ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΦΛΩΡΟΣ εισαγωγή στη Νευματική Επιστήμη

Η μουσική, από αρχαιοτάτων χρόνων, συμπυκνώνει τις εναγώνιες προσπάθειες του ανθρώπου να επικοινωνήσει με το επέκεινα. Είναι η μεταγλώσσα δια της οποίας καθίσταται εφικτή η επαφή με το θείο, ο κώδικας επαναπροσδιορισμού της σχέσης μας με την Ύπαρξη και την Αλήθεια. Για να το επιτύχει αυτό η μουσική, από την εποχή των Πυθαγορείων και των Πλατωνιστών, συνδέεται άμεσα με τις σύγχρονές της αστρονομικές και μαθηματικές παρατηρήσεις, οικοδομώντας το δικό της συντακτικό, τη δική της σημειογραφία· μέσα από την οποία (σημειογραφία) μυστικοποιείται, κατά βάσιν, η έννοια και η ουσία του Αριθμού. Δομικά στοιχεία αυτής της σημειογραφίας αποτέλεσαν τα νεύματα, τα φθογγόσημα, μέσω των οποίων ιχνογραφήθηκε αρχικώς η μουσική του χριστιανικού Μεσαίωνα (από τον 8ον μ.Χ αιώνα κι εντεύθεν). Το βιβλίο του Κωνσταντίνου Φλώρου Η Ελληνική Παράδοση στις Μουσικές Γραφές του Μεσαίωνα, Εισαγωγή στη Νευματική Επιστήμη των εκδόσεων Ζήτη, Θεσσαλονίκη 1998, ξεκινά ακριβώς από ’κει. Επιχειρεί να καταδείξει με τρόπο επιστημονικό, μακρυά από θρησκευτικές ιδεοληψίες και εθνικιστικές κορώνες – η ανάγνωση αποτελεί αγαλλίαση ψυχής – την ιστορική πορεία των ελληνικών νευμάτων και πώς πάνω σ’ αυτά βασίστηκαν οι παλαιοσλαβικές σημειογραφίες, αλλά και ολόκληρο το γρηγοριανό μέλος. Αυτό επετεύχθη μέσα από τις πολυετείς προσπάθειες του Κωνσταντίνου Φλώρου, προς την κατεύθυνση αποκρυπτογράφησης των παλαιοβυζαντινών και παλαιοσλαβικών σημειογραφιών και κυρίως μέσα από την ανατροπή, μιας επί χρόνια παγιωμένης αντίληψης, που αφορούσε στην αυτόνομη εξέλιξη των λατινικών νευμάτων.Ο καθηγητής Φλώρος γεννήθηκε το 1930 στη Θεσσαλονίκη. Σπουδάζει Μουσική και Νομικά στην Ελλάδα και ακολούθως, στη Βιένη πλέον, Μουσικολογία, Ιστορία της Τέχνης, Φιλοσοφία, Ψυχολογία, Σύνθεση και Διεύθυνση Ορχήστρας. Το 1960 αποκρυπτογραφεί, πρώτος αυτός, τις παλαιές βυζαντινές και σλάβικες σημειογραφίες, ενώ το 1967 αναγορεύεται τακτικός καθηγητής στην έδρα της Μουσικολογίας, στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Το πεδίο των ερευνών του περιστρέφεται γύρω από τη μουσική του Μεσαίωνα, ενώ μεγάλη είναι ακόμη η συμβολή του στη μελέτη της σύγχρονης και πρωτοποριακής μουσικής. Θεωρείται, μάλιστα, ως ένας από τους πιο έγκυρους μελετητές, σε παγκόσμια κλίμακα, του έργου του Mahler – πριν από λίγο καιρό κυκλοφόρησε στη γλώσσα μας το βιβλίο του Gustav Mahler, οραματιστής και δυνάστης/ προσωπογραφία μιας προσωπικότητας εκδ. Νεφέλη, Αθήνα 2010 – έχοντας, συγχρόνως, υπομνηματίσει δεκάδες δισκογραφικές εκδόσεις της Deutsche Grammophon. Η συγγραφική του κατάθεση, αν και περιλαμβάνει αρκετά (πάνω από 16) δημοσιευμένα βιβλία, είναι μάλλον αγνοημένη στην Ελλάδα. Το «Εισαγωγή στη Νευματική Επιστήμη» ήταν μάλιστα το πρώτο ολοκληρωμένο έργο του, που παρουσιάστηκε στην ελληνική, το 1998. Το βιβλίο, το οποίο ξαναδιάβασα προσφάτως με αμείωτο ενδιαφέρον (έπεται ο Mahler), έτυχε της εκ πάθους αντιμετώπισης από τον επιμελητή και μεταφραστή (από τη γερμανική γλώσσα) συνθέτη-μουσικολόγο Κώστα Κακαβελάκη, ο οποίος και εργάστηκε υπό την επίβλεψη του συγγραφέα, παραδίδοντας ένα άρτιο ανάγνωσμα, μέσα από το οποίο δεν καταγράφεται απλώς μία συναρπαστική δια-μουσική περιπέτεια, αλλά ολόκληρη η πνευματική πορεία του Ανατολικού και Δυτικού χριστιανικού κόσμου, μετά το πρώτο Σχίσμα (867 μ.Χ).
Σε μιαν εποχή, με τον οικονομικισμό της Δύσης να επικρέμεται σαν λαιμητόμος πάνω απ’ τα κεφάλια μας και με την Ανατολή να μάχεται για μια θέση στην παγκόσμια σκακιέρα, το βιβλίο του Κωνσταντίνου Φλώρου, με την αναπόδραστη βουτιά στο πνευματικό-μουσικό παρελθόν, φαίνεται πως αποκτά μιαν επιπρόσθετη αξία.