ΝΙΚΟΣ ΜΗΤΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ Ε. ΜΑΝΙΑΤΗΣ, ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΓΙΑΚΟΥΜΑΚΗΣ τρία βιβλία

Δύο ποιητικά βιβλία κι ένα με πεζά έφθασαν στα χέρια μου τον τελευταίο καιρό και τα παρουσιάζω μαζί, δίχως αυτά να συνδέονται μεταξύ τους.
ΝΙΚΟΣ ΜΗΤΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ: Μέγα Λαϊκό [Oblik Editions, Θεσσαλονίκη, Πάσχα 2024]
Το «Μέγα Λαϊκό» του Νίκου Μητρογιαννόπουλου είχε κυκλοφορήσει για πρώτη φορά το 2019, από τις εκδόσεις Τυφλόμυγα, άρα το ότι ξαναβγαίνει τώρα στην αγορά, από τις Oblik Editions, σημαίνει πως πρόκειται για ένα επιτυχημένο, για τα μέτρα της ποίησης, βιβλίο.

Ο Μητρογιαννόπουλος είναι γνωστός φαν του λαϊκού. Προσωπικά, και σε σχέση με το λαϊκό, τον θυμάμαι από την εποχή του περιοδικού «Λαϊκό Τραγούδι», στην δεκαετία του 2000, του οποίου υπήρξε τακτικός συνεργάτης, ενώ σε προσωπικό επίπεδο είχαμε συνεργαστεί και για το «Jazz & Τζαζ», καθώς η πολύ διαφωτιστική συνέντευξή του (μαζί με τον Γιώργο Αθητάκη) με τον θρύλο της λαϊκής τρομπέτας Τάκη Πασβάντη θα δημοσιευόταν στο τεύχος #230 του περιοδικού, τον Μάιο του 2012.
Πάντα σε σχέση με το λαϊκό τραγούδι πολύ σημαντικό είναι και το κανάλι του Μητρογιαννόπουλου στο YouTube, το «Μέγα Λαϊκό», στο οποίο ανεβαίνουν ωραία λαϊκά, γνωστά και άγνωστα, θα έλεγα κυρίως σπάνια και άγνωστα στο πλατύ κοινό, κάτι που θεωρείται και είναι προσφορά (από μέρους του).
Άνθρωπος «ανοιχτός» και με έκδηλη διάθεση να φέρει πράγματα στο φως, ενημερώνοντας ποικιλοτρόπως, ο Μητρογιαννόπουλος δεν ερευνά μόνο το λαϊκό τραγούδι, τις πηγές του, τους «ήρωες» του κτλ., αλλά το βιώνει κιόλας μέσα από τις δικές του διαδικασίες. Μία απ’ αυτές είναι η ποίηση και η συγγραφή μικρών ποιητικών κειμένων, που στρέφονται πάντα γύρω από το λαϊκό. Αυτά, συγκεντρωμένα, αποτελούν την ύλη τού βιβλίου του.
Χώροι... νοσοκομεία, στρατώνες και στρατόπεδα, κέντρα διασκέδασης, μπουζουξίδικα, πλατείες, ξενυχτάδικα, δρόμοι, πάλκα, καράβια, λεωφορεία, καφενεία, λιμάνια, μα ακόμη και παλιά βιβλία, δίσκοι, βιντεοκασέτες, καρτ ποστάλ, ταινίες... και βεβαίως σκέψεις που έρχονται και φεύγουν ή μένουν, ζωές και θάνατοι μαζί... καταστάσεις απτές και νοητές, που συνδέονται στενά με την καθημερινότητα και τα αισθήματα, και που ενώνονται, μέσα από την επικοινωνία τους με το λαϊκό, μεταφέρονται στο χαρτί, είτε σαν ποιήματα είτε σαν σύντομες ιστορίες, ενίοτε και με ρεπορταζιακή βάση (οι ιστορίες με τον Κοεμτζή, τον Γενίτσαρη κ.ά.), δημιουργώντας ένα καθαρό πλέγμα. Από το οποίο περνάς εύκολα, προφανώς, αν είσαι κάπως... ομοιοπαθής, αντιλαμβανόμενος, έτσι, τον κόσμο του Μητρογιαννόπουλου – έναν κόσμο ξεχασμένο σήμερα, αλλιώτικο, «άλλης εποχής», που πάντως εξακολουθεί να υφίσταται στις παρυφές της κοινωνίας. Δείγμα:

Déjà vu

Αρχές Σεπτέμβρη,
μόνος του
στο πλοίο για τη Σύρα.
Ξεχάστηκε παίζοντας μπαγλαμαδάκι
ο πιτσιρικάς κι ούτε που νοιάστηκε
να βγει στη γύρα της σφουγγάρας.
Έχει ήδη γεννηθεί ο Μάρκος
του μέλλοντός μας και είναι Αλβανός.

Επαφή: www.oblik.gr

ΓΙΑΝΝΗΣ Ε. ΜΑΝΙΑΤΗΣ: Τα Σόκιν για τον Δαίμονα [το Κουτοί μη Τόποι, 7/2023]
Ο Γιάννης Ε. Μανιάτης ήταν ο ντράμερ των Metro Decay, ενός από τα καλύτερα ελληνικά συγκροτήματα των 80s – και βεβαίως εμφανίζεται τόσο στο πολύ καλό 45άρι τους από το 1983, όσο και στο εξ ίσου δυνατό LP «Υπέρβαση» [Creep, 1984]. 

O Μανιάτης ασχολιόταν πάντα με την ποίηση –αν και εδώ, στο δισκορυχείον, έχουμε αναφερθεί μόνο στο δικό του αφηγηματικό «Κυανής Άμμου Κύβος» [Εντύποις Εκδόσεις, 2018]– κάτι το οποίο αποδεικνύεται, ας το πούμε έτσι, μέσω αυτού του πιο νέου βιβλίου του, που έχει τίτλο «Τα Σόκιν για τον Δαίμονα» και στο οποίο ανθολογούνται ποιήματά του, που γράφτηκαν ανάμεσα στα χρόνια 1982-1986. Με άλλα λόγια εδώ καταγράφεται υλικό, που χρονολογείται πριν, κατά τη διάρκεια και μετά από την «Υπέρβαση». Το τονίζω αυτό, γιατί το γενικότερο κλίμα του λόγου του Μανιάτη, στα «Σόκιν για τον Δαίμονα», κινείται, σε κάποιες φάσεις, κοντά ή και πολύ κοντά στους στίχους εκείνου του δίσκου.

Δεν γνωρίζω αν κάποιοι στίχοι απ’ όλους αυτούς, που διαβάζω εδώ, προορίζονταν να γίνουν τραγούδια –σίγουρα, για ορισμένους, κάτι τέτοιο είναι πιο προφανές–, αν και στην πράξη εκείνο που αναγνωρίζεται σε κάθε ποίημα είναι η εσωτερική του ρυθμική και μια παράξενη προσωδία, η οποία σχετίζεται και με τον τρόπο που συντάσσει τις λέξεις του ο Μανιάτης. Δες: «αμηχανία  / μούσα πέθανε / ανορεξία - να αρκεστείς / μνήμη μηδέν / να κορεστείς - αμηχανία / μούσα πέθανε / να αρκεστείς - ανορεξία / μνήμη μηδέν / να κοιμηθείς».
Παρατηρώ μια αποφυγή των άρθρων σε πολλά ποιήματα, η οποία τα καθιστά ιδιόμορφα – κάτι που, σε συνδυασμό με τη διανοητική εκφραστική αρκετών εξ αυτών, δημιουργεί μια ειδική αναγνωστική διαδικασία. Κλείνω με αυτό: 

ΛΥΓΙΖΩΝ

Τώρα
δεν μπορώ
ν’ αποδείξω
πως είχα δίκιο
 
Ό,τι μπορώ να δω
αλλόκοτα φωτεινό.
Ό,τι έχω ζήσει
παντοτινά γκρίζο.
 
Τώρα που δεν μπορώ
να θυμηθώ είναι
σαν κάτι ν’ άλλαξε.
 
Ποτέ δε θα ’μαι
σίγουρος γι’ αυτά
που ’μείναν πίσω.
 
Μια στενή προοπτική.
Δυο κόκκινα μάτια.
Ο δυναμίτης.
Το κενό.

ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΓΙΑΚΟΥΜΑΚΗΣ: DJ σε Σουβλατζίδικο [Εκδόσεις στο Περιθώριο, 12/2023]
Ο Λευτέρης Γιακουμάκης (διαβάζουμε στο «αυτί» του βιβλίου)... γεννήθηκε στην Αθήνα το 1984 και σπούδασε ζωγραφική στη σχολή Καλών Τεχνών του ΑΠΘ. Έχει δε διατελέσει... DJ σε σουβλατζίδικο, ενώ ασχολείται με τα κόμικς, το γράψιμο, τις αυτοεκδόσεις και το ψάρεμα. Και από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:
«Για μένα επιτυχία ήταν η πρώτη φορά που τράβηξα ίσια γραμμή με πινέλο σε καμβά προετοιμασμένο με γκέσο που είχα αναμείξει μόνος μου. Καταλάβατε; Όχι απαντώ, γιατί δεν περιμένω από εσάς να με καταλάβετε. Το μόνο που μπορώ να περιμένω είναι να μου πείτε αν θέλετε γύρο ή καλαμάκι, χοιρινό ή κοτόπουλο. Γι' αυτό εγώ είμαι DJ σε σουβλατζίδικο ενώ εσείς παίρνετε ακόμα το τρόλεϊ από την Κολιάτσου να πάτε στο γραφείο. Η δουλειά του DJ σε σουβλατζίδικο είναι η φανταστική δουλειά ενός σχεδόν φανταστικού ανθρώπου σε ένα πολύ αληθινό μαγαζί. Δεν είναι εύκολη δουλειά. Για να την κάνεις χρειάζεται να έχεις βγάλει μια Καλών Τεχνών, να ανήκεις στην αβανγκάρντ, να πίνεις και να ξενυχτάς, να έχεις χιλιάδες ακόλουθους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, να είσαι περσόνα. Πιο πολύ απ’ όλα χρειάζεται να έχεις υπομονή. Στο βιβλίο αυτό, εξηγώ πως χάθηκε».

Οπτικά, παραστατικά, ένας εργαζόμενος μπροστά σε μια ταμειακή μηχανή μοιάζει κάπως με τον DJ μπροστά από την κονσόλα. Αυτή την ψευδαίσθηση βιώνει ο ταμίας (σε σουβλατζίδικο των Εξαρχείων) Γιακουμάκης, καθώς... μονολογεί γράφοντας, σε μεταγενέστερο χρόνο προφανώς, διάφορα μικρά κείμενα, που του έρχονται στο νου, σαν να είναι η ώρα της δουλειάς, μέσα από τα οποία παρουσιάζει με ευτράπελο τρόπο όψεις της καθημερινότητας.
Το βιβλίο είχε κυκλοφορήσει για πρώτη φορά το 2020, και αυτή είναι η δεύτερη έκδοσή του.
Επαφή: www.facebook.com/EkdoseisStoPerithorio