DAVID GRUBBS / MATS GUSTAFSSON / ROB MAZUREK ζωντανοί στο Underflow

Την Παρασκευή 31 Μαΐου και το Σάββατο 1 Ιουνίου 2019 είχαν εμφανισθεί στο Underflow Record Store & Art Gallery, στην Αθήνα, τρεις σημαντικοί σύγχρονοι αυτοσχεδιαστές. Ο αμερικανός κιθαρίστας David Grubbs, ο σουηδός Mats Gustafsson (φλάουτο, fluteophone, βαρύτονο σαξόφωνο, live electronics) και ο αμερικανός Rob Mazurek (πίκολο τρομπέτα, ξύλινο φλάουτο, ηλεκτρονικά, κρουστά, φωνή). Η συναυλία της 31ης Μαΐου ηχογραφήθηκε και τώρα, μισό χρόνο αργότερα (2019), κυκλοφορεί σε δίσκο βινυλίου, ως “The Underflow”, από την Underflow Record Store & Art Gallery φυσικά.

Για τον Mazurek και τον Gustafsson έχουμε γράψει κι άλλες φορές στο δισκορυχείον (έχουμε αναφερθεί π.χ. στο άλμπουμ τού Rob Mazurek Octet “Skull Sessions” στην Cuneiform, το 2013, όπως και σε διάφορα projects του σουηδού reedman), αλλά είναι η πρώτη φορά που θα κάνουμε λόγο για τον κιθαρίστα David Grubbs, έναν μουσικό με μεγάλη συνεισφορά στο σύγχρονο improv-avant κύκλωμα, που είχε ξακινήσει από alternative και punk μπάντες στα 80s, έχοντας περάσει από τους Red Krayola στη δεκαετία του ’90, για να συνεργαστεί στην διαδρομή με τους Νίκο Βελιώτη, Ken Vandermark, Pauline Oliveros κ.ά.

Το άλμπουμ της Underflow περιλαμβάνει τέσσερα tracks, δύο στην πρώτη πλευρά και δύο στη δεύτερη, και ας τα δούμε, τώρα, πιο αναλυτικά.

Το πρώτο κομμάτι είναι το “City stones sleep” και διαρκεί 18 λεπτά. Η σύνθεση, που διατηρεί φυσικά πλείστα όσα στοιχεία αυτοσχεδιασμού, ξεκινά ως ένα συνονθύλευμα θορύβων, που συγκλίνουν από διαφορετικές πηγές (συμβατικές, ηλεκτρονικές) και που μανιπουλάρονται επιτόπου. Το πλαίσιο είναι οπωσδήποτε αυθόρμητο, εικονοκλαστικό, αφηρημένο, διατηρώντας μιαν (ηχητική) δύναμη, που επιβάλλεται με την αισθητική ακεραιότητα και σκληρότητά της. Αυτό μέχρι το 8:40 περίπου, όταν το “City stones deep” μοιάζει να καθιζάνει (με χαμηλού volume noises, σ’ ένα πλαίσιο που μοιάζει με ηλεκτροστατικό, εντός του οποίου προστίθενται εξώκοσμα φυσήματα σε φλάουτο και σαξόφωνο, συν φωνές), πριν το οριστικό ξέσπασμα, μετά το 14ο λεπτό, όταν οι τρεις improvisers θα ολοκληρώσουν «κατασκευάζοντας» ένα εντυπωσιακού όγκου «σκληρό» περιβάλλον (με την πίκολο τρομπέτα του Mazurek να κοντράρεται ανελέητα με το βαρύτονο του Gustafsson).

Στο εξάλεπτο “Goats and hollers” η ηλεκτρονική εισαγωγή, στην οποία συνυπάρχουν περισσότερο μελωδικά μαζί με abstract ηλεκτρονικά, δίνει τη θέση της σ’ ένα παράλληλο φωνητικό κρεσέντο (Mazurek), με την τρομπέτα να μελωδεί, αυτοσχεδιάζοντας πάνω σ’ ένα minimal ηλεκτρονικό υπόστρωμα. Το κομμάτι έχει μια άγρια, πρωτόγονη και πρωτο-ethnic θα την χαρακτήριζα ομορφιά, για να ολοκληρωθεί με μερικά «υποσκαπτικά» φυσήματα του Gustafsson.

Στο 4λεπτο “Creep mission”, πρώτο track της Side Two, ηλεκτρική κιθάρα και τρομπέτα συνεργάζονται σε μιαν ισότιμη, αλλά διαφορετικού όγκου βάση. Οι ομιχλώδεις κιθαρισμοί του Grubbs διαλύουν το «τοπίο», που επιχειρεί να σχηματίσει η τρομπέτα του Mazurek, συγκροτώντας μαζί της ένα τύποις αταίριαστο, αλλά εν τέλει εκπληκτικό δίδυμο.

Το άλμπουμ θα ολοκληρωθεί με το 16λεπτο “Not in a hall of mirrors”. Φλάουτο και multiphonics, στην αρχή, βαρύτονο, τάπες και multiphonics στη συνέχεια, με τον Gustafsson να παίρνει πάνω του το track για τα πρώτα 7-8 λεπτά, πριν αρχίσουν σιγά-σιγά να εισέρχονται στο πλάνο η κιθάρα, η τρομπέτα και τα ηλεκτρονικά, πάντα σ’ ένα αργό, τελετουργικό ας-το-πούμε τέμπο.

Η ηχογράφηση, το άκουσμα έχει αυτή την αξία που έχει – αλλά υπάρχει και κάτι ακόμη, το οποίον οφείλουμε να τονίσουμε. Πως από την εποχή της Praxis του Κώστα Γιαννουλόπουλου (στη δεκαετία του ’80) ένα νέο ελληνικό label έρχεται να προσφέρει έτσι μαζικά, νέες improv-jazz-avant παραγωγές, διασήμων improvisers, ηχογραφημένες στην Ελλάδα (είτε από live σε κλαμπ, είτε σε στούντιο) και αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να το χαιρετήσουμε.

Επαφή: www.underflow.gr