GERALDO PINO blackman was born to be free

Το όνομα του Geraldo Pino έπεσε σαν κεραυνός το κατακαλόκαιρο, στους afro-χώρους, τα τελευταία χρόνια. Κυρίως από το 2005 κι εντεύθεν, όταν επανακυκλοφόρησαν στη Δύση οι πιο σημαντικές του εγγραφές από τα seventies – εκείνες που τον έφεραν σ’ επαφή μ’ ένα εντελώς ανυποψίαστο κοινό, που θεωρούσε (δικαίως ή αδίκως) πως το δυτικοαφρικανικό funk και afrobeat άρχιζε και τελείωνε στον Fela Kuti. Ο ίδιος όμως ο Fela είχε βάλει τα πράγματα στη θέση τους ήδη από το 1982, όταν στο βιβλίο τού Carlos Moore Fela, Fela, This Bitch of A Life (εκδ. Allison & Busby, London) έλεγε χαρακτηριστικά: «Έπαιζα highlife jazz, όταν ο Geraldo Pino ήρθε στο Lagos το 1966 ή λίγο νωρίτερα, ανατρέποντας τα πάντα. Μπήκε στην πόλη με τη soul music τού James Brown και κυρίως μ’ εκείνα τα μηχανήματα, που κανένας από μας δεν είχε ξαναδεί, κάνοντάς μας κομματάκια. Είχε όλη τη Νιγηρία στα πόδια του. Εγώ, προσωπικά, ένοιωθα σαν να έτρωγα κλωτσιά ή κάπως έτσι. Εκείνος ο τύπος από τη Σιέρα Λεόνε ήταν στ’ αλήθεια το κάτι άλλο – ποτέ δεν θα τον ξεχάσω. Δεν είχα ακούσει ποτέ αυτή τη μουσική πιο πριν. Μόνον όταν πήγα στην Γκάνα, λίγο αργότερα, άκουσα ξανά αυτούς τους ήχους, την soul music. Γάμα τα φίλε μου. Έπρεπε να είχες δει τον Geraldo... Θυμάμαι πως είχε έρθει για τρεις ημέρες στο Lagos, μετά πήγε στα βόρεια για κάνα μήνα, πριν επιστρέψει και πάλι στην πρωτεύουσα. Πηγαινοερχόταν στη Νιγηρία και –μεταξύ μας– αυτό δεν το γούσταρα καθόλου. Είχα δει τον αντίκτυπο που είχε αυτός ο γαμιόλης – ήταν συνεχώς μεσ’ το μυαλό μου. Όποτε ερχόταν ήθελα να φύγω από την πόλη, να εξαφανιστώ. Να πάω μακρυά. Στην Αμερική. Να ψάξω το δικό μου δρόμο. Να κάνω κάτι για μένα. Έβλεπα δηλαδή ότι δεν μπορούσα να προχωρήσω, έχοντας εκείνον στα πόδια μου. Το ’67 είχε έρθει πάλι στη Νιγηρία για μία τουρ, αλλά έφυγε γρήγορα για την Γκάνα. Ουφ... Αν και μετά απ’ όσα είχε δημιουργήσει, δεν υπήρχε τίποτ’ άλλο για μένα εκεί πέρα. Αναγκάστηκα, τότε, να φύγω. Πήγα κι εγώ στην Γκάνα. Μια μέρα, στην Accra, βρεθήκαμε στο κλαμπ του ξενοδοχείου Ringway. Γινόταν το σώσε. Ο κόσμος κρεμόταν απ’ έξω. Έπρεπε να το φανταστώ. Έπαιζε ο Pino. Το τι έγινε μέσα δεν περιγράφεται. Όλη η σάλα πηδούσε και χόρευε. Ήταν απίστευτο. Η μουσική του με είχε συνεπάρει, εντελώς. Για μένα αυτή ήταν η πραγματική χορευτική μουσική. Μπορείς να φανταστείς τη θέση μου σ’ εκείνο το κλαμπ εκείνη τη νύχτα; Έψαχνα να βρω κι εγώ μια δουλειά, αλλά ήταν τόσο μεγάλη η επιρροή που είχε ασκήσει επάνω μου εκείνος ο άνθρωπος, ώστε ξέχναγα πως ήμουν κι εγώ ένας γαμημένος μουσικός, που έπρεπε κάτι να κάνω στη ζωή μου. Αυτά σκεφτόμουνα. Τελικά βρήκα μια δουλειά στη Γκάνα κι έμεινα εκεί για κανα χρόνο. Έχοντας δει, όμως, τον Pino ήξερα πια τι σκατά θα έκανα κι εγώ από κει και κάτω. Και μάλιστα γρήγορα». Τα λόγια του Fela Kuti λένε τι μισή (τεράστια αλήθεια), γιατί την άλλη μισή τη λένε οι εγγραφές του Geraldo Pino (εδώ με τους Heart Beats), όπως αυτό το live στο Lagos από το 1972 [NIG. EMI - HNLX5108, 1972, UK. Soundway SNDWLP005, 2005] με τα απίστευτα κομμάτια “Blackman was born to be free”, “Man pass man, iron de cut iron”, “Right in the centre”, “On the spot”, “Woman experience” και “Afro soco soul live”. Ακόμη και μέσα από ένα «ψόφιο» βινύλιο μπορεί και ο πιο αδαής να αντιληφθεί τα ψυχικά γιγαβάτ τού ήχου αυτού του καλλιτέχνη, το απίστευτο funky trip στο οποίο μπορούσε να «στείλει» το αλλοπαρμένο πλήθος, και βεβαίως την τόλμη του να χτυπάει με γροθιά στο μαχαίρι, ερμηνεύοντας, λυωμένος σχεδόν, τα δικά του protest songs. Σοκ...