ECM RECORDS νέα άλμπουμ, μεγάλα ονόματα

JULIA HÜLSMANN QUARTET: Not Far From Here [ECM Records, 2019]

H πιανίστρια Julia Hülsmann έχει μια σταθερή θέση στον κατάλογο της ECM τα τελευταία χρόνια, καθώς την συναντάμε εκεί είτε σε ηχογραφήσεις με το τρίο της (“The End of a Summer” 2008, “Imprint” 2011, “Sooner and Later” 2017), είτε με το κουαρτέτο της (“In Full View” 2013, “A Clear Midnight” 2015), είτε σε πιο προσωπικές στιγμές (“Fasil” 2009). Στο παρόν “Not Far From Here” η Hülsmann συνεργάζεται με τους Uli Kempendorff τενόρο σαξόφωνο, Marc Muellbauer κοντραμπάσο και Heinrich Köbberling ντραμς σε μια σειρά πρωτότυπων συνθέσεων, δικές της και των μελών του γκρουπ, διασκευάζοντας περαιτέρω και το “This is not America” (των David Bowie / Pat Metheny / Lyle Mays).

Η jazz του Julia Hülsmann Quartet είναι η ευρωπαϊκή, contemporary. Μια... ECM-jazz δηλαδή, με όλα εκείνα τα βασικά χαρακτηριστικά της, τα αναγνωρισμένα από τους φίλους της χρόνια τώρα.

Συνθέσεις και μελωδίες φινετσάτες, που επιχειρούν να ισορροπήσουν ανάμεσα στα ευρωπαϊκά και τα blues μοτίβα και ελαφρές αποκλίσεις προς πιο πειραματικές ή free φόρμες, που λειτουργούν κυρίως ως υπαινιγμοί, ως «κλεισίματα ματιού» και λιγότερο ως αποδείξεις ηχητικού προοδευτισμού, είναι τα πλέον βασικά στο “Not Far From Here” – ό,τι τέλος πάντων διαμορφώνει στην πορεία ένα κλίμα... πνευματικού εφησυχασμού, μέσω του οργανοπαικτικού κύρους και της αδιαμφισβήτητης εκφραστικής πληρότητας.

Το κουαρτέτο, που δεν είναι τυχαίο φυσικά, καθώς ως τρίο (Hülsmann, Muellbauer, Köbberling) έχει την ιστορία του, προτείνει, θέλω να πω, μια σειρά συνθέσεων που άλλοτε ακούγονται περισσότερο ευρωπαϊκές και νωχελικά περιγραφικές και άλλοτε πιο σκληρές και κάπως δραματικές, σαν τις “No game” και “Einschub” (βασισμένες προφανώς στις κλασικές blues παρακαταθήκες), δίχως, είτε στην μία είτε στην άλλη περίπτωση, την υπόνοια οιασδήποτε αισθητικής ατασθαλίας.

Ένα πολύ καλό τζαζ άλμπουμ, εν ολίγοις, έχουμε εδώ, σύμφυτο με τα δεδομένα της γερμανικής εταιρείας.

MASIEJ OBARA QUARTET: Three Crowns [ECM Records, 2019]

Μετά το “Unloved” του 2017, το κουαρτέτο του πολωνού άλτο σαξοφωνίστα Masiej Obara (το συναποτελούν οι Dominik Wania πιάνο, Ole Morten Vågan κοντραμπάσο, Gard Nilssen ντραμς) έχει έτοιμο και το δεύτερο άλμπουμ του, το “Three Crowns”, που περιέχει έξι originals και δύο versions σε ισάριθμες συνθέσεις τού επίσης πολωνού Henryk Mikołaj Górecki (1933-2010). Δεν θα ήταν άστοχο αν υποστηρίζαμε πως ακόμη και τούτο (το τελευταίο) δείχνει τον τρόπο που σκέπτεται «τζαζικώς» ο Obara, ο οποίος δεν παραβλέπει σε κάθε λεπτό, σε κάθε θέμα αυτού του άψογου contemporary άλμπουμ, να δείξει την αγάπη και το ενδιαφέρον του για την «σύγχρονη μουσική» γενικότερα, που περνά, φυσικά, μέσα ή πάνω και από την σύγχρονη jazz.

O Obara, βασικά, έχει δίπλα του έναν πιανίστα, που κάνει την υπόλοιπη... μισή δουλειά. Λέμε για τον συμπατριώτη του Dominik Wania, που αναλαμβάνει να φέρει εις πέρας όλο το πλέγμα των συνθέσεων του Obara – συνθέσεις που διακρίνονται για τις καθαρές, συμπαγείς μελωδίες τους, τις κλασικές επιρροές, την ρυθμική απλότητα και βεβαίως εκείνον τον μοντερνισμό που χωρίς να αναιρεί την ρομαντική παράδοση, μπορεί να την ξεπερνά, δίχως να καταφεύγει σε ακρότητες.

Άλμπουμ διαμορφωμένο από την γνώση και το υψηλό γούστο είναι το “Three Crowns”, που διαθέτει ακόμη τούτο το απλό, σαν-παιδικό εξώφυλλο τού ουρουγουανού γραφίστα Fidel Sclavo (όπως και το προηγούμενο “Not Far From Here” εξάλλου), το οποίον πηγαίνει παράλληλα με τον λιτό, γενικότερα, ηχητικό διάκοσμο.

KIT DOWNES: Dreamlife of Debris [ECM Records, 2019]

Πέρυσι ο Kit Downes (πρωτοεμφανιζόμενος, τότε, με προσωπικό άλμπουμ στην ECM) έκανε ένα αναπάντεχο CD. Λέμε για το “Obsidian”, που περιείχε εγγραφές του βασικά για εκκλησιαστικό όργανο. Τώρα, ο βρετανός πιανίστας και οργανίστας επανέρχεται με το “Dreamlife of Debris”, ένα άλμπουμ για πιάνο και όργανο, και ακόμη για τενόρο σαξόφωνο (Tom Challenger), τσέλο (Lucy Railton), κιθάρα (Stian Westerhus) και ντραμς (Sebastian Rochford). Το “Dreamlife of Debris” περιλαμβάνει οκτώ tracks – έξι συνθέσεις του Downes, μία της μπασίστριας Ruth Goller και μία, που ανήκει εξ ημισείας στους Downes και Challenger.

Το “Dreamlife of Debris” είναι οπωσδήποτε ένα «βαρύ» άλμπουμ, αλλά αυτό δεν σηματοδοτεί κάτι αρνητικό (εννοείται). Οι συνθέσεις είναι κλασικότροπες βεβαίως, αλλά, από την άλλη μεριά, είναι και το συγκεκριμένο setting, που τους παρέχει έναν διαφορετικό αέρα. Όχι jazz αναγκαστικώς, αλλά κάπως πειραματικόν και ambient – αν αναφερόμαστε στην 13λεπτη “Bodes” ή στην 5λεπτη “M7”.

Ειδικώς αυτά τα δύο tracks ξεχωρίζουν, αν και ολάκερο το “Dreamlife of Debris” έχει τον τρόπο να σε παρασύρει στον ηχητικό κόσμο του, ο οποίος έχει να κάνει με τις αργές ταχύτητες, τον μελωδικό πλούτο, τις εμπεριστατωμένες ενορχηστρώσεις, τις καταλυτικές παρουσίες των πληκτροφόρων (πιάνο, όργανο), αλλά και την ξεχωριστή αρωγή που προσφέρουν στο κλίμα όλα τα υπόλοιπα όργανα, τα οποία, ανά περιπτώσεις, δείχνει να πρωταγωνιστούν είτε σε πιο συμβατικά, είτε σε πιο απρόσμενα πλαίσια.

JAN GARBAREK / THE HILLIARD ENSEMBLE: Remember me, my dear [ECM New Series, 2019]

Είκοσι πέντε χρόνια μετά το “Officium” (1994), είκοσι μετά το “Mnemosyne” (1999) και εννέα μετά το “Officium Novum” (2010), o νορβηγός σαξοφωνίστας (σοπράνο) Jan Garbarek και το βρετανικό φωνητικό κουαρτέτο The Hilliard Ensemble (David James κόντρα-τενόρος, Rogers Covey-Crump τενόρος, Steven Harrold τενόρος, Gordon Jones βαρύτονος), που δεν υφίσταται πλέον όπως διαβάζω, έχουν ένα καινούριο άλμπουμ σε κυκλοφορία. Αποκαλείται “Remember me, my dear” και είναι ηχογραφημένο, ζωντανά, στην Chiesa della Collegiata dei SS. Pietro e Stefano, στην Bellinzona της Ελβετίας, τον Οκτώβριο του 2014. Στο άλμπουμ περιέχονται δεκατέσσερα tracks, θρησκευτικού περιεχομένου φυσικά, παλαιών ανωνύμων δημιουργών, παλαιών επωνύμων (Pérotin, Hildegard von Bingen, Guillaume le Rouge, Komitas κ.ά.), μαζί με συνθέσεις πιο σύγχρονων ονομάτων (Arvo Pärt, Jan Garbarek). Το αποτέλεσμα είναι αυτό που αναμένεις – έχοντας κατά νου τα προηγούμενα άλμπουμ των Jan Garbarek / The Hilliard Ensemble.

Απόλυτη μουσικότητα, θρησκευτικό πνεύμα, εκστατική ατμόσφαιρα, αγγελικές φωνές, συνοδεία στο σοπράνο σαξόφωνο εφάμιλλης πνευματικότητας, έξοχη ηχητική αποτύπωση, με φυσικό βάθος πεδίου, το οποίον «κανένα» στούντιο δεν μπορεί να δημιουργήσει. Ακόμη και τα βηξίματα, στον ναό, ακούγονται λες και έρχονται από το υπερπέραν.

Ειδικού οπωσδήποτε περιεχομένου εγγραφή, που, στην σημερινή εποχή, θα την αποκαλούσα έως και «τόλμημα», υψηλής, όμως, καλλιτεχνικής στάθμης.

THOMAS ZEHETMAIR: Sei Solo / Johann Sebastian Bach, The Sonatas and Partitas for Violin Solo [ECN New Series, 2019]

Ο αυστριακός βιολονίστας Thomas Zehetmair (γενν. 1961) έχει ιδιαίτερη δισκογραφία στην ECM / ECM New Series. Είτε προσωπική, είτε μέσω σχημάτων (Zehetmair Quartett). Σ’ αυτά τα άλμπουμ προτείνει μπαρόκ, κλασικό, ρομαντικό και σύγχρονο ρεπερτόριο, αποδίδοντας έργα Robert Schumann, Ludwig van Beethoven, Anton Bruckner, Karl Amadeus Hartmann, Heinz Holliger, Niccolò Paganini, Béla Bartók κ.ά. Στο παρόν 2CD “Sei Solo”, όπως μαρτυρά και ο υπότιτλός του, ο Zehetmair ερμηνεύει σονάτες και παρτίτες, για σόλο βιολί, του Johann Sebastian Bach.

Βασικό μέλημα τού Zehetmair είναι να χρησιμοποιήσει όλα τα δυνατά μέσα, για την όσο πιο πιστή προσέγγιση τού Bach (του ήχου της εποχής του βασικά) και γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο καταφεύγει στη χρήση παλαιών οργάνων.

Για τις παρτίτες χρησιμοποιεί ένα βιολί κατασκευασμένο γύρω στο 1685, για δε τις σονάτες ένα άλλο του 1750. Επίσης δοξάρια, που αποτελούν ρέπλικες δοξαριών των αρχών του 18ου αιώνα.

Μαζί με αυτά, και μαζί με το πάθος, τη γνώση και την τεχνική του στην ερμηνεία τού συγκεκριμένου ρεπερτορίου, ο Zehetmair «χρησιμοποιεί» και κάτι ακόμη, που αποδεικνύεται καθοριστικό, όσον αφορά στην αποτύπωση του ήχου, του κλίματος και του αισθήματος της τελικής εγγραφής. Και αυτό δεν είναι άλλο από τον χώρο τής παλαιάς εκκλησίας του St. Gerold (Αυστρία), που αποδεικνύεται ιδανικός (ο χώρος) στην «φιλοξενία» τέτοιων έργων και οργάνων. 

Δεν υπάρχει κάτι άλλο να πούμε γι’ αυτό το άλμπουμ, που απευθύνεται στους ακριβούς θιασώτες της μπαρόκ μουσικής.

METTE HENRIETTE: S/T [ECM, 2015]

Νορβηγίδα σαξοφωνίστρια και συνθέτρια είναι η Mette Henriette, με το φερώνυμο άλμπουμ-ντεμπούτο της να προέρχεται από το 2015. Οπότε γεννάται το ερώτημα… γιατί να γράψουμε γι’ αυτό τέσσερα χρόνια αργότερα; Ο λόγος είναι απλός. Το άλμπουμ τής Mette Henriette, που ήταν διπλό CD (35 tracks) σε πρώτη φάση, μοιράζεται ξανά τώρα και ως LP (μονό LP), με νέο track list (13 tracks), και γι’ αυτό τον λόγο η ECM το βγάζει και πάλι στο προσκήνιο.

Βασικά εδώ, στο double CD (γιατί αυτό έχουμε στα χέρια μας), η Mette Henriette παρουσιάζει δύο ενορχηστρωτικά πρόσωπά της. Στο πρώτο CD, ξεκινάμε από ’κει, καταγράφονται 15 tracks, τα οποία αποδίδουν η Henriette και μαζί της ο πιανίστας Johan Lindvall και η βιολοντσελίστρια Katrine Schiøtt.

Εδώ το άκουσμα είναι αρκετά περίπλοκο, δύστροπο να το πούμε. Δεν πρόκειται για jazz με την στενή έννοια, αλλά για σύγχρονη μουσική. Τα στοιχεία που συναποτελούν αυτό το ηχητικό κράμα έχουν να κάνουν και με την jazz σε κάποιο ποσοστό, αλλά σε ίσο βαθμό και με την ambient, όπως και με τον μινιμαλισμό (ως «πρωτοποριακό» συστατικό). Το άκουσμα είναι βαρύ, χωρίς ιδιαίτερες μεταπτώσεις προς έτερες καταστάσεις και φυσικά υποβλητικό, εσωστρεφές και ερμητικό. Έχει το νόημά του δηλαδή, όπως και την αδιαμφισβήτητη σοβαρότητά του.

Το άλλο CD, το δεύτερο, με τα 20 tracks είναι ενορχηστρωμένο για ένα σχήμα δεκατριών ατόμων – και για δεκατρία όργανα περαιτέρω. Σαξόφωνο, τρομπόνι, τρομπέτα, τρία βιολιά, βιόλα, δύο βιολοντσέλα, μπαντονεόν, πιάνο, μπάσο και ντραμς. Το ύφος των συνθέσεων τής Henriette δεν αλλάζει – απλώς, η ενορχηστρωτική ποικιλία τού δίνει κατά τόπους μια πιο «φωτεινή» και «πλούσια» γραμμή. Επί της ουσίας όμως, και εδώ, προβάλλεται η ίδια αργή, τελετουργική σχεδόν ανάπτυξη, με λιγοστές παρεκκλίσεις προς κάπως πιο δυναμικά και περισσότερο κοντά στην jazz θέματα (“Late à la carte”, “I”), και με βασικό και μόνιμο μέλημα την καταγραφή μιας «προχωρημένης» διάθεσης, ικανής να περιγράψει... εσωτερικές καταστάσεις.

Μια συνθέτρια, η Mette Henriette, που δεν προδίδει (με την μουσική της) καθόλου την ηλικία της (είναι 29 ετών).

Οι ECM Records / ECM New Series εισάγονται από την AN Music