FRED HERSCH o μεγάλος πιανίστας της jazz με κουαρτέτο εγχόρδων

Ο πιανίστας της jazz Fred Hersch επανέρχεται στην δισκογραφία μ’ ένα αληθινά σημαντικό άλμπουμ. Μάλλον, και για να είμαστε ακριβείς, δεν ξέρουμε αν το “Breath by Breath” [Palmetto Records, 2021] είναι αληθινά σημαντικό –αυτό θα το καταδείξει ο χρόνος–, εκείνο που ξέρουμε είναι πως πρόκειται για ένα πλήρως και εντελώς απολαυστικό CD, από εκείνα που μόνον οι μεγάλοι συνθέτες και βιρτουόζοι μπορούν να προτείνουν.
Τι διαφοροποιεί την συγκεκριμένη έκδοση από άλλες, το ίδιο απολαυστικές, του κορυφαίου πιανίστα; Η συνεργασία του για πρώτη φορά με ένα κουαρτέτο εγχόρδων. Η συνεργασία δηλαδή ενός piano-trio (Fred Hersch πιάνο, Drew Gress μπάσο, Jochen Rueckert ντραμς), με ένα κουαρτέτο, σαν το Crosby Street String Quartet, το οποίον αποτελούν οι Joyce Hammann βιολί, Laura Seaton βιολί, Lois Martin βιόλα και Jody Redhage Ferber τσέλο.

Για ένα τέτοιο σχήμα ο Hersch προσαρμόζει αναλόγως και την συνθετική εργασία του – κάτι φυσικό και αναμενόμενο. Συνθέτει ούτως ειπείν μία σουίτα, αποτελούμενη από οκτώ μέρη, την οποίαν αποκαλεί “The Sati Suite” – “sati” στην ινδική γλώσσα pali είναι μια πνευματική και ψυχική κατάσταση, που μεταφράζεται ως ενσυνείδηση. Η ενσυνείδηση συνδέεται με την καταπολέμηση του άγχους, ιδίως σε καιρούς κρίσεων, όπως είναι ο παρών (καιρός) λόγω covid-19, και βασικά με την επίγνωση των πράξεων και των εμπειριών μας σε χρόνο πρώτο. Είναι άλλη μία κατάσταση meditation η sati, η οποία φάνηκε πολύ χρήσιμη στον Fred Hersch, στην εποχή της απομόνωσης και των λοκντάουν, προσφέροντάς του δημιουργικές διεξόδους.
Αυτό καταδείχτηκε στην περίπτωση του αμερικανού πιανίστα από την πρώτη στιγμή, καθώς ο Fred Hersch, από την αρχή, επιχείρησε να επιβληθεί επί των νέων συνθηκών, παράγοντας συνεχώς έργο. Το είδαμε, εξάλλου, και σε σχέση με το προηγούμενο CD του “Songs from Home” [Palmetto, 2020], που κατά βάση αποτελούσε μια σύνοψη των κομματιών που «ανέβαζε» καθημερινά στο facebook, από το σπίτι του, κάπου στην Pennsylvania, οδηγώντας ο ίδιος ένα άτυπο πρόγραμμα υπό τον τίτλο “Tune of the Day” – και τούτο, για κάμποσες εβδομάδες.

Το “Breath by Breath” εντάσσεται, και αυτό, στο ίδιο πλαίσιο παραγωγής (των ειδικών συνθηκών). Μπορεί εδώ να μην είναι το σπίτι του ο χώρος εγγραφής, μα το Samurai Hotel, στην Astoria της Νέας Υόρκης (24-25 Αυγούστου 2021), όμως εκεί καταγράφηκε ό,τι είχε συνθέσει και επεξεργαστεί νωρίτερα στον προσωπικό του χώρο.
Το πρώτο movement “Begin again” έχει να κάνει με τον κύκλο της ανανέωσης, που ξεκινά κάθε στιγμή εκ του μηδενός. Η μελωδία κυριαρχεί εδώ, μέσα από την επιμελημένη ενορχήστρωση, την συνήχηση piano-trio / κουαρτέτου και βεβαίως τις ξεχωριστές στιγμές, που αφορούν είτε στο ένα σχήμα είτε στο άλλο. Η ομορφιά κυριαρχεί, οπωσδήποτε, μέσα από ένα πνεύμα ισχυρής δημιουργικότητας.
Οι τίτλοι της σουίτας μοιάζουν και είναι προγραμματικοί, υποκρύπτοντας την άμεση σχέση της συγκεκριμένης μουσικής δημιουργίας με την εν λόγω «κατάσταση» (sati). “Awakened heart”, “Breath by breath” και “Monkey mind” είναι κάποιοι αρχικοί (τίτλοι), με τον τελευταίο να περιγράφει μία κατάσταση ξέφρενης δραστηριότητας της σκέψης, που «αγωνίζεται» να ησυχάσει, κάτι που συμβολίζεται με την κάπως free συνοδεία από το piano-trio, με την εντελώς συμβολική, αλλά στο ίδιο πλαίσιο, συμμετοχή του Crosby Street String Quartet.
Στο μεθεπόμενο “Mara”, στο οποίο συμμετέχει και ο Rogerio Boccato σε έξτρα κρουστά, έχουμε επίσης ένα ιδιαίτερο movement (το έκτο στη σειρά), με σταθερή ροή από percussions και με τον Fred Hersch να κτίζει σταδιακώς την μελωδία, με τόλμη και αποφασιστικότητα (Mara είναι το «πνεύμα του κακού», που επιχείρησε να διαστρέψει τον Βούδα, προσφέροντάς του κρασί, γυναικεία συντροφιά και πλούτη).
Η διαλογιστική αντίληψη που πνέει καθ’ όλη την διάρκεια τής “The Sati Suite” συνδέεται με πρακτικές τις οποίες ο Fred Hersch έχει ξεκινήσει πριν από δεκαετίες, και γι’ αυτό τα αποτελέσματά τους εμφανίζονται στο “Breath by Breath” τόσο άρτια και πλήρη.
Το άλμπουμ θα κλείσει με το δεύτερο ουσιαστικώς κομμάτι του, που δεν είναι άλλο από το “Pastorale” (δεν σχετίζεται με την “The Sati Suite”) και που αποτελεί έναν φόρο τιμής προς τον Robert Schumann.
Διαχρονικώς αγαπημένος συνθέτης του Fred Hersch, καθώς διασκευάζει θέματά του από παλαιά (τουλάχιστον από το “Soothing the senses” του 2003), ενώ και το 2011 ακούσαμε την ίδια σύνθεση, την “Pastorale”, στο άλμπουμ του “Along at The Vanguard” [Palmetto], για το οποίον υπάρχει (σύντομη) αναφορά και στο blog. Θαυμάσιο, ευχάριστο και ελαφρώς παιγνιώδες track, με την συμμετοχή και του Crosby Street String Quartet, που κλείνει το “Breath by Breath” με ιδανικό τρόπο.
Επαφή: www.fredhersch.com