ANJA LECHNER / FRANÇOIS COUTURIER νέο άλμπουμ από δύο σημαντικούς σολίστες της ευρύτερης «σοβαρής μουσικής»

Η τσελίστρια ή βιολοντσελίστρια αν θέλετε Anja Lechner είναι αγαπημένη του ελληνικού κοινού – και αρκετά γνωστή στη χώρα μας, συγκριτικώς πάντα με άλλους καλλιτέχνες του δικού της ύφους. Η αιτία γι’ αυτό είναι το γεγονός πως η Lechner έχει συνεργαστεί, στο πλαίσιο της ECM, με έλληνες καλλιτέχνες, συνεπώς υπήρχε ένας παραπάνω λόγος να μαθευτεί το όνομά της στην ημεδαπή και να την γνωρίσει πιο εύκολα το κοινό.
Το 2004 η Anja Lechner θα βρισκόταν στο στούντιο με τον πιανίστα Βασίλη Τσαμπρόπουλο στο άλμπουμ “Gurdjieff / Tsabropoulos - Chants, Hymns And Dances”, αποδίδοντας συνθέσεις του «δασκάλου» Γκουρτζίεφ, όπως και του έλληνα πιανίστα, ενώ Lechner / Τσαμπρόπουλος θα συνεργάζονταν και το 2008 (μαζί με τον περκασιονίστα U.T. Gandhi) στο άλμπουμ “Melos”. Πέρασαν τα χρόνια, και το 2019, πέρυσι δηλαδή, ακούσαμε την γερμανίδα τσελίστρια και στο άλμπουμ της Μαρίας Φαραντούρη (μαζί με τον Cihan Türkoğlu) “Beyond The Borders”.
Η Anja Lechner έχει φυσικά παλαιότερη ιστορία, που χάνεται στα χρόνια του ’70, όμως στην «οικογένεια» της ECM εισήλθε το 1997, ως μέλος του Rosamunde Quartett (Helmut Nicolai βιόλα, Andreas Reiner βιολί, Simon Fordham βιολί, Anja Lechner βιολοντσέλο). Συνεργάστηκε και με άλλους μουσικούς στην πορεία, όπως με τον αργεντινό μπαντονεονίστα Dino Saluzzi, αλλά το μεγάλο καλλιτεχνικό άλμα τής γερμανίδας μουσικού έγινε μέσω ενός άλλου κουαρτέτου, του Tarkovsky Quartet (François Couturier, Anja Lechner, Jean-Louis Matinier, Jean-Marc Larché). Ουσιαστικώς το Tarkovsky Quartet εμφανίζεται στο CD του François Couturier “Nostalghia – Song For Tarkovsky” [ECM, 2006], θα ακολουθήσουν τα άλμπουμ “Tarkovsky Quartet” [ECM, 2011] και “Nuit Blanche” [ECM, 2017], ενώ δεν θα πρέπει να λησμονήσουμε το πρώτο ντουέτο της Anja Lechner με τον πιανίστα François Couturier, το “Moderato Cantabile” [ECM, 2014], στο οποίο οι δύο μουσικοί απέδωσαν έργα Komitas, Gurdjieff και Mompou. Τώρα (2020) Anja Lechner και François Couturier συνεργάζονται σ’ ένα επίσης εξαιρετικό άλμπουμ, το οποίον αποκαλείται “Lontano” [ECM Records / AN Music, 2020].

Το “Lontano”, ένα άλμπουμ για τσέλο και πιάνο φυσικά, περιλαμβάνει 16 tracks, συνθέσεις της Lechner και του Couturier (του καθενός ξεχωριστά ή από κοινού), συν τις απόψεις τους για συνθέματα των Ariel Ramírez, Giya Kancheli, Anouar Brahem και Henri Dutilleux.
Το κλίμα κατ’ αρχάς, στο άλμπουμ, δεν είναι jazz φυσικά, αλλά «σοβαρό» (εννοούμε εκείνο της λεγόμενης «σοβαρής μουσικής»), που επεκτείνεται και προς την κατεύθυνση του folk. Αυτό φαίνεται και από τις versions φυσικά, όσο και από την πρώτη-πρώτη ακρόαση τού “Lontano”. Φυσικά, επιρροές, υπαινιγμοί, «περάσματα» υπάρχουν και από άλλα είδη, πέραν την κλασικής, της σύγχρονης κλασικής, της πρωτοπορίας και του folk, και εδώ κάπου υπεισέρχεται και η jazz, κυρίως στο παίξιμο του Couturier, μέσω Jarrett-ικών και άλλων σχετικών πιανιστικών πρωτοποριών (o Paul Bley π.χ. θα αποτελεί παντοτινή σταθερή αναφορά κάθε πιανίστα, που θέλει να δημιουργήσει περισσότερο προσωπικά ηχοτοπία).
Το κλίμα επίσης, στο “Lontano”, δεν είναι εύθυμο, αλέγκρο, χαλαρό. Είναι μεν λυρικό, αλλά ταυτοχρόνως είναι και βαρύ, ενίοτε σκοτεινό, πένθιμο κάποιες άλλες φορές ή και ρομαντικό (o Σοπέν πάντα θα αποτελεί μιαν άλλη αναφορά). Όμως και ο ρομαντισμός δεν γειτνιάζει πολλάκις με το πεισιθάνατο; Αυτή η «βαρύτητα», λοιπόν, είναι το βασικό χαρακτηριστικό των συνθέσεων της Lechner και του Couturier, συνθέσεις που ηχούν πάντως με ελκυστικό έως και συναρπαστικό τρόπο – είτε πρόκειται για τις διασκευές τους, όπως εκείνες στο “Alfonsina y el mar” του Ariel Ramírez και στο “Vague – E la nave va” του Anouar Brahem, είτε πρόκειται για τα πρωτότυπα, όπως το “Flow” (του François Couturier) και το “Memory of a melody” (των Lechner / Couturier), με τις πιανιστικές αναφορές στον J.S. Bach και την avant προσέγγιση από το τσέλο.
Σοβαρό, εκλεκτικό άλμπουμ, αυτό που λέμε «ποιοτικό» (χαρακτηρισμοί που ίσως ακούγονται σε κάποιους με αρνητική χροιά, αλλά εμείς τους χρησιμοποιούμε ασυζητητί με θετική – πόσω μάλλον, όταν έχουν να κάνουν με μουσικούς τέτοιας κλάσης), όχι για όλο τον κόσμο οπωσδήποτε, αλλά σίγουρα γι’ αυτούς που έχουν γυμνάσει το αυτί τους ώστε να αποδέχεται και εκείνα που δεν είναι τετριμμένα.