AARON IRWIN QUARTET διαβάζοντας Breece D'J Pancake

Μπορεί ένα βιβλίο, το διάβασμα κάποιων ιστοριών ας πούμε, να σε οδηγήσουν στο να ηχογραφήσεις ένα ολόκληρο άλμπουμ, ένα τζαζ άλμπουμ; Φυσικά. Δεν είναι η πρώτη φορά που θα συμβεί – καθώς έχει συμβεί δεκάδες φορές στο παρελθόν (η… αιώνια στήλη “Τζαζ & Λογοτεχνία” του Σάκη Παπαδημητρίου στο περιοδικό Jazz & Τζαζ προσφέρει αμέσως «όλα» τα ονόματα).

Τι διάβασε ο κλαρινίστας Aaron Irwin και ηχογράφησε το “A Room Forever” [Private Pressing, 2015]; Τις ιστορίες ενός σχετικώς σύγχρονου αμερικανού συγγραφέα που έζησε και έγραψε λίγο, προλαβαίνοντας όμως να δώσει στίγμα. Βαθύ και ισχυρό… έτσι λένε. Το όνομά του; Breece D'J Pancake. Ο Pancake γεννήθηκε το 1952 και πέθανε 27 χρόνια αργότερα, το 1979, καθώς δεν επέζησε μετά τον αυτοπυροβολισμό του στο κεφάλι. Εν ζωή πρόλαβε να εκδώσει μόλις έξι σύντομες ιστορίες, όπως διαβάζουμε στην wiki, και μαζί με άλλες έξι που ανακαλύφθηκαν στην πορεία αποτέλεσαν, όλες μαζί, ένα βιβλίο, που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά, στην Αμερική, το 1983 (ή το ’84). Μάλιστα το βιβλίο αυτό, καθώς το έψαξα λίγο το πράγμα, κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό και στη γλώσσα μας (16/9/2015) ως «Τριλοβίτες» από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση Γιάννη Παλαβού! (Βάζω θαυμαστικό λόγω της σύμπτωσης). Δανείζομαι λίγα λόγια από το site του Μεταίχμιου…

«Τα δώδεκα διηγήματα του Μπρις Ντ’ Τζ. Πάνκεϊκ αποτυπώνουν αριστοτεχνικά το αφιλόξενο φυσικό περιβάλλον και τις αντιξοότητες της ζωής στη γενέτειρά του, τη Δυτική Βιρτζίνια. Οι ήρωές του είναι αγρότες, ανθρακωρύχοι, ξεπεσμένοι πυγμάχοι, νέοι που ασφυκτιούν στην ύπαιθρο, άνθρωποι εγκλωβισμένοι που ξεσπούν σε πράξεις τυφλής βίας. Ο μελαγχολικός κόσμος του αποδίδεται με λιτή και κοφτή γλώσσα, που συχνά διανθίζεται με λυρισμό και σαρκαστικό χιούμορ. Ο Πάνκεϊκ γεννήθηκε το 1952 και αυτοκτόνησε το 1979, σε ηλικία είκοσι επτά ετών. Η αυτοκτονία του ανέκοψε πρόωρα μια συγγραφική πορεία που αναμενόταν λαμπρή. Ωστόσο, και μόνο τα δώδεκα διηγήματα που πρόλαβε να ολοκληρώσει αρκούν ώστε σήμερα να θεωρείται “ένας από τους πέντε καλύτερους διηγηματογράφους των τελευταίων πενήντα ετών” (Guardian)».

Αν και θα μπορούσα ν’ αναζητήσω και να διαβάσω τα διηγήματα του Pancake πριν γράψω για το δίσκο του Irwin τελικά το… μετάνιωσα. Είπα, δηλαδή, να γράψω ανεπηρέαστα για τη μουσική, και όχι κάτω από το βάρος των λέξεων. Φυσικά, μετά απ’ όσα πληροφορήθηκα για τον αμερικανό συγγραφέα θα βρω και θα διαβάσω κάποια στιγμή και το βιβλίο, αλλά όχι τώρα… Τώρα προέχει ν’ ακούσω... Ν’ ακούσω ένα άλμπουμ που είναι ξεχωριστό από την αρχή (αρτίστικα εξωτερικά χαρακτηριστικά), έως το τέλος του, το τελευταίο track, το τελευταίο μέτρο του…

Λιτή, χάρτινη, gatefold συσκευασία λοιπόν, για το “A Room Forever”, με τον τριλοβίτη κάτω δεξιά και τους κενούς χώρους, γενικώς, να «γεμίζουν» τη σχεδίαση. Χρώμα, φόντο, υποκίτρινο. Κάτι παλαιικό, κάτι που φέρνει στο νου… μια φθορά, μια σήψη ίσως…

Δεν είναι jazz, με την στενή έννοια, η μουσική του Irwin. O ίδιος εβραϊκής προφανώς καταγωγής, και κλαρινετίστας συγχρόνως (μην ξεχνάμε πως το κλαρίνο είναι ένα από τα βασικά όργανα του klezmer), δημιουργεί δώδεκα μικρής και μέσης διάρκειας θέματα (από τρίλεπτα έως εξάλεπτα), τα οποία ονοματίζονται από τις δώδεκα ιστορίες του Pancake. Είναι συνθέσεις που εκτελούνται από μια τετράδα μουσικών με τον Irwin βεβαίως επικεφαλής, αλλά και με τον κιθαρίστα Pete McCann σε πρωταγωνιστικό ρόλο. Το σχήμα, περαιτέρω, δεν συμπληρώνεται από μπάσο-ντραμς, αλλά από μπάσο (Thomson Kneeland) και τρομπόνι (Matthew McDonald) – είναι «μυστήριο» δηλαδή το setting, καθώς φαίνεται πως έτσι ανταποκρίνεται περισσότερο στο κλίμα των διηγημάτων του Pancake. Υπάρχουν, λοιπόν, αναφορές από την jazz, την κάπως «δωματίου», φυσικά από το klezmer (κάποιες ελικοειδείς μελωδίες), μα ακόμη και από την country, το rock, την ambient ή και από άλλα είδη ενδεχομένως… γράψαμε, τέλος πάντων, για τα πιο βασικά. Το αποτέλεσμα είναι μια μουσική, γενικώς, χαμηλών τόνων, αλλά με ξαφνικές ηλεκτρικές εκρήξεις, που φθάνουν μέχρι και τις παρυφές των κιθαριστικών ακροτήτων (π.χ. στο “Time and again”).

Μουσική υποβλητική, σε κάθε περίπτωση, και πολλάκις υπαινικτική είναι η μουσική του Aaron Irwin στο “A Room Forever… Έτσι για να μπούμε σιγά-σιγά και στο κλίμα των ιστοριών του Breece D'J Pancake, που είναι το επόμενο στάδιο…

Επαφή: www.aaronirwin.com