Κυριακή 26 Μαΐου 2024

ο ΜΙΜΗΣ ΠΛΕΣΣΑΣ και η τζαζ στη δεκαετία του ’60 – μεγάλα τραγούδια, τα οποία θα απέδιδαν οι Τζένη Βάνου, Ζωή Κουρούκλη, Γιοβάννα και άλλες κορυφαίες ερμηνεύτριες της εποχής

Μπορεί η τζαζ να μην είναι μόνον αισθητική, όμως η αισθητική της ήταν εκείνη που προκαλούσε, σε κάθε χώρα του κόσμου, έξω από την Αμερική. Μαύροι μπορεί να μην είμαστε, αλλά θα νοιώθουμε πάντα το fun, την τέρψη, το blue feeling, γιατί όχι και την ανεμελιά – όλα εκείνα, τέλος πάντων, από τα οποία μπορεί να διαπνέεται ένα τζαζ τραγούδι, έτσι όπως τα αρχέτυπα στοιχεία του θα συμπλέκονταν από πολύ νωρίς με το κλασικό ευρωπαϊκό ελαφρό άσμα, τους λάτιν ρυθμούς, την bossa nova, το soft-rock, το easy listening, τη μικρή ή τη μεγαλύτερη ορχήστρα (ακόμη κι εκείνη του πρώιμων φεστιβάλ του ΕΙΡ ή του Ελαφρού Τραγουδιού της Θεσσαλονίκης).
Στην Ελλάδα τζαζ τραγούδια, με την ευρεία, αλλά και με την πιο στενή έννοια, θα έγραφαν πολλοί συνθέτες, που είχαν εντρυφήσει στο ευρωπαϊκό και το αμερικάνικο τραγούδι (στα στάνταρντ του great american songbook) από πολύ νωρίς, πριν ακόμη και από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, κι ένας από τους πιο αναγνωρισμένους ανάμεσά τους είναι, οπωσδήποτε, ο (μεταπολεμικός) Μίμης Πλέσσας. Στο οπισθόφυλλο του άλμπουμ του «Το Κουαρτέτο Μίμη Πλέσσα», που θα κυκλοφορούσε το 1981 από την Minos διαβάζουμε:
«Το 1946 πρωτοπαίξαμε σαν κουαρτέτο στο ραδιόφωνο. Ο Μίμης Πλέσσας πιάνο, ο Μιχάλης Οικονόμου κιθάρα, ο συνθέτης Κώστας Σεϊτανίδης μπάσο και ο Ιγκόρ Ράνιετς τύμπανα. Μέχρι το 1949 το κουαρτέτο γίνεται δημοφιλές από τα ραδιοφωνικά προγράμματα.(...) Το 1951, όταν ο Μίμης Πλέσσας γυρίζει από την Αμερική, ξαναμαζεύει το κουαρτέτο, που σύντομα γίνεται κέντρο μουσικής κίνησης. Οι νεότεροι μουσικοί ακούν και μαθαίνουν, οι καθιερωμένοι τραγουδιστές το προτιμούν στις ζωντανές τότε εκπομπές τους, αλλά ανακαλύπτονται και καινούριες φωνές, που ο Μίμης Πλέσσας βρίσκει και προβάλλει μέσα από τις δυνατότητες του συγκροτήματος. Η Ζωή Κουρούκλη, η Νάνα Μούσχουρη, η Τζένη Βάνου, ο Γιάννης Βογιατζής, ο Τζίμης Μακούλης, η Νινή Ζαχά, ο Λέανδρος και τόσοι άλλοι στη συνέχεια ξεκινούν από το κουαρτέτο. Έπαιξαν επίσης με την σπουδαία Δανάη, τη Νίτσα Μόλλυ, την Κάκια Μένδρη και τον Τώνη Μαρούδα. Στα δέκα χρόνια που ακολουθούν η σύνθεση του κουαρτέτου αλλάζει. Ηλεκτρική κιθάρα από το 1952 παίζει ο Τίτος Καλλίρης, μπάσο ο Ανδρέας Ροδουσάκης και ο Νίκος Τσεσμελής, και τύμπανα ο Νίκος Λαβράνος, που κατά καιρούς αντικαθίσταται από τους Βασίλη Τεκνέτζογλου, Σπύρο Λιβιεράτο και Γιώργο Λαβράνο.(...)».
Φαίνεται λοιπόν, σε πρώτη φάση, πως τα διδάγματα, οι τεχνικές και η αισθητική της τζαζ εύρισκαν διαδρόμους να περάσουν σ’ ένα πλατύτερο κοινό κυρίως μέσω του ελαφρού τραγουδιού της περιόδου, δίχως τούτο να σημαίνει πως το κουαρτέτο δεν θα άφηνε το δικό του στίγμα και μέσα από ορχηστρικά κομμάτια, όπως το «Θέμα» (1956) για παράδειγμα, που θα αποτελούσε τρόπον τινά κι ένα διαχρονικό στάνταρντ του.
Ώθηση στα τζαζ δρώμενα θα έδινε, αναμφισβήτητα, το Α Φεστιβάλ Τραγουδιού του ΕΙΡ (Εθνικόν Ίδρυμα Ραδιοφωνίας) το 1959. Ο Πύρρος Σπυρομήλιος (1913-1961), Έλληνας από την Χειμάρρα της Αλβανίας και γενικός διευθυντής του ΕΙΡ, μπορεί να αντιπαθούσε το σαξόφωνο, ένα όργανο που είχε συνδεθεί στενά με την τζαζ και την ιστορία της, θα ήταν όμως εκείνος που, μέσω του Φεστιβάλ, θα έδινε μεγάλη ώθηση σε μια παράλληλη τζαζ-ομήγυρη, στην οποίαν είχαν θέση συνθέτες όπως οι Μίμης Πλέσσας, Γιάννης Σπάρτακος, Κώστας Καπνίσης, Σπήλιος Μεντής, Κώστας Κλάββας, Αλέκος Σπάθης, Γεράσιμος Λαβράνος, Λυκούργος Μαρκέας και τραγουδίστριες / τραγουδιστές όπως οι Νάνα Μούσχουρη, Γιάννης Βογιατζής, Γιοβάννα, Νάντια Κωνσταντοπούλου, Ζωή Κουρούκλη, Τζένη Βάνου, Μαίρη Λω κ.ά.
Στην εκδήλωση του 1959 ο Πλέσσας συμμετείχε με τρία τραγούδια, το «Ξέρω κάποιο αστέρι» (στίχοι Κώστας Πρετεντέρης), με τη Νάνα Μούσχουρη και το Τρίο Καντσόνε, που θα έφευγε με Β βραβείο, το «Μια συννεφιά» (στίχοι Γιώργος Οικονομίδης) με την Γιοβάννα και το «Λα λα λα» (στίχοι Οικονομίδης) ξανά με Μούσχουρη και Τρίο Καντσόνε, που ήταν το πιο jazzy απ’ όλα. Όμως ακόμη πιο jazzy ήταν το «Σαν παραμύθι σαν ιστορία» (στίχοι Οικονομίδης), πάντα με την Μούσχουρη, που είχε μέρη και για σαξόφωνο, αλλά και για ηλεκτρική κιθάρα στην παρτιτούρα του και βεβαίως «Η βροχούλα» (στίχοι Πρετεντέρης), ένα από τα πρώτα τραγούδια, που θα ηχογραφούσε ποτέ στο βινύλιο η μεγάλη τραγουδίστρια – και το οποίο θα ακουγόταν, σαν στάνταρντ πια, και στο LP «Το Κουαρτέτο Μίμη Πλέσσα» το 1981.
 
Η συνέχεια εδώ...
https://www.lifo.gr/culture/music/o-mimis-plessas-kai-i-tzaz-sti-dekaetia-toy-60

1 σχόλιο:

  1. Από το fb...

    Dimitris Panayiotatos
    Τα άκουγα αυτά τα τραγούδια τότε, πιτσιρικάς, αλλά τώρα, με τέτοια κείμενα σαν τα δικά σου, Φώντα, συνειδητοποιώ την αξία τους και ως ελληνική τζαζ.

    Vassilis Serafimakis
    ομολογώ ότι είχα πάρει χαμπάρι το μεγαλείο τών μεγάλων μουσικών που είχαμε στη χώρα αρκετά νωρίτερα από την γνωριμία μου με τα κείμενα Τρούσα, ανακαλύπτοντας πρώτον απ'όλους (τυχαία, λόγω συγγένειάς του με φίλη) τον Τίτο Καλλίρη. Με τα κείμενα τού Τρούσα όμως χτίστηκε το οικοδόμημα στο μυαλό μου όπου μπήκαν και αυτοί και άλλοι, πολύ περισσότεροι.

    Έλλη Ρουμπέν
    Υπέροχο άρθρο!! Γνωρίζετε καλά τη τζαζ πλευρά του Μίμη Πλέσσα! Την παρουσιάζετε με λεπτομέρεια και διδάσκετε το κοινό!! Ευχαριστούμε!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή