KETIL BJØRNSTAD, JAKOB BRO, ALEXANDER KNAIFEL jazz και new classical από το βορρά της Ευρώπης

KETIL BJØRNSTAD: A Suite of Poems [ECM / AN Music, 2018]

Ο Ketil Bjørnstad είναι ένας jazzman-πιανίστας με πολλές διαστάσεις, και μία απ’ αυτές είναι και η τραγουδοποιητική (του). Αυτό το έχει αποδείξει κι άλλες φορές στην ECM, με τα φωνητικά άλμπουμ του “The Light” (2008), “Sunrise” (2013), “A Passion for John Donne” (2014), όμως τώρα με το “A Suite of Poems” έχουμε, φρονώ, κάτι διαφορετικό. Ένα άλμπουμ για φωνή και πιάνο μόνο, που θα μπορούσε να φέρνει στο νου ακόμη και… Elton John. Υπάρχει δηλαδή η ποπ χροιά και όχι τόσο η jazz – δίχως αυτό να σημαίνει πως δεν διαφαίνεται κι εδώ το σχετικό nordic feeling. Βασικός συνοδοιπόρος σ’ αυτή την απόπειρα τού νορβηγού πιανίστα είναι η συμπατριώτισσά του τραγουδίστρια Anneli Drecker, που κάποιοι ίσως να την θυμούνται από τις μέρες του ’80, όταν ήταν μέλος των Bel Canto (τον πρώτο δίσκο των οποίων, στην Crammed Discs, τον είχαμε δει, τότε και στην Ελλάδα).

Τα τραγούδια τού Bjørnstad στο “A Suite of Poems” έχουν, περαιτέρω, και την εξής ιδιαιτερότητα. Οι στίχοι τους ανήκουν στον φημισμένο, σύγχρονο, νορβηγό συγγραφέα Lars Saabye Christensen, βιβλία του οποίου έχουν τυπωθεί και στη χώρα μας (στο βιβλιοnet αναφέρονται τα Γάτα μου Καπέλο μου και Ο Μισοαδελφός – και τα δύο στον Εξάντα, από το 2003 και 2007 αντιστοίχως). Αυτούς τους στίχους, τώρα, του “A Suite of Poems”, ο Christensen τους είχε γράψει, μέσα στα χρόνια, στα ξενοδοχεία… του κόσμου, στα οποία είχε βρεθεί για επαγγελματικούς ή άλλους λόγους – και τους οποίους στίχους τους ταχυδρομούσε στον φίλο Ketil Bjørnstad, όπως διαβάζουμε, με σκοπό να γίνουν τραγούδια.

Εγώ θα το πω και θα το… ξαναπώ. Και η στιχουργική του Christensen φέρνει στη μνήμη μου την αντίστοιχη του Bernie Taupin και υπ’ αυτή την έννοια έχουμε εμπρός μας μια σειρά από τραγούδια, που διακρίνονται για το ωραίο… λεκτικό / στιχουργικό στυλ τους (τέλος πάντων για την επιμονή τους στη «σωστή» λέξη), και που είναι κατά βάση ερωτικά, αλλά μ’ έναν… λογοτεχνικό τρόπο.

Δεν μπορώ να πω αν, στο “A Suite of Poems”, είναι ο στίχος εκείνος που ξεχωρίζει ή είναι η μουσική ή είναι η ερμηνεία. Μοιάζει, και είναι, τόσο αδιάσπαστο το σύνολο… κάτι, που μόνον ως δηλωτικό τής γενικότερης αξίας τού άλμπουμ θα μπορούσε να λογισθεί.

JAKOB BRO: Returnings [ECM / AN Music, 2018]

Να κι ένα τζαζ άλμπουμ κάπως πιο τυπικό, με τη… δημιουργική σημασία (γιατί υπάρχει και τέτοια) της λέξης. Λέμε για το “Returnings” του δανού κιθαρίστα Jakob Bro (με συμμετοχές σε άλμπουμ των Paul Motian, Tomasz Stańko κ.ά.), που ολοκληρώνεται με τις βοήθειες των Palle Mikkelborg τρομπέτα, φλούγκελχορν, Thomas Morgan κοντραμπάσο και Jon Christensen ντραμς. Δύο γερόλυκοι της nordic jazz (Mikkelborg, Christensen) και δύο πιο νέοι μουσικοί συνεργάζονται, εδώ, σ’ ένα CD απ’ αυτά που μόνο στο roster της ECM μπορείς να βρεις.

Με οκτώ συνθέσεις πρωτότυπες (πέντε του Bro, δύο του Mikkelborg και μία κοινή) το “Returnings” κυλάει εντυπωσιακά – σ’ αυτό, πάντα, το πλαίσιο της βορειο-ευρωπαϊκής τζαζ, προσφέροντας θαυμάσιες μελωδικές και άλλες αναμενόμενα… ομιχλώδεις, για το αισθητικό ποιόν των καλλιτεχνών, στιγμές. Σε ήσυχες γενικώς γραμμές, αλλά και με δυναμικές αποκλίσεις, οι οποίες οφείλονται στην κιθάρα προφανώς (άκου το προτελευταίο και φερώνυμο “Returnings”), το άλμπουμ αυτό απευθύνεται στη πλατιά βάση των fans του «ήχου της ECM» (όπως επίσης και σ’ εκείνους του Terje Rypdal εννοείται).

ALEXANDER KNAIFEL: Lukomoriye [ECM New Series / AN Music, 2018]

ECM New Series σημαίνει βασικά…contemporary classical – ό,τι είναι σε κάθε περίπτωση και το άλμπουμ “Lukomoriye”, το  οποίον υπογράφει ο Ρώσος (από την Πόλη του Αγίου Πέτρου) Alexander Knaifel.

Ο Knaifel, που έχει άλλα τρία άλμπουμ στην ECM New Series (από το 2004, ’05 και ’08 αντιστοίχως) είναι ένας συνθέτης με θρησκευτικό αίσθημα, που μπορεί, όμως, να γράφει και πιο… κοσμικά έργα. Στο παρόν CD καταγράφονται οκτώ συνθέσεις του Knaifel διαφόρων υφών, ειδών κ.λπ.

Στην πρώτη, την “ O Comforter”, που είναι μια προσευχή προς το Άγιο Πνεύμα, συμμετέχει μόνο χορωδία (Lege Artis Choir) υπό τον Boris Abalian, η δεύτερη (“A mad tea-party”) είναι συντεθιμένη μόνο για πιάνο (Oleg Malov), η τρίτη (“Bliss”) είναι στηριγμένη σ’ ένα ποίημα του Πούσκιν και αποδίδεται από την σοπράνο Tatiana Malentieva και τον πιανίστα Malov κ.ο.κ.

Σε κάθε περίπτωση έχουμε να κάνουμε μ’ ένα πολύ ιδιαίτερο και ειδικό άκουσμα, που αφορά σε πολύ συγκεκριμένους ακροατές. Όπως είναι εξάλλου (και) κάθε κυκλοφορία της ECM New Series.