Πέμπτη 30 Νοεμβρίου 2023

ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ μια σπάνια συνέντευξή του σχετική με την ενδεχόμενη επιστροφή του στην Ελλάδα, στο τέλος του 1973 – όλα θα ανατρέπονταν, μετά το «πραξικόπημα Ιωαννίδη»

Πριν από τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, στις 17 Νοέμβρη 1973, 50 χρόνια πριν, συζητιόταν έντονα η επιστροφή στην Ελλάδα πολλών επωνύμων, αυτοεξόριστων, που διαβιούσαν στο εξωτερικό (και κυρίως στη Γαλλία).
Παιζόταν έντονα και υπήρχε τρομερό παρασκήνιο με την επιστροφή του Μίκη Θεοδωράκη, καθώς ήδη ήταν γεγονός η «άδεια επιστροφής» του, με το περιοδικό «Επίκαιρα» να κυκλοφορεί στο τέλος Οκτωβρίου με εξώφυλλο Θεοδωράκη και με τίτλο «Ελεύθερα τα Τραγούδια του», όταν στην Πλάκα οι «θεοδωρακικές» μουσικές έχουν φουντώσει (αυτή είναι η σωστή λέξη) – με τον ερχομό τού συνθέτη να τοποθετείται περί τον Δεκέμβριο (του ’73).
Ο Θεοδωράκης δεν ήταν ο μόνος, που ετοιμαζόταν να επιστρέψει. Σε σχετικές σκέψεις βρίσκονταν και οι Νίκος Κούνδουρος, Μελίνα Μερκούρη και Βασίλης Βασιλικός.
Έτσι, αυτοί οι τρεις θα μιλούσαν στα «Επίκαιρα», στο τεύχος που θα κυκλοφορούσε την παραμονή του Πολυτεχνείου, στις 16 Νοεμβρίου του ’73, σχετικά με την ενδεχόμενη επιστροφή τους, τις προϋποθέσεις, τη νέα ζωή στην Ελλάδα, που θα ξανοιγόταν μπροστά τους κ.λπ.
Φυσικά, και όπως όλοι ξέρουμε, όλα αυτά θα ανατρέπονταν από τα αιματηρά γεγονότα της 17ης Νοέμβρη και θα τα ενταφιάζονταν από το «πραξικόπημα Ιωαννίδη» της 25ης εκείνου του μήνα.
Να πούμε εδώ πως ο Βασίλης Βασιλικός, όταν θα γινόταν το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967, βρισκόταν ήδη στο εξωτερικό, καθώς είχε φύγει από τη χώρα τον Φλεβάρη εκείνης της χρονιάς. Όπως είχε πει ο ίδιος στον Μανώλη Πιμπλή (21 Aπρ. 2017), στο σάιτ tanea.gr:  
«Έφυγα από την Ελλάδα τέλη του Φλεβάρη του 1967. Είχα μια πρόσκληση για τις ΗΠΑ, όπου δεν πήγα τελικά. Και στο Παρίσι όπου εγκαταστάθηκα θα ξεκινούσα για τη Σουηδία αρχές Απριλίου της ίδιας χρονιάς, καλεσμένος από τον εκδότη μου Βounniers για την παρουσίαση της σουηδικής μετάφρασης της τριλογίας “Το φύλλο - Το πηγάδι - Τ’ αγγέλιασμα”. Τελικά η παρουσίαση μετατέθηκε για τις 15 Απριλίου κι έτσι στις 20 του μηνός, που θα επέστρεφα αεροπορικώς στην Αθήνα, ζήτησα από τον Βounniers, αν γινόταν, να επιστρέψω σιδηροδρομικώς. Δεν είχε καμιά αντίρρηση, όσο κι αν του φάνηκε περίεργο. Μου έδωσε μάλιστα χωρίς να του το ζητήσω τη διαφορά των δύο εισιτηρίων σε κορόνες.(...) Είχα ένα τρανζιστοράκι κολλημένο στο παράθυρο του τρένου συντονισμένο στον Αμερικανικό Σταθμό Ενόπλων Δυνάμεων της Γερμανίας, που με αποκοίμιζε ευχάριστα με τη μουσική του, όταν στις 6 το απόγευμα, ακριβώς, πρώτο στις ειδήσεις ήταν το πραξικόπημα στην Αθήνα, που τελείωνε με τη φράση (τη θυμάμαι σαν τώρα και ανατριχιάζω) “everybody circulating after 6 o’clock will be shot”. Κατέβηκα στον σταθμό του Μονάχου, ο οποίος ήταν πλημμυρισμένος από έλληνες μετανάστες που θα κατέβαιναν στην Ελλάδα για το Πάσχα. Τα σύνορα είχαν κλείσει και δεν μπορούσαν να φύγουν»
Ένα από τα πρώτα βιβλία που θα τύπωνε τότε στο Παρίσι ο Βασίλης Βασιλικός ήταν και το «Υποθήκες Παπαδόπουλου Παττακού», με φράσεις «μαργαρίτες» των πρωταιτίων του πραξικοπήματος Γεωργίου Παπαδόπουλου και Στυλιανού Παττακού, δανεισμένους από την κοντά στο καθεστώς εφημερίδα «Ελεύθερος Κόσμος», και το οποίο (βιβλιαράκι) θα κυκλοφορούσε για πρώτη φορά, επίσημα, στην Ελλάδα, στην αρχή της μεταπολίτευσης από τις εκδόσεις Πλειάς. Για λεπτομέρειες μπορείτε να δείτε κι εδώ... https://www.lifo.gr/culture/vivlio/libadi-me-toys-margarites-ton-papadopoyloy-kai-pattakoy
Τι έλεγε όμως σ’ εκείνη την συνέντευξη στα «Επίκαιρα», τον Νοέμβρη του ’73, ο Βασίλης Βασιλικός, σε σχέση με το θέμα της διαφαινόμενης επιστροφής του; Ας το δούμε. Έχει ενδιαφέρον...

Τετάρτη 29 Νοεμβρίου 2023

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΙΑΚΩΒΟΥ / ΚΩΣΤΑΣ ΛΕΜΟΝΙΔΗΣ ταίριασμα

Δύο τραγουδοποιοί, τους οποίους θα γνωρίζουν σίγουρα όσοι ασχολούνται πιο βαθιά με το σύγχρονο ελληνικό αφηγηματικό τραγούδι, ο Αλέξανδρος Ιακώβου και ο Κώστας Λεμονίδης συνεργάζονται εδώ σ’ έναν από κοινού δίσκο (βινυλίου), που τιτλοφορείται «Ταίριασμα» [Ιδιωτική Έκδοση, 2023].
Στον δίσκο καταγράφονται επτά συνθέσεις-τραγούδια του Ιακώβου και πέντε του Λεμονίδη, τα οποία έχουν στίχους διαφόρων (Νίκη Ρουσοπούλου-Παππά, Εύα Μουρούτσου, Αριάδνη Λαδά, Κώστας Λεμονίδης, Αλέξανδρος Ιακώβου) και ερμηνεύονται από διαφόρους (Γιώργος Μιχαήλ, Ιωάννα Κωτσαρέλη, Κώστας Λεμονίδης, Αποστόλης Ψυχράμης, Αλέξανδρος Ιακώβου, Βάσια Δανιά). Γενικώς... πολύς κόσμος, ενώ και η συνύπαρξη δύο τραγουδοποιών σ’ ένα κοινό άλμπουμ δεν είναι κάτι το καθημερινό και σύνηθες ούτως ή άλλως.
Εν τω μεταξύ τα ονόματα δεν είναι μόνον αυτά μα επιπλέον κι εκείνα των πέντε βασικών μουσικών (ανάμεσά τους και ο Ιακώβου σε βιολί-βιόλα και ο Λεμονίδης σε κιθάρες), μαζί με έντεκα(!) ακόμη βιολιστές, έξτρα πιανίστα, ενορχηστρωτή κ.λπ.
Όλος αυτός ο «κόσμος» είναι υπεύθυνος για το συνολικό αποτέλεσμα του «Ταιριάσματος», που δεν παύει να είναι και το τελικό ζητούμενο. Διακρίνεται λοιπόν αυτό το ταίριασμα; Ο δίσκος έχει συμπαγή και σταθερή ροή εννοούμε ή μήπως η πολυπροσωπία ακυρώνει το ύφος και τον ήχο του;
Θα λέγαμε πως όχι – σε γενικές γραμμές (δεν υπάρχει ακύρωση). Οι συνθέσεις μοιάζουν μεταξύ τους, ενώ και τα λόγια δεν διαφέρουν χοντρικώς από τραγούδι σε τραγούδι εν σχέσει με το γενικότερο ύφος, όπως δεν διαφέρουν και οι ερμηνείες, μαζί με τις ενορχηστρώσεις.
Γενικώς, καθώς ακούς το «Ταίριασμα» δεν έχεις την αίσθηση ότι ακούς δίσκο διαφορετικών τραγουδοποιών, στιχουργών κ.λπ. Υπάρχουν όμοια χαρακτηριστικά εννοούμε, και βασικά στυλ. Χονδρικώς λέμε για σύγχρονο ηλεκτρικό τραγούδι, αφηγηματικό (που αφηγείται μικρές ιστορίες), με την διάθεση να είναι χαλαρή, ήσυχη, απλή, κατανοητή, καθημερινή, δίχως εξάρσεις, τοποθετημένη μέσα σ’ ένα  feel good πλαίσιο (χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν υπάρχουν και προσδοκίες για κάτι «σοβαρότερο» και απαιτητικότερο).
Τα τραγούδια κυλάνε, λοιπόν, προς αυτή την κατεύθυνση, χωρίς μεγάλα σκαμπανεβάσματα και δύσκολα θα μπορούσες να ξεχωρίσεις κάποια (ας το πράξουμε, όμως, για τα «Εκεί στην άκρη του καιρού», «Μείνε μαζί μου», «Θα ’σαι εδώ στις επτά» και «Μικρά μυστικά»), αφού η διάθεση είναι κοινή και σταθερή, προδιαγράφοντας εν ολίγοις ένα συμπαθητικό αποτέλεσμα.
Επαφή: https://costaslemonidis.bandcamp.com/album/-

Τρίτη 28 Νοεμβρίου 2023

ARUÁN ORTIZ το νέο άλμπουμ του αφροκουβανού πιανίστα της jazz

Για τον 50χρονο αφροκουβανό πιανίστα της jazz Aruán Ortiz (γεννημένος στο Σαντιάγο της Κούβας) έχουμε ξαναγράψει στο blog με αφορμή τα άλμπουμ του Random Dances and (A)tonalities” [Intakt, 2018] (σε συνεργασία με τον πνευστό Don Byron), “Cub(an)ism” [Intakt, 2017] και “Hidden Voices” [Intakt, 2016] (των Aruán Ortiz Trio feat. Eric Revis & Gerald Cleaver), ενώ τον έχουμε συναντήσει και σε άλμπουμ των James Brandon Lewis Quartet κ.ά. Γενικώς και σε κάθε περίπτωση έχουμε να κάνουμε με έναν δημιουργικό μουσικό, που πάντα έχει κάτι διαφορετικό να προτείνει – κάτι έξω από το αναμενόμενο και την πεπατημένη.
Έτσι λοιπόν στο πρόσφατο
Pastors Paradox [clean feed, 2023] συναντάμε τον Aruán Ortiz (πιάνο, φωνή, συνθέσεις) να συνεργάζεται με τους Don Byron κλαρίνο, μπάσο κλαρίνο, φωνή, Pheeroan akLaff ντραμς, φωνή, Lester St. Louis τσέλο, Yves Dhar τσέλο και Mtume Gant spoken word σε μια σειρά επτά συνθέσεων (όλες δικές του) με σαφές κοινωνικοπολιτικό περιεχόμενο.
Βασικά εδώ ο Aruán Ortiz εμπνέεται από τον Martin Luther King Jr. (1929-1968) και κυρίως από τον περίφημο λόγο του “I have a dream”, που αφορούσε στα δικαιώματα των μαύρων (στον πολιτικό-οικονομικό τομέα, και ακόμη στην εργασία) και που είχε εκφωνηθεί στην Washington, στις 28 Αυγούστου 1963. Η συμπλήρωση 60 ετών από τότε δίνει στον Ortiz την αφορμή να συνθέσει το εισαγωγικό κομμάτι “Autumn of freedom” – εκεί όπου ο Mtume Gant διαβάζει ένα απόσπασμα από τον λόγο, με τους μουσικούς να συνοδεύουν ορμητικά, κινούμενοι σ’ ένα ελεύθερο πλαίσιο.
Όμως και στο “The dream that wasnt meant to be ours” έχουμε κάτι ανάλογο, με τον Gant να διαβάζει ένα απόσπασμα από έναν άλλο λόγο τού Martin Luther King Jr., τον επίσης περιώνυμο “The drum major instinct”, που είχε εκφωνηθεί στην Atlanta, στις 4 Φεβρουαρίου 1968, δύο μόλις μήνες πριν από τη δολοφονία του. Σ’ εκείνο το κήρυγμά του ο αφρο-αμερικανός ακτιβιστής και πολιτικός φιλόσοφος θα άφηνε ως παρακαταθήκη, βασικά, την ταπεινότητα του χαρακτήρα του, τοποθετώντας πρακτικά τον εαυτό εντός της μάζας του κινήματος και όχι έξω απ’ αυτήν, ως κάτι ξεχωριστό (και αρχηγικό), που μπορεί να στέκεται υπεράνω. Η συνοδεία εδώ, πέρα από το σπικάρισμα, είναι περισσότερο «πνευματική», με σόλο ντραμς εισαγωγή από τον akLaff (ιστορική μορφή κι αυτός φυσικά), τσέλο, κλαρίνο και πιάνο, κινούμενη σε αργό τελετουργικό τέμπο.
Όμως και σε άλλα κομμάτια τα κοινωνικά μηνύματα είναι φανερά, όπως στο “From Montgomery to Memphis (to April 4th)”, ένα έξοχο track προχωρημένης jazz, με σαφείς υπαινιγμούς από το new thing του ’60 ή στο “No justice, no peace, legacy!” με το σχετικό ραπάρισμα και το ξεσηκωτικό rhythm section.
Απαιτητικό άλμπουμ, που θα ενδιαφέρει σίγουρα τους fans των μουσικών του Wadada Leo Smith σε πρώτη φάση.
Επαφή: www.cleanfeed-records.com

Δευτέρα 27 Νοεμβρίου 2023

LINA ORFANOS - MIKIS THEODORAKIS λυρικά

«Τα Λυρικά» είναι ένα από τα πιο σημαντικά έργα με τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, βασισμένα σε στίχους, σε ποιήματα, του Τάσου Λειβαδίτη.
«Τα Λυρικά» ακούστηκαν για πρώτη φορά στον Μουσικό Αύγουστο 1977, στον κύκλο συναυλιών του Μίκη Θεοδωράκη που πραγματοποιήθηκαν στο διάστημα 6 Αυγούστου-6 Σεπτεμβρίου (του ’77) στο Θέατρο Λυκαβηττού. Από ’κει ηχογραφήθηκαν για να εμφανιστούν για πρώτη φορά στη δισκογραφία, στη Γαλλία το 1977, σε μιαν έκδοση της Galata / Le Chant Du Monde και στην Ελλάδα την επόμενη χρονιά (1978) από την MINOS.
Για τον «Μουσικό Αύγουστο 1977» έχουμε γράψει ξεχωριστό αναλυτικό άρθρο, το οποίον μπορείτε να δείτε εδώ... https://www.lifo.gr/culture/music/moysikos-aygoystos-1977-i-koryfaia-timitiki-ekdilosi-sto-ergo-toy-miki-theodoraki.
«Τα Λυρικά» είχε ερμηνεύσει σε πρώτη εκτέλεση ο ίδιος ο Μίκης Θεοδωράκης, μαζί με λιτή ορχήστρα απαρτιζόμενη από κλασική κιθάρα, πιάνο, τσέλο, κοντραμπάσο και κρουστά, μαζί με τρεις δεύτερες φωνές (Μαργαρίτα Ζορμπαλά, Πέτρος Πανδής, Σοφία Μιχαηλίδου), με τον δίσκο να περιέχει μερικά έξοχα τραγούδια («Την πόρτα ανοίγω το βράδυ», «Χαθήκαμε τόσο νωρίς», «Μια μέρα θα σ’ το πω», «Δρόμοι που χάθηκα», «Θυμήσου τον Μανωλιό», «Μοιρολόι της βροχής»), από τα ωραιότερα εκείνης της εποχής του τρανού συνθέτη, αν και όλο το έργο –και τα δέκα έξι τραγούδια του εννοούμε– διαθέτει τη δική του οντότητα και τη δική του μοναδική αξία.
Αυτό το έργο, τα Lyrika [Bambinis Productions], σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη και ποίηση Τάσου Λειβαδίτη, έρχεται τώρα να αποδώσει η mezzo soprano Lina Orfanos, με τη νέα ενορχήστρωση και τη μουσική διεύθυνση του Σπύρου Εξάρα.
Ο Σ. Εξάρας συμμετέχει, φυσικά, στην ορχήστρα, παίζοντας ηλεκτρική, ακουστική και κλασική κιθάρα, και ακόμη μαντολίνο, ενώ περαιτέρω ακούγονται και οι
Caleb Hudson τρομπέτες, φλούγκελχορν, Αχιλλέας Λιαρμακόπουλος τρομπόνι, Chris Papson μπουζούκι, Harvie S ακουστικό, ηλεκτρικό μπάσο, David Silliman ντραμς, κρουστά και Pablo Vergara πιάνο, πλήκτρα, hammond – με τις περισσότερες εγγραφές να έχουν γίνει στην Αμερική, στα Teaneck Sound Studios, στο New Jersey, εκεί όπου προφανώς έχει γραφτεί και η φωνή της Lina Orfanos.
Κατ’ αρχάς να πούμε πως η έκδοση αυτή περιέχει δέκα οκτώ τραγούδια (από δέκα έξι, που εμφανίζονταν στο πρωτότυπο). Τα δύο παραπάνω είναι τα “They set out and go” και “In the crowd”. Ναι, δεν το είπαμε, αλλά το λέμε τώρα...
Τα τραγούδια αποδίδονται ναι μεν στα ελληνικά από την Lina Orfanos, αλλά στο track list είναι αναγραμμένα στα αγγλικά, ενώ στο booklet υπάρχουν μόνον οι αγγλικές μεταφράσεις τους, τις οποίες έχει επιμεληθεί η γνωστή μουσικός, συγγραφέας και μελετήτρια του έργου του Μίκη Θεοδωράκη Gail Holst-Warhaft (“Road to Rembetika” και “Theodorakis: Myth & Politics in Modern Greek Music” είναι οι τίτλοι δύο πολύ γνωστών βιβλίων της).
Γενικώς όλο το booklet και όλα τα κείμενα είναι στα αγγλικά, πράγμα που σημαίνει πως έχουμε να κάνουμε με μιαν έκδοση που απευθύνεται και στο ξένο κοινό (το αμερικάνικο ας πούμε), γιατί στο ελληνικό απευθύνεται οπωσδήποτε.
Η Lina Orfanos είναι μια αναγνωρισμένη τραγουδίστρια, που είχε την πλήρη εμπιστοσύνη του Μίκη Θεοδωράκη – καθώς ο συνθέτης θεωρούσε πως ήταν μια σημαντική ερμηνεύτρια των έργων του, για τα πιο πρόσφατα χρόνια. Γι’ αυτό εξάλλου θα συνεργάζονταν και στα άλμπουμ “Enchanted Night” (2007) και “Mauthausen” (2015).
Σ’ αυτή την τρίτη «θεοδωρακική» δουλειά της η Lina Orfanos πράττει το καθήκον της στο ακέραιο. Η ωραία και πλούσια ενορχήστρωση του Σπύρου Εξάρα είναι, εξάλλου, ένα πρώτο πλεονέκτημα. Μπορεί, εννοούμε, να τοποθετήσει επάνω της τη φωνή της, εμβαθύνοντας στα ιδιαίτερα σημεία των τραγουδιών, που απαιτούν από τη φύση τους μιαν ευλυγισία.
Μια φωνή, με άλλα λόγια, που να μπορεί να αφουγκραστεί τα νοήματα των στίχων του Τάσου Λειβαδίτη, αποδίδοντας όλες τις σύνθετες μελωδικές ακολουθίες, με σύνεση και αίσθημα. Το λέμε, γιατί, ως ακροατής, θα πρέπει να μπορείς να νοιώσεις όλα εκείνα που λέγονται στα τραγούδια, και τα οποία ο πρώτος διδάξας Μίκης Θεοδωράκης τα τόνιζε με τον δικό του και εν πολλοίς μοναδικό φωνητικό-ερμηνευτικό τρόπο.
Είναι δύσκολο να βασιστεί ένας νεότερος ερμηνευτής στην φωνή του Μ. Θεοδωράκη, ώστε να πάει «Τα Λυρικά», ένα βήμα παραπέρα. Ίσως ο Πέτρος Πανδής να ήταν ένας τέτοιος ερμηνευτής – για ’κείνη την εποχή. Σήμερα όμως;
Η Lina Orfanos πράττει, προφανώς, το μόνο δυνατό. Να απομακρυνθεί, εντέχνως, από το πρωτότυπο, δημιουργώντας με τη φωνή της κάποιες «άλλες» βάσεις, πάνω στις οποίες να τοποθετηθούν τα τραγούδια.
Βοηθείται φυσικά και από την ενορχήστρωση του Σ. Εξάρα, όπως προείπαμε, αλλά βασικά είναι ο δικός της τρόπος, που επιχειρεί να εξωτερικεύσει, μέσω μιας ερμηνευτικής άπλας, τον «θεοδωρακικό» λυρισμό. Μπορεί το έργο να χάνει κάπως σε δύναμη και αμεσότητα, αλλά κερδίζει σίγουρα στο λυρικό και μελωδικό επίπεδο. Και είναι αυτό το ισοζύγιο που πάντα θα έχει κατά νου του ο ακροατής, πριν αποφανθεί για το τι «του πάει» περισσότερο.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, η εκδοχή του Σπύρου Εξάρα και της Lina Orfanos θα μπαίνει στη ζυγαριά από ισότιμη (αισθητικά) θέση, με εκείνη του πρωτοτύπου.
[Το άλμπουμ διανέμεται τόσο σε CD όσο και ψηφιακά από τον Μετρονόμο]

Κυριακή 26 Νοεμβρίου 2023

ΗΔΥΛΗ ΤΣΑΛΙΚΗ το μοναδικό άλμπουμ της από το 1983 κυκλοφορεί ξανά τώρα σε βινύλιο – ένα κομψοτέχνημα της ελληνικής τραγουδιστικής τζαζ, που απέκτησε cult διαστάσεις μέσα στα χρόνια

Αν γυρίσεις τον δείκτη 40 χρόνια πίσω, στο 1983, και δεις τι συνέβαινε στην ελληνική δισκογραφία δεν θα απορήσεις καθόλου με τον χαρακτηρισμό «μοναδικό» (με την έννοια του ξεχωριστού), που δώσαμε ήδη στο άλμπουμ «Αυταπάτη» [Philips] της Ηδύλης Τσαλίκη – το οποίο τώρα επανακυκλοφορεί, για πρώτη φορά, σε μια πολύ περιποιημένη έκδοση βινυλίου από την πατρινή Veego Records.
Τι κυριαρχούσε, τότε, στο χώρο και στη χώρα; Κατ’ αρχάς το ρεμπετο-λαϊκό με Γιώργο Νταλάρα «Τραγουδιστή», με το σάουντρακ από το «Ρεμπέτικο», με Γλυκερία «Στην Όμορφη Νύχτα», με «Μινόρε της Αυγής», με Οπισθοδρομική Κομπανία, με Μπάμπη Γκολέ και Παιδιά απ’ την Πάτρα, ενώ υπήρχαν πάντα και οι καλλιτέχνες του λαϊκού τής «νύχτας», που έκαναν τις ανάλογες δισκογραφικές επιτυχίες, σαν τους Στράτο Διονυσίου, Ρίτα Σακελλαρίου, Τόλη Βοσκόπουλο, Αντύπα, Λευτέρη Πανταζή, Άντζελα Δημητρίου, Άγγελο Διονυσίου και φυσικά τον Γιάννη Πάριο, που ήταν κάπως... κατηγορία από μόνος του. Τα άλμπουμ αυτών των ονομάτων, σαν ήχος, ήταν το «νούμερο 1» το 1983.
Από ’κει και πέρα εκείνο που ανέβαινε με φόρα ήταν το ηλεκτρικό και ροκ ελληνόφωνο τραγούδι με Φατμέ, Τερμίτες, Λάκη με τα Ψηλά Ρεβέρ, Δήμο Μούτση κ.ά. – με όλους αυτούς να παίρνουν, τέλος πάντων, τη σκυτάλη από τον Διονύση Σαββόπουλο, που θα γνώριζε νέες δόξες με τα «Τραπεζάκια Έξω», όπως και ο Λουκιανός Κηλαηδόνης εξάλλου με το «Πάρτυ στη Βουλιαγμένη».
Τι απομένει; Τα νεανικά συγκροτήματα του αγγλόφωνου κυρίως ροκ και new wave, με προεξάρχοντα τα γκρουπ της Creep (Villa 21, Metro Decay, Yell-O-Yell κ.λπ.), που δισκογραφικά τα παρακολουθούσαν λίγοι και τέλος κάποιες «ιδιαιτερότητες», όπως ήταν ο Γιώργος Πιλάλας (Ζωρζ Πιλαλί) ή ο Γιάννης Μπελτέκας, μα βασικά και πάνω απ’ όλους η Ηδύλη Τσαλίκη.
Αυτό ήταν το δισκογραφικό κλίμα χοντρικά, στις ελληνικές κυκλοφορίες, το 1983, πριν και μετά από την έκδοση της «Αυταπάτης».
Η Ηδύλη Τσαλίκη ξεκινά να απασχολεί το κοινό το 1981 με αφορμή τους πρώτους Αγώνες Ελληνικού Τραγουδιού, της Κέρκυρας, τους οποίους είχε οραματιστεί ο Μάνος Χατζιδάκις. Εκεί, στο Δημοτικό Θέατρο της πόλης (26-27 Σεπτεμβρίου 1981) η Τσαλίκη θα εντυπωσίαζε κοινό και κριτική επιτροπή με την εμφάνιση, τη μελοποίηση και την ερμηνεία της στην «Δικαίωση» (ποίηση Κώστας Καρυωτάκης) κερδίζοντας το πρώτο βραβείο, λέγοντας, όμως, κι ένα ακόμη τραγούδι (επίσης ωραίο) το «Νανούρισμα», σε ποίηση Nâzım Hikmet.
Απότοκο εκείνης της παρουσίας της στην Κέρκυρα θα ήταν και η περαιτέρω συνεργασία της με τον Μάνο Χατζιδάκι στον Σκορπιό, στην Πλάκα, εκεί όπου θα παρουσιάζονταν για πρώτη φορά «Οι Μπαλάντες της Οδού Αθηνάς». Επρόκειτο για μια όχι δημιουργική φάση για την Ηδύλη Τσαλίκη, για την οποία θα έλεγε σχετικά σε μια συνέντευξή της στο περιοδικό «Μουσική» [τεύχος #68, Ιουλ. 1983]:
«Δούλεψα στον Σκορπιό με τον Μάνο Χατζιδάκι. Ήταν μια κακή εμπειρία απ’ όλες τις απόψεις. Πάντως έμαθα για το αν μου πηγαίνει μια τέτοια δουλειά με ανάλογα σχήματα. Μετά απ’ αυτό εξαφανίστηκα συνειδητά και ηθελημένα. Περνώντας από ένα στάδιο τελείως προσωπικό και αναιρώντας την επιθυμία μου να συνεργαστώ με μια εταιρεία δίσκων. Δεν σταμάτησα όμως να δουλεύω. Έκανα τρεις προσωπικές δουλειές. Οι δύο με δικούς μου στίχους και η άλλη με Ρεμπώ. Η “Αυταπάτη” ήταν μία από τις τρεις».
 
Η συνέχεια εδώ...
https://www.lifo.gr/culture/music/idyli-tsaliki-monadiko-almpoym-tis-apo-1983-kykloforei-xana-se-binylio

Σάββατο 25 Νοεμβρίου 2023

ΜΙΚΡΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΟ FACEBOOK 550

24/11/2023
(1975)

23/11/2023
Όλα τα λεφτά...

22/11/2023
ΣΥΡΙΖΑ εσωτ.
(κάπου το έχω καταχωνιασμένο, θέλω να του ξαναρίξω ένα ξεφύλλισμα)

22/11/2023
Τεράστια καλλιτέχνις, απίστευτος δίσκος (από το 1981).
Παλιά, στη δεκαετία του '80, την άκουγαν οι Έλληνες και στο κρατικό ραδιόφωνο έπεφτες συχνά σε κομμάτια της. Τώρα δεν ξέρω...
[ακούστε οπωσδήποτε το κομμάτι στα σχόλια]

22/11/2023
>>Η τζαζ εκδοχή της Βάνου ξεκινάει από την πρώτη της περίοδο με τις συνεργασίες της με τον Πλέσσα, το Λαβράνο, τον Μουζάκη, τον Καπνίση. Το ρεπερτόριο αυτό ήταν που την ανέδειξε στο ευρύ κοινό μέσα από τα μυθικό φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και την έφερε στα jazz clubs της Νέας Υόρκης, όταν ο Φρανκ Σινάτρα της πρότεινε να τραγουδήσει στην μικρή αλλά σημαντική δισκογραφική εταιρεία του.<<
Τραγούδησε σε τζαζ κλαμπ της Νέας Υόρκης (πότε;) η Τζένη Βάνου και της πρότεινε ο Σινάτρα να ηχογραφήσει για την Reprise (γιατί αυτή ήταν η εταιρεία του – και δεν ήταν καθόλου μικρή φυσικά), αλλά η Βάνου... αρνήθηκε και ηχογράφησε για την πανάγνωστη Raftis Records;
(μη μου πείτε τώρα για «προφορική ιστορία», με όλο το σεβασμό, γιατί με τα λόγια χτίζεις ανώγια και κατώγια...)

22/11/2023
Έχω ακούσει απίστευτες ιστορίες για την Σοφία Βέμπο, αλλά στα βιβλία δεν θα βρεις σχεδόν τίποτα απ’ αυτά. Περίπου τα ίδια ισχύουν και για την Μαρία Κάλλας – τα οποία προφανώς αγνοούν όσες θα την υποκριθούν στο σινεμά και όσοι-όσες πίνουν νερό στο όνομά της...
Οι ζωές των ανθρώπων δεν είναι μονοσήμαντες και καμία αγιογραφία δεν θα σε βοηθήσει ποτέ να καταλάβεις άπασες τις πτυχές της ψυχής και των αισθημάτων.
update
Το ποστ μεταφέρει κάτι σπάνιο από το χθες, επί του οποίου καλούνται οι σχολιαστές να σκεφθούν και να ψάξουν αν το επιθυμούν. Το να λέμε πόσο μεγάλη καλλιτέχνιδα υπήρξε η Κάλλας είναι άσχετο με το θέμα του ποστ.
[όλα τα βιαστικά σχόλια τα έσβησα]

22/11/2023
Έχω τη γνώμη πως το Καλλιτεχνικό Καφενείο της ΕΡΤ, στη δεκαετία του ’80 υπήρξε / είναι, διαχρονικά, η ωραιότερη μουσική εκπομπή (όταν είχε καλεσμένους από το χώρο της μουσικής) της ελληνικής τηλεόρασης (ωραιότερη και από το Ζήτω το Ελληνικό Τραγούδι του Σαββόπουλου). Αληθινό κόσμημα!
Χωρίς «ύφος», χωρίς «δηθενισμούς», χωρίς τουπέ, αγνά λαϊκή, με οικοδεσπότες ευχάριτες, σοβαρούς, γνώστες των αντικειμένων, και βεβαίως όχι αντι-τηλεοπτικούς (σαν τον Πορτοκάλογλου ας πούμε).
Ούτε λαϊκή ταβέρνα (στυλ Σπύρου Παπαδόπουλου), ούτε «παραλιακή» (στυλ Σπύρου Παπαδόπουλου) (καθώς η εκπομπή του άλλαζε σκηνικά από κανάλι σε κανάλι), ούτε ψευτοκουλτουριάρικη (στυλ Φοίβου Δεληβοριά), ούτε φυσικά σαν τις εκπομπές με βιντεοκλίπ (στυλ MTV), που βλέπαμε στα 80s και στα 90s.
Δεν έχει ξαναγίνει ποτέ κάτι τέτοιο στην ελληνική τιβί – κάτι που πιστώνεται, φυσικά, στους Μίμη Πλέσσα, Κώστα Φέρρη και βεβαίως στον αείμνηστο Βασίλη Τσιβιλίκα.

21/11/2023
Μια χαρά τα έλεγε ο Τσάμπρας στη Μουσική το 1985. Άκουγα τον Άδωνι στο ραδιόφωνο και άλλαζα σταθμό. Κανένας από την παρέα δεν άκουγε τέτοια πράματα. Ακόμη και όσοι άκουγαν ελληνικά προτιμούσαν Φατμέ «Ρίσκο», Παπάζογλου «Χαράτσι» και τέτοια...
Πραγματικά απορούσα ποιοι άκουγαν τέτοια τραγούδια-χιτ εκείνη την εποχή. Μπορεί να τα άκουγαν τίποτα 30άρηδες-35άρηδες, δεν ξέρω, πασόκοι, στελέχη των κλαδικών, που είχαν ρίξει στη ναφθαλίνη τη ρεμπετοαναβίωση και θέλανε κάτι περισσότερο ντεκλαρέ μεσοαστικό, για να συνοδέψουν τις μεγάλες μάσες... Κάπως έτσι τα συνδέω...
[Αnyway… τον Κραουνάκη τον εκτιμώ σαν τραγουδοποιό κι έχω τουλάχιστον δύο βινύλιά του ή μάλλον τρία]

20/11/2023
Ρέι... Σας έπιασα... Δε ντρέπεστε;

20/11/2023
Ίσα που προλαβαίνουμε... να βρούμε και καμιά καρέκλα...

20/11/2023
Θες 6+6 ; Ε τότε αυτό. Τα υπόλοιπα ούτε για προσάναμμα...

19/11/2023
Six Feet Under - What Would You Do (1969)
https://www.youtube.com/watch?v=O89BLe3_YuQ

18/11/2023
Καλοκαίρι 1961
(έχει και τραγούδι με την Ράνια Κωστίδου στα σχόλια κ.λπ.)

LAFAYETTE GILCHRIST ακόμη ένα σπουδαίο άλμπουμ από τον πιανίστα της jazz

Για τον 56χρονο μαύρο πιανίστα της jazz Lafayette Gilchrist έχουμε ήδη γράψει δύο φορές στο blog, με αφορμή τα φοβερά άλμπουμ του “Now” (2020) και “Dark Matter” (2019), και το ξανακάνουμε τώρα λόγω του πιο νέου LP και CD του, που αποκαλείται “Undaunted” [Lafayette Gilchrist Music / Morphius Records, 2023].
Ο δίσκος αυτός περιλαμβάνει μόλις πέντε συνθέσεις του Gilchrist, είναι βινυλιακής διάρκειας (40 λεπτά) και εμφανίζει τον αμερικανό πιανίστα σε σχήμα σεξτέτου – με τους Brian Settles τενόρο σαξόφωνο, Christian Hizon τρομπόνι, Herman Burney κοντραμπάσο, Eric Kennedy ντραμς και Kevin Pinder κρουστά να συμπληρώνουν το team.
Ο Gilchrist είναι μεγάλη περίπτωση και αυτό το αποδεικνύει και με τούτο το άλμπουμ του, που αναδίνει έξοχα jazz vibes βγαλμένα κατ’ ευθείαν από την hard bop era.
Μπορεί οι αναφορές του Αμερικανού να ξεκινούν από την... παραδοσιακή τζαζ και το stride piano, αγγίζοντας έως και το hip-hop, όμως, και σε κάθε περίπτωση, εκείνο που κυριαρχεί είναι μια χορευτικότητα, που δείχνει και την κατεύθυνση των συνθέσεων τού Gilchrist, ο οποίος ξεκινά από το blues, προκειμένου να απλώσει τις έξοχες μελωδίες του, με το δυνατό ρυθμικό στοιχείο (δεν είναι τυχαία η συνύπαρξη drums και κρουστών) και την... υπέργεια ή υπόγεια ένταση.
Το 12λεπτο “Ride it out”, δεύτερο κομμάτι του άλμπουμ είναι από εκείνα που ξεχωρίζουν καθώς εδώ ο Lafayette Gilchrist έχει την ευκαιρία να απλώσει όλες τις συνθετικές, παικτικές και ενορχηστρωτικές δεξιότητές του, προσφέροντας έξοχα μελωδικά fragments, σε μια σύνθεση που αλλάζει διαρκώς, που έχει τα ντραμς-κρουστά σε περίοπτη θέση, και που δίνει τη δυνατότητα στους δύο πνευστούς να προβοκάρουν με θαυμάσια «γεμίσματα».
Όμως και το εισαγωγικό “Undaunted”, ένα 16μετρο blues είναι καταπληκτικό, ως μια σύνθεση του... παλιού καιρού, προσφέροντας έντονα hard bop αισθήματα, το δε “Into the swirl” σε συνεπαίρνει με το γρήγορο πιανιστικό οστινάτο του, που ακούγεται στη μεγαλύτερη διάρκεια της σύνθεσης - ένα τέλειο ρυθμικό πλαίσιο, κατά τα λοιπά και με το μπάσο σε unison, που γεμίζει διαρκώς από τα ντραμς-κρουστά και το τενόρο. Αφρικανικότατο και εκστατικότατο!
Όμως και τα δύο τελευταία tracks, το “Southern belle” και το “Metropolitan musings (them streets again)” δεν υπολείπονται σε αξία, με το τελευταίο να παρουσιάζει έντονα latin και afro-latin ρυθμικά patterns.
Σπουδαίο άλμπουμ – απ’ αυτά, που θα τ’ ακούσεις δύσκολα πλέον (στο συγκεκριμένο υψηλό επίπεδο) από ευρωπαίους μουσικούς.
Επαφή: https://lafayettegilchrist-morphius.bandcamp.com/track/undaunted

Παρασκευή 24 Νοεμβρίου 2023

το TRIO SAN το αποτελούν τρεις Ιαπωνίδες

Το Trio San είναι ένα καινούριο trio, που τώρα κάνει το δισκογραφικό ντεμπούτο του, μέσω του άλμπουμ Hibiki [Jazzdor Series, 2023]. Μία ιδιομορφία, ας την πούμε έτσι, τού trio αυτού είναι πως αποτελείται από τρεις Ιαπωνίδες, τις γνωστές μας από τα σχετικά reviews εδώ στο blog Satoko Fujii πιάνο και Taiko Saito βιμπράφωνο, συν την ντράμερ Yuko Oshima.
Οι τρεις μουσικοί, που ζουν σε διαφορετικές πόλεις (η
Fujii στο Τόκιο, η Saito στο Βερολίνο και η Oshima στο Στρασβούργο), θα βρίσκονταν στις 8 Ιουνίου 2022 στο Kesselhaus Berlin (στο πλαίσιο του Festival Jazzdor Strasbourg-Berlin-Dresden) δίνοντας μία παράσταση, η οποία θα ηχογραφείτο προκειμένου να αποτελέσει το άλμπουμ “Hibiki”.
Οι Satoko Fujii και Taiko Saito είναι παλαιές γνωστές, καθώς οι δυο τους αποτελούν και το ντούο Futari (στο blog έχουμε γράψει για τα άλμπουμ τους Beyond” από το 2020 και “Underground” από το 2021, αμφότερα στην Libra Records), ενώ και η Yuko Oshima, που ζει στην Γαλλία από το 2000, είναι γνωστή βασικά από την παρουσία της σε πολλά και διάφορα γκρουπ (Bululú, Donkey Monkey, Gakusei Jikken Shitsu, Ganjin, Lauroshilau, Gunkanjima, Notebook Large Ensemble), που κινούνται στο χώρο της δημιουργικής τζαζ και του αυτοσχεδιασμού.
Στο ίδιο περιβάλλον τοποθετείται, φυσικά, και το “Hibiki” –κάτι αναμενόμενο, προφανώς, αναλογιζόμενοι το παρελθόν των τριών οργανοπαικτριών–, ένα άλμπουμ απολύτως συναρπαστικό στην εξέλιξή του, με tracks (έξι στον αριθμό) που έχουν τον τρόπο να σε κάνουν να τα προσέξεις.
Μπορεί να μην υπάρχει μια «λογική» ροή στις συνθέσεις των Ιαπωνίδων (δημιουργούν και οι τρεις τούς βασικούς οδηγούς), αλλά είναι τόσο αφομοιώσιμα, ακόμη και από το ελαφρώς «γυμνασμένο» αυτί, όσα παράγουν, ώστε να αναρωτιέσαι, τελικώς, σε σχέση με το πού μπορεί να τελειώνει το συνθετικό κομμάτι και πού ακριβώς δύναται να αρχίζει το αυτοσχεδιαστικό.
Φυσικά, εδώ ακούς «τα πάντα». Εννοούμε από patterns ήπια, ήσυχα, διαλογιστικά, εκστατικά, με ανεπαίσθητα χαμηλά παιξίματα από prepared piano, βιμπράφωνο και ντραμς (πιατίνια βασικά), έως... ηφαιστειακά ξεσπάσματα με καταιγισμούς από clusters και heavy drumming ή ακόμη λυρικές-ιμπρεσιονιστικές μελωδίες και σόλο ντραμς, που ταιριάζουν περισσότερο σε μια ροκ αφήγηση, παρά σε μία improv.
Ανά φάσεις όλα αυτά, γιατί οι φάσεις πρωταγωνιστούν στο “Hibiki”, ένα άλμπουμ με μεγάλης γενικώς διάρκειας tracks (ένα 13λεπτο, τρία 10λεπτα κ.λπ.) και άρα με διαθέσιμους τους άπλετους χρόνους, ώστε να καταστεί ευχερής η ηχητική περιπέτεια.
Επαφή: www.satokofujii.com, www.taikosaito.net, www.yukooshima.com