτόν τον άκληρο / ο κλήρος έχει πέσει κάπου εντός μου / Στου έρωτα το άπειρο / μου φαίνομαι απλώς ένας γνωστός μου»
Μην αμελήσετε αυτό το άλμπουμ.
Επαφή: www.metronomos.gr

2 σχόλια: