ODED TZUR ο ισραηλινός σαξοφωνίστας και το πρόσφατο άλμπουμ του στην ECM

Στον Μεσαίωνα οι χαρτογράφοι, όταν έπρεπε να αναφερθούν σε επικίνδυνες και ανεξερεύνητες περιοχές, σημείωναν πάνω στους χάρτες κάτι λεζάντες του τύπου “HC SVNT DRACONES” – ότι εκεί υπήρχαν... δράκοι, και πως επρόκειτο τέλος πάντων για ένα επικίνδυνο μέρος. Αυτή η φράση, μεταφερμένη από τα λατινικά στα αγγλικά ως “Here Be Dragons” [ECM / AN Music, 2020], αποτελεί τον τίτλο του πιο πρόσφατου άλμπουμ τού ισραηλινού σαξοφωνίστα (τενόρο) Oded Tzur, ενός μουσικού που τώρα ντεμπουτάρει στην ECM, έχοντας πίσω την ιστορία του. Για παράδειγμα, το 2017, εδώ στο δισκορυχείον, είχαμε αναφερθεί στο άλμπουμ του “Translator’s Note” [Enja], στο οποίο συμμετείχε και ο έλληνας κοντραμπασίστας Πέτρος Κλαμπάνης. Ο Κλαμπάνης συμμετέχει όμως και στο “Here Be Dragons”, με το κουαρτέτο να συμπληρώνεται από τους Nitai Hershkovits πιάνο και Johnathan Blake ντραμς (επίσης μουσικοί με αναγνωρισμένο τζαζ παρελθόν).

Το άλμπουμ περιλαμβάνει οκτώ συνθέσεις, επτά πρωτότυπες του Tzur και μία version στο κλασικό “Can’t help falling in love” (από το ρεπερτόριο του Elvis Presley).

Ας πούμε λοιπόν πως η επιγραφή “Here be Dragons” δεν έχει να κάνει φυσικά με το... μην ακούτε αυτό το άλμπουμ, γιατί είναι επικίνδυνο (γέλιο), αλλά με το γεγονός πως ο Tzur με το κουαρτέτο του παραβαίνουν την ιστορική προειδοποίηση και μπαίνουν σε αχαρτογράφητες, τέλος πάντων, τζαζ-περιοχές, ψάχνοντας νέες άκρες και νέα δεδομένα. Εμφανίζονται ως... ανυπάκουοι δηλαδή, επειδή έχουν τη διάθεση να εξερευνήσουν το άγνωστο και να συναντηθούν με το απροσδόκητο.

Και ποιο είναι αυτό το «άγνωστο» και το ηχητικώς «απροσδόκητο» εδώ; Βασικά ο τρόπος που συνθέτει ο Tzur και που παραπέμπει σε ινδικές ragas. Έτσι, στο “Here Be Dragons” καταγράφεται μια indo-jazz φάση, που μπορεί να μην είναι κάτι φυσικά, που συμβαίνει για πρώτη φορά στην jazz, αλλά εν πάση περιπτώσει περιέχει διάφορα στοιχεία πρωτοτυπίας. Και δεν αναφερόμαστε στο γεγονός πως εδώ δεν ακούγονται ινδικά όργανα, αλλά σε κάτι άλλο... πιο εσωτερικό. Στο γεγονός ας πούμε πως το τενόρο σαξόφωνο του Tzur συχνά ακούγεται σαν bansuri ή τέλος πάντων επέχει ρόλο bansuri στο setting.

Υπάρχουν θέματα λοιπόν που αναπτύσσονται σαν μικρές ragas («μικρές», γιατί οι διάρκειες εδώ είναι μικρές για ragas), θέματα που, σε κάθε περίπτωση, διαθέτουν κι ένα συγκεκριμένο mood, που προσιδιάζει σε «εσωτερικές», σε πνευματικές καταστάσεις. Όλα τα κομμάτια, εξάλλου, είναι αργά, νωχελικά, με μελωδίες απλωμένες, δίχως να είναι γραμμένα για να εντυπωσιάσουν με τα εξωτερικά γνωρίσματά τους, μα με την ενδότερη συνέπειά τους.