«Αναζητώντας τον Ρόμπερτ Τζόνσον»: ένα βιβλίο για τον βασιλιά τoυ Delta Blues – γραμμένο από τον Αμερικανό Πήτερ Γκουράλνικ, κυκλοφορεί τώρα στα ελληνικά από τις εκδόσεις Απόπειρα

Από τις εκδόσεις Απόπειρα μάς ήρθε αναπάντεχα, προς το τέλος του 2022, ένα βιβλίο για το blues. Και λέμε «αναπάντεχα», παρότι οι συγκεκριμένες εκδόσεις έχουν δώσει, μέσα στα χρόνια, μερικά από τα καλύτερα βιβλία γι’ αυτό το είδος της μουσικής, που τυπώθηκαν ποτέ στην Ελλάδα – και αναφερόμαστε βεβαίως στα... Samuel Charters «Η Ποίηση του Μπλουζ» (1982), Michael Bloomfield «Με τον Big Joe Williams» (1983) και Πωλ Όλιβερ «Η Ιστορία του Blues» (1995).
Είκοσι επτά ολόκληρα χρόνια, λοιπόν, μετά το ακρογωνιαίο, για την σχετική ελληνική βιβλιογραφία, πόνημα του Paul Oliver, ένα βιβλίο για τον θρυλικό bluesman Robert Johnson (1911-1938), γραμμένο από τον συμπατριώτη του αμερικανό μουσικογράφο-ερευνητή Peter Guralnick (γενν. 1943) και μεταφρασμένο από την προσφάτως εκλιπούσα Ιουλία Ραλλίδη (1949-2022) αποτελεί, οπωσδήποτε, μιαν έκπληξη (ακόμη και αν μιλάμε για την Απόπειρα).

Τούτο το λέμε γιατί το blues, εδώ και αρκετά χρόνια, έχει περάσει στο περιθώριο του μουσικού ενδιαφέροντος – και παγκοσμίως, και πολύ περισσότερο στην Ελλάδα.
Το blues δείχνει να αφορά, πλέον, σε ελάχιστο κόσμο. Συναυλίες με ξένους μουσικούς του blues δεν γίνονται πλέον στη χώρα, με την συχνότητα που γίνονταν παλαιότερα, για να μην πούμε πως έχουν σχεδόν μηδενιστεί, blues δίσκοι δεν εισάγονται από τις εναπομείνασες (ελληνικές) εταιρείες, στα περιοδικά και στα σάιτ σπάνια θα δεις άρθρα για το blues, σχεδόν ποτέ δεν θα δεις ένα δίσκο blues στα «καλύτερα της χρονιάς» κάποιου μουσικού συντάκτη, και γενικώς... σιωπή.
Είναι λυπηρό, από μια πλευρά, γιατί το blues είναι μια μεγάλη λαϊκή μουσική, που είχε τεράστια απήχηση, κάποτε, σε ολόκληρο τον κόσμο.
Δεν είναι μόνον το γεγονός ότι το blues είναι η βάση του rock and roll (σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό απ’ όσο η country), αλλά και το ότι το blues επηρέασε συντριπτικά το rock, την soul και το funk (γενικά την μαύρη μουσική δηλαδή) μέσα από τα οποία προήλθαν πλείστα όσα ιδιώματα στην πορεία – από την disco έως και το hip hop. Και δεν θα ήταν άστοχο αν λέγαμε, επίσης, πως χωρίς το blues το rock θα ήταν κάτι τελείως διαφορετικό, ενώ δεν θα υπήρχαν καν πολλές από τις υπόλοιπες μαύρες μουσικές, με την μορφή που σήμερα τις γνωρίζουμε.
Φυσικά, το blues, αποτέλεσε την πιο ισχυρή βάση και για την jazz, μην το λησμονούμε αυτό, επηρεάζοντας περαιτέρω, μέσα στις δεκαετίες, άπειρους μουσικούς, σε κάθε γωνιά του κόσμου.
Πώς και γιατί, λοιπόν, αυτή η αρχετυπική δυτική, λαϊκή μουσική βρίσκεται σήμερα σ’ ένα τόσο χαμηλό επίπεδο διάχυσης και διασποράς προς τις μάζες είναι ένα ζήτημα, οπωσδήποτε, που μπορεί να αποτελέσει, πάντως, αντικείμενο ενός άλλου άρθρου – και όχι τούτου εδώ.
Το βιβλίο του Peter Guralnick για τον Robert Johnson κυκλοφόρησε, για πρώτη φορά, στην αγγλική γλώσσα, ως “Searching for Robert Johnson” το 1989 (μια σχετικώς καλή μπλουζ-εποχή), ξανατυπώθηκε το 1998 και για τελευταία φορά το 2020. Και από αυτή την ανανεωμένη έκδοσή του γίνεται και η μετάφρασή του στα ελληνικά.
Το «Αναζητώντας τον Ρόμπερτ Τζόνσον» είναι ένα μικρό μάλλον βιβλίο, καθώς οι «καθαρές» σελίδες του είναι μόλις 95 ή και λιγότερες άμα αφαιρέσεις και τις φωτογραφίες. Βεβαίως το συνολικό βιβλίο έχει 132 σελίδες, αλλά σ’ αυτές περιλαμβάνονται και πολλά «βοηθητικά» κεφάλαια (βιβλιογραφία, ευχαριστίες, βιογραφικά συγχρόνων του Robert Johnson bluesmen, επιγόνων κ.λπ.).
Έτσι, μία φυσιολογική ερώτηση, που μπορεί να την κάνει ο οποιοσδήποτε, είναι... γιατί για έναν τόσο τεράστιο μουσικό, όπως ήταν ο Robert Johnson, έναν μουσικό θρύλο, που καθόρισε, τεχνικά σε πρώτη φάση, πολλά από την εξέλιξη του blues ου μην αλλά και του rock, δεν μπορεί να γραφτεί ένα πολυσέλιδο βιβλίο;
Η απάντηση, όσο και αν παραξενεύει, είναι απλή. Γιατί ξέρουμε ελάχιστα στοιχεία για τη ζωή του, ενώ ακόμη λιγότερα απ’ αυτά είναι ντοκουμενταρισμένα. Μοιάζει ορισμένες φορές σαν ο Robert Johnson να έζησε σ’ έναν άλλον κόσμο, σ’ έναν κόσμο πέρα από την πραγματικότητα, ποτισμένο από φοβικές ιστορίες και θρύλους.
Σαν το πέρασμά του από την κανονική ζωή να υπήρξε φασματικό, με ανακατωμένα και αξεδιάλυτα πραγματικά ή και φανταστικά στοιχεία – σε τέτοιο βαθμό διασκορπισμένα τα μεν ανάμεσα στα δε, ώστε ακόμη και αυτό το θρυλικό μυθοπλαστικό περιστατικό της συνάντησής του με τον Εξαποδώ, σ’ ένα σταυροδρόμι του Νότου, μετά από την οποία (συνάντηση) το παίξιμό του Robert Johnson θα απογειωνόταν, να αντιμετωπίζεται κάπως σαν, συγκαλυμμένη έστω, πραγματικότητα!
 
Η συνέχεια εδώ...
https://www.lifo.gr/culture/vivlio/anazitontas-ton-rompert-tzonson-ena-biblio-gia-ton-basilia-toy-delta-blues