GUSTAVO ADOLFO BÉCQUER / ΜΑΙΡΗ ΝΙΚΟΛΑΟΥ / ΙΩΑΝΝΑ ΦΟΡΤΗ θα ξανάρθουνε τα μαύρα χελιδόνια

Ο Gustavo Adolfo Bécquer (1836-1870) υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους (ρομαντικούς) ποιητές της Ισπανίας και γενικότερα των λατινικών χωρών. Μάλιστα, όπως διάβασα στη wiki, θεωρείται ο πιο πολυδιαβασμένος ισπανός λογοτέχνης μετά τον Θερβάντες! Αυτός ο ποιητής, που έχει επηρεάσει διάσημα κατοπινά ονόματα (όπως τον Ruben Dario ή τον Λόρκα), τα τελευταία χρόνια γίνεται γνωστός και στην Ελλάδα, καθώς το ποιητικό έργο του διατίθεται στο κοινό. Πριν λίγο καιρό, μάλιστα, κυκλοφόρησε από τον Κέδρο, σε δίγλωσση έκδοση, το Βιβλίο των Σπουργιτιών, με μεταφρασμένα ποιήματά του από τους Δημήτρη Ιντζέ και Περουλή Σακελλαρίδη. Δεν ξέρω αν το CD του Μετρονόμου με το βιβλίο έχουν κάποια συσχέτιση –καθώς τα ποιήματα τού Bécquer που μελοποιούνται εδώ, στο άλμπουμ «Θα ξανάρθουνε τα μαύρα χελιδόνια», από τη νεαρή συνθέτρια και κιθαρίστρια Μαίρη Νικολάου, είναι σε μεταφράσεις των Ιντζέ και Σακελλαρίδη– εκείνο που ξέρω, και ακούω, και για το οποίο θέλω να γράψω μερικά λόγια είναι τα εξαιρετικά τραγούδια τής Νικολάου, οι μελοποιήσεις της εννοώ πάνω σ’ αυτό το τόσο ιδιαίτερο (ποιητικό) έργο.

Είναι λοιπόν οι συνθέσεις, είναι οι ενορχηστρώσεις (πέραν της κιθάρας ακούγονται τσέλο, φλάουτο και κοντραμπάσο) και είναι, οπωσδήποτε, οι προσεγμένες ερμηνείες τής Ιωάννας Φόρτη (και μόνον αυτής), που συντελούν στο τελικό υψηλής αισθητικής αποτέλεσμα.

Το «Θα ξανάρθουνε τα μαύρα χελιδόνια» έχει χάρη ως άκουσμα, ομορφιά και δύναμη, καθώς είναι φτιαγμένο από απλά, αλλά πολύ γερά υλικά, μεταφέροντας μελωδικές εικόνες μιας… άλλης εποχής, που ταιριάζουν γάντι με τα λόγια και τη γενικότερη ατμόσφαιρα. Βεβαίως, μπορεί να πουν κάποιοι πως το σύνολο μοιάζει κάπως... παλιομοδίτικο – μα ακόμη και αν τούτο συμβαίνει, στο βαθμό που μπορεί να συμβαίνει, κρίνεται ως απολύτως σωστό και θεμιτό. 

Δεν είναι εύκολο, ούτε και συνετό ίσως, να μελοποιήσεις έναν ποιητή του 19ου αιώνα, μ’ έναν τρόπο που να αντιβαίνει ηχητικώς στην εποχή του (και δεν αναφέρομαι στην ενορχήστρωση αναγκαστικώς, μα στην ίδια τη σύνθεση). Η Νικολάου το γνωρίζει καλά αυτό, παρότι από μόνο του δεν αρκεί. Εννοώ πως πρέπει να έχεις έτοιμη να προτάξεις άξια μελωδική πρόταση, τραγούδια εν ολίγοις που να σε κρατάνε και όχι… από το ένα αυτί να μπαίνουν και από το άλλο να βγαίνουν.

Ό,τι, εν πάση περιπτώσει, ΔΕΝ παρατηρείται εδώ. Σ’ ένα άλμπουμ γεμάτο με σπουδαία κομμάτια, που τα διακρίνει η απλότητα του νέου κύματος, με τα λόγια, όμως, να τα πηγαίνουν πολύ παραπέρα. Μακρύτερα και ψηλότερα.

Εξαιρετική προσπάθεια!

Επαφή: www.metronomos.gr