“JIMMIE” HENDRIX με αφορμή ένα όνομα που δεν υπάρχει προέκυψε μια ανάρτηση και μια ωραία συζήτηση στο facebook

Άμα ακούς κάποιον π.χ. τον ποιητή Γιώργο Μαρκόπουλο να λέει το όνομα του Hendrix κι εσύ αντί για Jimi τον γράφεις Jimmie σημαίνει πως είσαι άσχετη/άσχετος και παίρνεις στο λαιμό σου και τον… ξένον άνθρωπο. Θα μου πεις, τώρα, πως υπάρχουν και τύποι (Έλληνες) που τυπώνουν και βιβλία για το ροκ και που τον αναφέρουν ως... Jimmy, οπότε μικρό το κακό.

Οι προχειράτζες που γράφουν σε μεγάλα σάιτ και που θέλουν να έχουν λόγο για τα πάντα είναι πλέον καθεστώς.
(από το popaganda είναι το screenshot)

Kwstas Agas: Κι επιπλέον ο Hendrix παρόλο που τραγουδούσε ο ίδιος δεν ήταν «αμιγώς τραγουδιστής». Ήταν πρωτίστως και κυρίως μουσικός, από τους καλύτερους που πέρασαν από τον κόσμο...

Φώντας Τρούσας: Ε ναι. Δεν θα τον πεις πρωτίστως τραγουδιστή. 

Nikos Sarantakos: Γιατί όχι Τζίμι Χέντριξ και Τζόαν Μπαέζ; ή μιλούσαν αγγλικά;

Φώντας Τρούσας: Εγώ σ’ ένα κείμενο θα τον έγραφα στ’ αγγλικά. Σε μια συνέντευξη όμως, έναν προφορικό λόγο που τον μετατρέπεις σε γραπτό, θα τον έγραφα στα ελληνικά (Τζίμι Χέντριξ), όπως το ΦΑΝΤΑΖΙΟ το ’70. Δεν μου κάθεται καλά στο μάτι σε συνεντεύξεις να βλέπω αγγλικά. Σ' ένα άρθρο, σ' ένα δοκίμιο δεν έχω πρόβλημα.

George Nikolopoulos: Τότε και… Che Guevara!

Φώντας Τρούσας: Δεν υπάρχει ουδεμία σκέψη γι’ αυτά τα θέματα... γράφουν όπως να’ναι. Δεν βγάζεις άκρη. Πάντως στη μεταφορά στα ελληνικά χρειάζεται προσοχή και σκέψη. Αν γράψεις π.χ. Τζον Μάγιαλ είναι λάθος (παρότι όλοι θα καταλάβουν σε ποιον αναφέρεσαι), αν γράψεις όμως το σωστό, που είναι Τζον Μέιολ, ελάχιστοι θα αντιληφθούν για ποιον λες. Μερικά πράγματα έχουν παγιωθεί λάθος, αλλά είναι επίσης λάθος –για μένα– να αλλάξεις ένα λάθος, που δουλεύει σωστά για δεκαετίες. Εγώ, δηλαδή, θα έγραφα «Μάγιαλ». Το λέω, γιατί κάποτε είχα δει το «Μέιολ» και ψαχνόμουν. Γενικώς τα ονόματα, είτε ελληνικά είτε όχι, θέλουν προσοχή και σκέψη στη γραφή τους. Το λέω, γιατί έχουμε διαβάσει ακόμη και για «Κώστα Καβάφη», για «Κωνσταντίνο Καρυωτάκη» κ.λπ.

George Nikolopoulos: Ένα παγιωμένο λάθος είναι αδύνατο να διορθωθεί. Π.χ η όπερα (το σωστό θα ήταν τα όπερα, τα έργα δηλαδή).

Φώντας Τρούσας: Και σωστά (ένα παγιωμένο λάθος, που δεν ενοχλεί, να μην διορθώνεται). Και γι’ αυτό θα πρέπει να λέμε «τα παλτά», τα «βιολιά» κ.λπ. Αλλά όχι και «τα στυλά», γιατί αυτό είναι κακόηχο.

Vassilis Konstandopoulos: Λόγω επαγγέλματος, η φάση με τα ονόματα μας έχει ταλαιπωρήσει κάμποσο. Στα ονοματεπώνυμα τείνουμε προς την ελληνική βερσιόν, προσπαθώντας να διατηρήσουμε την εκφορά (Νικ Κέιβ, Μικ Τζάγκερ, Βιμ Βέντερς, Τζίμι Χέντριξ, Τζον Κολτρέιν, Ρίτσαρντ Νίξον, Άλμπερτ Αϊνστάιν κ.λπ.). Τα γκρουπ τα αναγράφουμε στην πρωτότυπη εκδοχή ανεξαρτήτως γλώσσας (π.χ. το να γράψεις τους Einstuerzende Neubauten "Aϊνστίρτσεντε Νοϊμπάουτεν", μάλλον θα μπερδέψει τον αναγνώστη) κι όποιος κατάλαβε, κατάλαβε. Τέλος, θεωρούμε κάπως αστείο ονοματεπώνυμα αλφαβήτων διαφορετικών από το αγγλικό να αναγράφονται με την αγγλική τους εκδοχή (π.χ. Alexander Sokurov, Andrjei Wajda, Stellan Skaargard κ.ο.κ.).

Φώντας Τρούσας: Για τα κυριλλικά πάντως, κι επειδή το κοντινότερο αλφάβητο είναι το ελληνικό, καλό είναι να τα γράφουμε στα ελληνικά, αλλά να ξέρουμε λιγάκι και την προφορά. Πράγμα όχι εύκολο. Πάντως σε πολλά γιαπωνέζικα εξώφυλλα δίσκων π.χ. υπάρχει και η αγγλική γραφή, οπότε γιατί όχι και αγγλικά (τα γιαπωνέζικα); Πάντως, άμα δεν ξέρεις την προφορά καλύτερα οι λατινικές γραφές παντού. Αλλά και να την ξέρεις την προφορά... είπαμε (με το παράδειγμα του Mayall) πως ενίοτε προκύπτει θέμα. Τελικά, ο καθένας κάνει ό,τι γουστάρει και κρίνεται ξεχωριστά.

George Nikolopoulos: Άρα θα γράφετε π.χ. ο Νικ Κέιβ των Birthday Party! Περίεργο, όμως νομίζω ότι θα συμφωνήσω τελικά...

Vassilis Konstandopoulos: Για το κυριλλικό, φυσικά. Καλό είναι να την ψάχνουμε λιγάκι, τώρα με τα ιντερνέτ είναι πιο εύκολο. Με τα γιαπωνέζικα, κινέζικα κλπ. δεν καταλαβαίνω γιατί όχι Ναγκίσα Όσιμα και Ακίρα Κουροσάουα και Κιμ Κι Ντουκ κ.λπ. Φυσικά υπάρχουν θέματα, τύπου Mayall, Brugges και του βασανιστή των αθλητικών Kuyt, αλλά δε νομίζω ότι είναι πρωτεύοντα. Όποιος θέλει να μάθει, ψάχνει και βρίσκει εντός 10λέπτου.

Φώντας Τρούσας: Πάντως εμένα δεν μ’ αρέσει να γράφω ούτε «Χέντριξ», ούτε «Κλάπτον», ούτε τίποτα απ’ αυτά. Τα γράφω πάντα αγγλικά και στα κείμενα που ανεβάζω στο δισκορυχείον και σε όσα παραδίδω αλλού (αν και κάποιες φορές μου «διορθώνουν» τα leads – μέσα στο κείμενο δεν τα αλλάζουν).

Με τα μη λατινικά εξαρτάται. Αν υπάρχει στο δίσκο (με κυριλλικά ή γιαπωνέζικα γράμματα κ.λπ.) και λατινική γραφή χρησιμοποιώ τη λατινική. Αλλιώς... μαντεύω. Έχω δίσκο π.χ. που είναι όλα τα κείμενα στα κυριλλικά-ουκρανικά (ούτε καν στα ρώσικα) ε... κι εκεί έβαλα πιο πολύ φαντασία, παρά γνώση, για να γράψω τα ονόματα.

Εξάλλου το να γράψεις τον μεγαλύτερο τραγουδιστή της Καταλονίας «Γίουις Γιάχ» ή κάπως έτσι δεν κερδίζεις απολύτως τίποτα. Ενώ αν γράψεις “Lluis Llach” βοηθάς τον άλλον να κάνει copy-paste και να τον ψάξει. Ν’ ακούσει τραγούδια του κ.λπ.

Vassilis Konstandopoulos: Τα κυριλλικά είναι πιο εύκολα από ό,τι φανταζόμαστε. Ναι, κι εμείς, φορές, τα πάμε όλα στο λατινικό, αλλά νομίζω ότι σε κείμενο, δεν είναι παράταιρη η γραφή των ονομάτων στα ελληνικά.

Θυμάμαι τώρα φάσεις και γελάω μόνος μου, βίπερ δεκαετίας του ’70, νομίζω ήταν το «Γκρούπι» (που είχε κυκλοφορήσει ως «Γκρουπιέ») ανέφερε το «Αεροπλάνο Τζέφερσον», τον «Μπομπ Ντυλάν» και πάει λέγοντας. Έχεις ένα πόντο, εδώ βοηθάει η παρένθεση με το αυθεντικό πάντως.

George Nikolopoulos: Με την ελληνική γραφή μπορεί να αισθάνεσαι λίγο πιο κοντά και οικεία με τον επονομαζόμενο. Μου ’ρχεται στο μυαλό ο… Καρτέσιος, που το προτιμώ από το ψυχρό Descartes.

Φώντας Τρούσας: Καλά, ναι αυτά τα παλιά τα ξέρω. Είχε γίνει ντόρος όταν είχα θυμίσει σε κάποιους πως στην αρχή τον Dylan στην Ελλάδα τον έγραφαν.... Ντάϋλαν.

Vassilis Konstandopoulos: Όπως Νάυλον. Τεσπα, εμείς της μπάλας που έχουμε ζήσει Μανόλο, τα έχουμε δει όλα.

Φώντας Τρούσας: Το «Αεροπλάνο Τζέφερσον» το έχω δει κι εγώ και πρέπει να ήταν σε βιβλίο του Μαρκούζε (αν θυμάμαι καλά). Ο άνθρωπος (ο μεταφραστής) ήξερε να μεταφράζει φιλοσοφία από τ’ αγγλικά, αλλά από μουσική... σκράπας.

Vassilis Konstandopoulos: Εγώ το είχα δει σε αυτό που σου ανέφερα. Αλλά, τότε, ήταν αλλιώς.

Φώντας Τρούσας: Πάντως το να γράφεις Shakespeare είναι μαλακία. Αλλά το να γράφεις Jagger δεν είναι.

Vassilis Konstandopoulos: Οk, δεκτό, αλλά καλό είναι να υπάρχει μια ενιαία αντίληψη, το βρίσκω λίγο κουλό από τη μια Jagger και από την άλλη Σαίξπηρ στο ίδιο κείμενο.

Φώντας Τρούσας: Δεν υπάρχει λόγος να συνυπάρχουν αυτοί οι δύο. (γέλια)

George Nikolopoulos: Αν είσαι αρχαιόπληκτος, τον Σαίξπηρ τον λες… Λογχοκραδαστή.

Φώντας Τρούσας: Αυτό μου θυμίζει λίγο Αστερίξ; Ή όχι;

George Nikolopoulos: Νομίζω κάποιος άλλος το έχει διαπράξει και μου έμεινε, όχι από Αστερίξ. Θα μπορούσε σίγουρα…

(από την επανέκδοση του "Γκρουπιέ" του 1974)

Φώντας Τρούσας: Το σκάναρα τώρα. Μνημείο...

Vassilis Konstandopoulos: Φώντα, μιλάω για το ΒΙΠΕΡ, την ταινία την ψάχνω μανιωδώς (αν και μάλλον είναι σοφτ κορ της φωτιάς).

Φώντας Τρούσας: To βίπερ σκάναρα (Άγκυρα).

Vassilis Konstandopoulos: Δε θυμάμαι τέτοιο εξώφυλλο, τεσπα, θα ψάξω τις κούτες γμτ. Μιλάω για ΒΙΠΕΡ οριτζινάλ, όχι Αγκύρας πάντως, αν και ρετάρω με τα χρόνια.

Η πρώτη έκδοση του 1971

Φώντας Τρούσας: Άγκυρα 1971, είναι το ορίτζιναλ. Απλά είχε κάπως διαφορετικό εξώφυλλο (στήσιμο). Εγώ εδώ σκάναρα μόνο τίτλο και τον οριζοντίωσα από την έκδοση του ’74 (μάλλον).

Vassilis Konstandopoulos: Oκ, να ψάξω, πάνε 40 χρόνια γμτ.

Φώντας Τρούσας: Κυκλοφόρησε για πρώτη φορά τον Οκτώβριο του ’71, αποσύρθηκε τον Μάρτη του ’72 (έγινε δίκη, αλλά αθωώθηκε ο Παπαδημητρίου της Άγκυρας) και το ξανακυκλοφόρησε το 1974. Μετά τη δίκη, και την αθώωση, λογικά ξαναμοιράστηκαν και τα αντίτυπα, που είχαν αποσυρθεί… λέω εγώ τώρα… ή έγινε κι άλλη έκδοση στο ενδιάμεσο.

Αυτό είναι το ορίτζιναλ, αλλά υπάρχει κι άλλη έκδοση. Η φωτό της κοπέλας είναι παντού η ίδια.

Vassilis Konstandopoulos: Οk, αυτό ήτανε, τώρα θυμήθηκα

Thodoris Rammos: Ήταν και πολιτικοποιημένος ο Jimmie;

Φώντας Τρούσας: Ήταν. Είχε γράψει αντιπολεμικά και ειρηνιστικά τραγούδια. “Machine gun”, “Izabella”, “1983... (A Merman I Should Turn to Be)”, “House burning down” και άλλα.

Ntinos Sarandopulos: μήτσος

Φώντας Τρούσας: Και όμως έχει γραφτεί κι αυτό… (γέλια)

Γιώργος Χαρωνίτης: Τζίμη!!!

Φώντας Τρούσας: «Τζίμυ» τον γράφανε στους Μοντέρνους Ρυθμούς το ’68. Και «Τζίμι» στο ΦΑΝΤΑΖΙΟ το ’70..

Γιώργος Χαρωνίτης: I know!

Στέφανος Παναγιωτάκης: Ο πιό ωραίος ήταν ο Ευγένιος Σπαθάρης τότε το 1966 ή ’67 νομίζω στο εργάκι του «Ο Καραγκιόζης και οι Μπητλς» είχε ονοματίσει τα παλληκάρια ως εξής... Ο Τζώνης της Ελένης, ο Ρίκος ο Σταρένιος, ο Γιώργης ο Χαρίσης κι ο Παυλάκος ο Χαρτόνης!!