λίγα λόγια για το ΔΙΦΩΝΟ

Αν και δεν γνωρίζω τι ακριβώς σημαίνει μία δήλωση συμπαράστασης, όταν κάποιος χάνει τη δουλειά του – μην καταντήσουμε σαν τους πολιτικούς, που είναι όλο ωραία λόγια, όταν οδηγούν, με τα έργα τους, τα πράγματα προς την αντίθετη κατεύθυνση – θα πρέπει να πω, από την αρχή, πως το κλείσιμο ενός περιοδικού, όπως και το κλείσιμο ενός μπακάλικου, ή ενός μανάβικου, είναι το ίδιο οδυνηρό· πρώτα-πρώτα, για τους ανθρώπους που εργάζονταν εκεί, και οι οποίοι, ξαφνικά, έρχονται μπροστά σ' ένα πρόβλημα επιβίωσης. (Γιατί, για κάποιους θα σημαίνει και αυτό).
Το ζήτημα το οποίον πρέπει να απαντηθεί άμεσα (αν και δεν είναι εύκολο) είναι γιατί έκλεισε το Δίφωνο. Δεν ήταν κερδοφόρο; Ήταν, αλλά όχι στο βαθμό που επιθυμούσαν τ’ αφεντικά του; Κι αν δεν ήταν κερδοφόρο, γιατί δεν ήταν; Μήπως, γιατί δεν το στήριξε η διαφημιστική αγορά; Μήπως γιατί δεν το στήριξε το αναγνωστικό κοινό; Μήπως, γιατί δεν φρόντισε, ως περιοδικό, να ανταποκριθεί στα καλλιτεχνικά-κοινωνικά κελεύσματα του καιρού; Μήπως, γιατί χάθηκε από τις σελίδες του ο κριτικός, ανατρεπτικός λόγος, αφήνοντας άπειρο χώρο στο λιβάνισμα και την «εξυπηρέτηση»; Μήπως, γιατί εξελίχθηκε σ’ έναν διαφημιστικό έντυπο των δισκογραφικών εταιριών των ιδιοκτητών του;
Όπως κι αν έχει, προσωπικώς, συμπαρατάσσομαι με τους εργαζομένους όσον αφορά στην καταβολή των δεδουλευμένων τους, ακόμη, δε, και σε μία προοπτική, ανοίγματος του περιοδικού από τους ίδιους. Άλλο αυτό και άλλο οι υπερβολές που διάβασα στο blog τους (http://e-difono.blogspot.com/).
Είναι δυνατόν να γράφει ο Γιώργος Χρονάς πως «ένα περιοδικό που περιγράφει τη μουσική με λέξεις είναι πιο σπουδαίο απ’ την ίδια τη μουσική» ή εκείνο που λέει η Λένα Πλάτωνος «φιμώνεται το στόμα μας!», ή το άλλο που λέει ο Πέτρος Βαγιόπουλος «το κλείσιμο του Διφώνου είναι το τελειωτικό χτύπημα στην ελληνική μουσική σκηνή»; Αν λείψουν οι υπερβολές, για να μην πω οι κουταμάρες κι ακουστώ κακός, τότε όλοι θα βοηθηθούν, ώστε να δουν με καθαρό μάτι την πραγματικότητα. Προσωπικώς, θα κινηθώ προς αυτή την κατεύθυνση.

Δεν μπορεί να χαρακτηρίσεις με μια λέξη το Δίφωνο. Στα 15 χρόνια της παρουσίας του στα περίπτερα «κατέβηκε» όλα τα σκαλιά της «εξέλιξης». Από ένα καλό περιοδικό στην αρχή, μετετράπη σ’ ένα μέτριο περιοδικό στη συνέχεια, για να εξελιχθεί σ’ ένα κακό περιοδικό προς τα τελευταία χρόνια. Κι αυτό γιατί επιχείρησε να ισορροπήσει πάνω σε μιαν ασυμβατότητα. Όταν η Εταιρία Γενικών Εκδόσεων παράγει περισσότερα από τα μισά CD, που κυκλοφορούν κάθε χρόνο στην Ελλάδα, είναι ποτέ δυνατόν οι άνθρωποι-δημοσιογράφοι-μουσικογράφοι, που λαμβάνουν αυτά τα CD στα χέρια τους, καλούμενοι να τα υπερασπιστούν (μέσα από κριτικές, συνεντεύξεις, ρεπορτάζ ή θέματα), να δρουν ελεύθερα και κυρίως, ανεπηρέαστοι από το προφανές; Να στηρίζουν δηλαδή, ακρίτως, τις επιλογές της Εταιρίας; Γίνονται αυτά τα πράγματα; Και μάλιστα χωρίς, την ίδιαν ώρα, να ξεπουλάς τη βάση, πάνω στην οποία θα πρέπει να στηρίζεται κάθε δημοσιογραφικό οικοδόμημα; (Εννοώ, φυσικά, ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ).
Υπήρξα αναγνώστης του Διφώνου. Απόδειξη; Τα καμμιά 70αριά περιοδικά που έχω ακόμη, σκεπασμένα σ’ ένα dexion. Παρ’ ολίγον, δε, να υπάρξω και συντάκτης του, αν αποδεχόμουν την πρόταση της Άννας Βλαβιανού, πριν από 14 χρόνια. Αλλά δεν… Παρακολούθησα τη διαδρομή του από κοντά στην αρχή, από κάποιαν απόσταση στη συνέχεια, εγκαταλείποντάς το στην πορεία.
Όπως κάνω πάντα, αγοράζω τα περιοδικά για κάποιες «πένες». (Δεν είναι δυνατόν, ποτέ, ένα περιοδικό να μας καλύπτει εξ ολοκλήρου). Έτσι, και στο Δίφωνο, υπήρξαν συντάκτες τα γραπτά των οποίων μ’ ενδιέφεραν, ασχέτως αν, συχνά, διαφωνούσα ή… τρωγόμουν (θυμάμαι εκείνα του Παπαδάκη, αργότερα του Βάκη, και κάποιων ακόμη που δεν μου έρχονται τώρα στο μυαλό), έριχνα ματιές στ’ αφιερώματα, που ορισμένες φορές (ιδίως στα πρώτα χρόνια) ήταν πολύ καλά, είχα βγει από τα ρούχα μου με κείμενα του Νοταρά, τσεκάριζα τον Ζήλο, διάβαζα, πάντα, τα κείμενα του Δρυγιαννάκη (στη δεύτερη εποχή) κ.λπ., κ.λπ.

Το χάλι για μένα ξεκίνησε όταν το περιοδικό παραγέμισε με «προσφορές», αυξάνοντας την τιμή του. Όλο αυτό το διάστημα το αγόρασα μόνο μία φορά. Όταν έδωσε σε DVD, πρόπερσι νομίζω, το «Αλδεβαράν» του Ανδρέα Θωμόπουλου. Δυστυχώς, όμως, η κόπια μου αποδείχτηκε… ακατάλληλη προς βρώσιν. Δεν έπαιζε πουθενά (ούτε σε PC, ούτε σε 2-3 players). Εν τέλει, είδα το «Αλδεβαράν» (το άντεξα δηλαδή…) πριν από 3 μήνες. Anyway. Παρά ταύτα, κάποια, ακόμη, από τα πιο πρόσφατα τεύχη του έπεσαν στα χέρια μου...
Το περιοδικό δεν διαβαζόταν. Πηγμένο στις συνεντεύξεις, τις ανούσιες παρουσιάσεις, τα ανύπαρκτα ή υποτυπώδη αφιερώματα και την υπόλοιπη (γνωστή σε περιοδικά) αδιάφορη ύλη. Όπως έχω ξαναγράψει οι συνεντεύξεις, για μένα, σ’ ένα μεγάλο ποσοστό δηλαδή (γιατί υπάρχουν κι εξαιρέσεις), δεν αποτελούν «ύλη». Είναι, συχνάκις, η εύκολη λύση. Ανοίγεις ένα κασετόφωνο κι όποιον πάρει ο χάρος. Ανακυκλώνονται οι ίδιες ερωτήσεις, προβάλλονται οι ίδιες αδιάφορες απαντήσεις. Το θέμα είναι το ζουμί. Μένει τίποτα; Όσο και να στύψεις δεν βγάζεις μισό ποτήρι.
Λέγε-λέγε λοιπόν, από τη μια μεριά, και δισκοπαρουσιάσεις της μητρικής Εταιρίας από την άλλη. Πώς να προχωρήσει το πράγμα; O κόσμος βαριέται. Αντιλαμβάνεται το «τι παίζει» και στο τέλος σιχαίνεται.
Μακάρι το Δίφωνο να περάσει στα χέρια κάποιων συντακτών. Σε ποια, τι, πώς… είναι θέματα που θα τα λύσουν οι ίδιοι. Μακάρι να εντοπιστεί και ο στόχος δηλαδή. Ένα περιοδικό 100 σελίδων ουσιαστικού/κριτικού και ελεύθερου λόγου γύρω από την ελληνική μουσική και το τραγούδι, με ανοιχτά τα ώτα στα νέα ρεύματα, με ταυτόχρονη απόσυρση των «δεινοσαύρων» (που δεν παράγουν) στις πίσω σελίδες (όχι στα εξώφυλλα, προς θεού), και με μία καλή προσφορά (αν είναι εφικτό) μπορεί να αποτελέσει δέλεαρ και για τη διαφημιστική αγορά (που μετράει τα δικά της φραγκοδίφραγκα) και για τους αναγνώστες. Τα κέρδη μπορεί να είναι μικρά. Ok. Αλλά τα κέρδη ενδιαφέρουν μόνον τους επιχειρηματίες. Έτσι δεν είναι; Δεν ενδιαφέρουν, υποθέτω, ένα ενδεχόμενο νέο μοντέλο διαχείρισης, και πολύ περισσότερο δεν ενδιαφέρουν τους αναγνώστες.
Θετική δύναμη λοιπόν, αλλά με εξονυχιστική κατόπτευση της πραγματικότητας, δηλαδή εκείνου που αληθώς παίζει (όπως οφείλουμε να κάνουμε όλοι μας) και, το κυριότερο, χωρίς τα σοβαρά λάθη του παρελθόντος.