ΝΙΚΟΣ ΑΘΑΝΑΣΑΚΗΣ τέσσερα CD ποικίλων κατευθύνσεων

Πριν από λίγο καιρό λάβαμε τέσσερα CD από τον κλασικό κιθαρίστα, καθηγητή μουσικής, συνθέτη και τραγουδοποιό Νίκο Αθανασάκη. Οι δίσκοι, που, σε γενικές γραμμές, δεν μοιάζουν μεταξύ τους, καθώς καταγράφουν διαφορετικές αισθητικές επιλογές του συνθέτη, παρουσιάζονται, στη συνέχεια, από τον νεότερο προς τον παλαιότερο.

KALISZ PHILHARMONIC ORCHESTRA: Nikos Athanassakis, Sonia Ballarin, Scott Brickman, Neil Stipp, Jacob Elkin, Paolo Geminiani, Anicia Kohler, Claudio Passilongo, Krzysztof Niewgowski / Calisia 2 / New Music for Strings [Phasma-Music, 2021]
Στο άλμπουμ αυτό, που κυκλοφόρησε πέρυσι από την Phasma-Music, την εταιρεία της πολωνής φλαουτίστριας Iwona Glinka και του συνθέτη Μιχάλη Τραυλού, συνυπάρχουν έργα διαφόρων συνθετών και τεχνοτροπιών, ερμηνευμένα από την Kalisz Philaharmonic Orchestra (η Kalisz είναι πολωνική πόλη), υπό τον Pawel Kotla. “New Music for Strings” αποκαλείται αυτό το πολύ περιποιημένο άλμπουμ και είναι ακριβώς αυτό: νέες μουσικές, από νέους συνθέτες, συντεθειμένες, βασικά, για έγχορδα (κάποιες και για εκκλησιαστικό όργανο). Η σύνθεση του Νίκου Αθανασάκη αποκαλείται “Palinodia” και είναι εκείνη που ανοίγει το CD.
Μέσα σε πεντέμισι λεπτά ο έλληνας συνθέτης επιχειρεί να δημιουργήσει ένα τοίχος από μελωδίες, οι οποίες διαδέχονται η μία την άλλη, σε μίαν αέναη κίνηση, δίνοντας στην σύνθεσή του μια κινηματογραφική ροή. Η “Palinodia” ξεκινάει με ένταση σε γρήγορο τέμπο, διαθέτοντας κάπως δραματικά και... αγχώδη χαρακτηριστικά, τοποθετημένα σ’ ένα ευρύτερο ρομαντικό ή νέο-ρομαντικό περιβάλλον, εκπίπτοντας στην πορεία προς ένα αργό και χαμηλών τόνων μέρος, που «ανεβαίνει» προοδευτικώς, πριν το, και πάλι, δυναμικό τελευταίο μέρος.
Και το υπόλοιπο CD, εννοείται, πως έχει ενδιαφέρον με συνθέσεις ποικίλων υφών, από μινιμαλιστικές έως «σύγχρονης κλασικής», αν και το νέο-ρομαντικό κλίμα διαπερνά τις περισσότερες εξ αυτών. Μας άρεσε ιδιαιτέρως η νεο-κλασική “Suite for Organ and Strings” του Neil Stipp.
Επαφή: https://www.phasma-music.com/

ÉxQUARTET: Aaron Alter, Nikos Athanassakis, Scott Brickmann, Aris Carastathis, Dorothee Eberhardt, Connor Gibbs / New Music for String Quartet Vol.1 [Phasma-Music, 2020]
Πολωνικό κουαρτέτο εγχόρδων (Monika Sawczuk βιολί, Łukasz Górewicz βιολί, Grzegorz Sadowski βιόλα, Tomasz Szczęsny τσέλο), που έχει ήδη κυκλοφορήσει τρία άλμπουμ στην Phasma-Music, εδώ, στον πρώτο τόμο του, ηχογραφεί και δύο έργα Ελλήνων: το “String Quartet No. 1” του Νίκου Αθανασάκη και το “String Quartet” του Άρη Καραστάθη.
Το πρώτο έργο αποτελείται από τρία μέρη και διαρκεί λίγο λιγότερο από 20 λεπτά. Είναι ευφάνταστο, με γόνιμες μελωδικές γραμμές και άψογο αρμονικό φινίρισμα. Μάλιστα, στη μνήμη κάποιων μπορεί να φέρει ακόμη και το “April” των Deep Purple, το μέρος με τα έγχορδα – βεβαίως τοποθετημένο σε μιαν άλλη βάση, με μεγαλύτερες στο χρόνο αναπτύξεις των θεμάτων, μέσα από μια πιο σύνθετη και ολοκληρωμένη επεξεργασία.
Λυρικό στο έπακρο, συνδυάζοντας μπαρόκ, κλασικά και πιο σύγχρονα στοιχεία, το “String Quartet No. 1” του Νίκου Αθανασάκη είναι απολαυστικό στο έπακρο.
Πολύ ενδιαφέρον είναι και το άλλο ελληνικό έργο, το επίσης τριμερές “String Quartet” του Άρη Καραστάθη.
Αφιερωμένο στην μνήμη του πατέρα του, αποτελείται από τρία μέρη (“Rising star”, “Journey”, “Eternity”), που αφορούν σε τρεις φάσεις του βίου του (του πατέρα του συνθέτη), στα παιδικά χρόνια του, στην Αίγυπτο, στο ταξίδι της ζωής και στο ειρηνικό τέλος του. Τα τρία μέρη του κουαρτέτου αντανακλούν αυτές τις τρεις διαδρομές-μεταβάσεις, μέσα από έναν περισσότερο σύγχρονο τρόπο γραφής.
Επαφή: https://www.phasma-music.com/

SMARO GREGORIADOU plays NIKOS ATHANASSAKIS: Sequences [An Art Artistry Records, 2019]
Πρόκειται για ένα άλμπουμ που κυκλοφόρησε το 2019, μέσω του οποίου καταγράφονται πέντε έργα για κλασική κιθάρα του Νίκου Αθανασάκη, που αποδίδονται από την διακεκριμένη κιθαρίστρια Σμαρώ Γρηγοριάδου (δεν είναι η πρώτη συνεργασία τους). Πρόκειται για την πενταμερή “Elxis” Suite, την τριμερή “Guitar Sonata no. 1”, τις “3 Nocturnes”, την εξαμερή “E.I.R.I.N.I. Suite” και την τριμερή “Greek Dances Suite”.
Στην πρώτη σουίτα, την “Elxis”, o Νίκος Αθανασάκης «παίζει» με τις αρμονίες, τα tempi και τα χρώματα. Αργά, κάπως αργά-ρομαντικά, γρήγορα, ξανά αργά, και ξανά γρήγορα και ευδιάθετα μέρη σε φυσική αλληλουχία και άψογη (κιθαριστική) εκτέλεση.
Στην κιθαριστική σονάτα Νο. 1 αναπτύσσονται τα τρία μέρη και πάλι με γνώμονα τις ταχύτητες και τις διαθέσεις. Ωραίες μελωδικές αλληλουχίες και περίτεχνοι δακτυλισμοί, σ’ ένα απολύτως ευχάριστο άκουσμα.
Τα 3 Νυχτερινά είναι σύντομα (ούτε δύο λεπτά το καθένα) και προπαντός υποβλητικά. Σίγουρα προβάλλουν μίαν ακουστική ηρεμία, και σαν συνθέσεις είναι κάπως ενδοσκοπικά.
Η “E.I.R.I.N.I. Suite” είναι αφιερωμένη σ’ ένα πολύ αγαπημένο πρόσωπο του συνθέτη (Ειρήνη Πολυδώρου), με τα μέρη της να είναι, ένα-ένα, τα γράμματα του ονόματος… “E”, “I”, “R”, “I”, “N” και “I”. Η σουίτα ξεκινά με μία άσκηση (“Etude”), για να ακολουθήσουν το πολύ «εσωτερικό» “Tremolo” (απόηχοι από την «Εκδρομή» του Νίκου Μαμαγκάκη ανιχνεύονται εδώ), το ρομαντικό “Waltz”, το αισθησιακό “Tango”, η κάπως εσωστρεφής “Ballad” και, τέλος, η χορευτική “Salsa”, που επισφραγίζει με τον καλύτερο τρόπο αυτή την ποικιλία των (και) συναισθηματικών διακυμάνσεων.
Το άλμπουμ “Sequences”, με την κιθαρίστρια Σμαρώ Γρηγοριάδου να αποδίδει συνθέσεις του Νίκου Αθανασάκη, θα ολοκληρωθεί με την “Greek Dances Suite”, στην οποία παρουσιάζονται τρεις ελληνικοί χοροί (“Kalamatianos”, “Tsamikos”, “Ballos”). Πρόκειται για ένα επίσης θαυμάσιο (κιθαριστικό) έργο, που απαιτεί ιδιαίτερη δεξιοτεχνία (από τον εκτελεστή), με καταφανές και σαφέστατο νόημα.
Επαφή: www.an-art.com

ΝΙΚΟΣ ΑΘΑΝΑΣΑΚΗΣ: Μακριά [FOKA+NEGRA ENTERTAINMENT, 2015]
Το άλμπουμ αυτό, του 2015, περιλαμβάνει δέκα τραγούδια σε μουσικές Νίκου Αθανασάκη, ερμηνευμένα από την Ειρήνη Πολυδώρου (ηθοποιός, χορογράφος, τραγουδίστρια και σκηνοθέτρια, όπως διαβάζουμε στο δίκτυο). Τα λόγια των τραγουδιών είναι γραμμένα από τους Αντώνη Κασίτα (4), Αθανάσιο Βαβλίδα, Κίμωνα Ρηγόπουλο, Ειρήνη Πολυδώρου (3) και Ιωάννη Ανδρεάδη, προσθέτοντας, αναμφισβήτητα, σε κύρος και κυρίως σε ουσία στο CD «Μακριά». Το λέμε, γιατί οι στίχοι, που προέρχονται κυρίως από ποιητικές συλλογές ή θεατρικά έργα, είναι πολύ καλοί – κάτι που περνά, στη συνέχεια,, στις μουσικές και στις ερμηνείες.
Τραγούδια σε ποικίλα ύφη έχουμε εδώ, καθώς άλλα κινούνται σε πιο σκληρές φόρμες (blues-rock κ.λπ.), αλλά είναι κιθαριστικές ή πιανιστικές μπαλάντες, ενώ άλλα είναι περισσότερο «έντεχνα».
Το θέμα, όμως, δεν είναι αυτό –το γεγονός πως, εδώ, ακούγονται τραγούδια διαφορετικών κατευθύνσεων–, μα το ότι τα τραγούδια αυτά είναι πολύ καλά. Ψαγμένα και μελετημένα, τόσο συνθετικά και στιχουργικά, όσο και ερμηνευτικά. Ενώ και οι ενορχηστρώσεις τους έχουν ενδιαφέρον, αφού ο Νίκος Αθανασάκης δείχνει να εκμεταλλεύεται σωστά τις γνώσεις του πάνω στην κιθάρα, κατ’ αρχάς, μα και στην χρήση των εγχόρδων (καθώς σε διάφορα τραγούδια ακούγονται βιολί και βιολοντσέλο).
Έτσι, ο συνδυασμός μιας πολύ καλής φωνής, από την μια μεριά, που ξέρει να κρατάει το μέτρο, όταν ερμηνεύει (και) θεατρικώς τα κομμάτια, κι ενός αξιολογότατου πρωτογενούς υλικού, από την άλλη, αποδεικνύεται σχεδόν ιδανικός, προσφέροντας αληθινά ωραία τραγούδια – τα οποία, μετά από επτά χρόνια... δεν ξέρω, ίσως να είναι κάπου ξεχασμένα.
Ευκαιρία λοιπόν, μέσω αυτού του σημειώματος, να τα μάθουν ή να τα θυμηθούν οι αναγνώστες μας, γιατί το αξίζουν.