DON BYRON / ARUÁN ORTIZ μεγάλη jazz σε μικρό χώρο

Για τον κλαρινίστα, σαξοφωνίστα Don Byron τι να πει κανείς; Ας πούμε μόνον πως έχει υπάρξει μέλος των David Murray Big Band, Klezmer Conservatory Band, The Reggie Workman Ensemble κ.ά. και πως το άλμπουμ του “Nu Blaxploitation” [Capitol / Blue Note, 1998] υπήρξαν ένα από τα καθοριστικά jazz / fusion CD, που έφεραν τη μεγάλη μαύρη μουσική στη νέα εποχή. Όμως και ο Aruán Ortiz δεν είναι μικρή περίπτωση. Όπως είχαμε γράψει και πέρυσι παρουσιάζοντας το άλμπουμ του “Cub(an)ism” [Intakt]: «Αφροκουβανός πιανίστας είναι ο Aruán Ortiz, γεννημένος πριν 44 χρόνια (σ.σ. τώρα 45) στο Σαντιάγο της Κούβας. Με παρουσία (και δισκογραφική) στα τζαζ πράγματα, που απλώνεται πέραν της 20ετίας, ο Ortiz (για άλμπουμ του οποίου με το τρίο του έχουμε κείμενο και στο δισκορυχείον) εμφανίζεται τώρα μ’ ένα σόλο πιάνο CD, το πρώτο του όπως διαβάζουμε μετά από 20 χρόνια…». Αυτά πέρυσι. Εφέτος έχουμε καινούρια…

Λέμε λοιπόν για το “Random Dances and (A)tonalities” [Intakt, 2018] ένα άλμπουμ συνεργασίας των Don Byron (κλαρίνο, σαξ) και Aruán Ortiz (πιάνο), που αποτελεί, οπωσδήποτε, κάτι ξεχωριστό για τη δισκογραφία και των δυο.

Αν και εδώ έχουμε να ακούσουμε και να εξετάσουμε κυρίως πρωτότυπο υλικό δεν θα ήταν άστοχο αν λέγαμε πως ακόμη και οι versions υποτάσσονται και αυτές στο γενικότερο λιτό (μόνον εμφανισιακά) πλάνο. Λέμε για το “Black and tan fantasy” του Duke Ellington, το “Música Callada: Book 1, V. (M.M) crochet=54” του Federico Mompou, το “Dolphy’s dance” της πρόωρα χαμένης Geri Allen και ακόμη το “Violin partita No.1 in B minor, BWV 1002, II.Double” του J.S. Bach. Το κύριο που συνάγεται απ’ αυτά τα τελευταία tracks, πέραν των καταφανών αναφορών των δύο μουσικών, είναι η προσπάθειά τους να χωρέσουν… μεγαλόπνοες συχνά συνθέσεις σ’ έναν κάπως περιορισμένο χώρο. Επ’ αυτού ο Ortiz κάνει τρομερή δουλειά στον αρμονικό τομέα, παραπέμποντας σε διάφορες σχολές (ακόμη και σε ιμπρεσιονιστικές τού απώτατου παρελθόντος), πέραν της αναμενόμενης, για το πιανιστικό ποιόν του, Monk-ικής παράδοσης ή και της παράδοσης του AACM (Muhal Richard Abrams), με τον Byron να σκοράρει και αυτός διαβάζοντας με το δικό του τρόπο όχι μόνο Μπαχ και Mompou, αλλά και μεταφέροντας όλη τη γνώση του γύρω από το χειρισμό ιστορικών jazz tracks (όπως γράφει και ο Larry Blumenfeld στο ένθετο), σαν το bebop standard “Donna Lee” του Charlie Parker ή το “Along came Betty” του Benny Golson,  δια της μετατροπής τους σε αφηρημένες «κατασκευές» (“Joe Btfsplk”, “Impressions of a golden theme” αντιστοίχως) με τελείως προσωπικές επεκτάσεις. 

Μόνον έτσι προχωρούν, όταν θέλουν να προχωρήσουν, αυτοί οι μεγάλοι μουσικοί...

Επαφή: www.intaktrec.ch, www.aruan-ortiz.com