JENTSCH GROUP NO NET τζαζ με αφορμή πτυχές της αμερικανικής ιστορίας

Έχουμε ξαναγράψει στο δισκορυχείον για άλμπουμ τού ηλεκτρικού κιθαρίστα τής jazz Chris Jentsch. Ήταν το CD/DVD “Fractured Pop” [Fleur se Son], που είχε κυκλοφορήσει πέρυσι, περιέχοντας, όμως, εγγραφές από το 2009. Τώρα έχουμε στο player την πιο πρόσφατη εγγραφή του Jentsch, που αφορά σε δύο live sessions (το ένα από τον Δεκέμβριο του 2016 και το άλλο από τον Ιανουάριο του 2017), τα οποία ενοποιούνται κάτω από τον τίτλο “Topics in American History” [Blue Schist, 2018]. Περίεργος τίτλος μα την αλήθεια, προγραμματικός βεβαίως, όμως και επί της ουσίας καθοριστικός όχι μόνο όσον αφορά στο μη-μουσικό concept του άλμπουμ, αλλά και στο μουσικό. Εξηγούμεθα…

Κατ’ αρχάς να πούμε πως, εδώ, ο Chris Jentsch είναι επικεφαλής ενός νονέτου (No Net), μέλη του οποίου είναι οι Michel Gentile φλάουτο, Michael McGinnis κλαρινέτο, Jason Rigby σαξόφωνα, David Smith τρομπέτα, φλούγκελχορν, Brian Drye τρομπόνι, Jacob Sacks πιάνο, Jim Whitney κοντραμπάσο, Eric Halvorson ντραμς, κρουστά, συν τον διευθυντή του γκρουπ JC Sanford. Αυτό το νονέτο «υπακούει» σ’ ένα βασικό ζήτημα. Να μεταφέρει, μέσω της μουσικής, κάποιες χαρακτηριστικές στιγμές της αμερικανικής ιστορίας, από την εποχή της ανακάλυψης της ηπείρου, μέχρι τα πιο πρόσφατα χρόνια, που να δείχνουν ή και να έχουν ένα διαχρονικότερο νόημα. Έτσι το «παιγνίδι» από τη μεριά του ακροατή, και κυρίως από τη μεριά ενός μη αμερικανού ακροατή, αποκτά και μια… διανοητική διάσταση. Να μπορέσει να ταυτίσει, δηλαδή, στη συνείδησή του εκείνο που ακούει (τον ήχο), με τα επεισόδια ή τα παραθέματα της Ιστορίας.

Το πρώτο track, που έχει τίτλο “1491” ξεκινά με ήχους, κάπως ελεύθερους, που… αφηγούνται την εικόνα μιας παραλίας της Καραϊβικής, όταν προσεγγίστηκε για πρώτη φορά από τους Ευρωπαίους. Η ανάπτυξη της σύνθεσης δεν μπορεί παρά να είναι… εξερευνητική και μ’ έναν φυσικό τρόπο… μεγαλειώδης.

Το επόμενο track, σχεδόν 12λεπτο και αυτό όπως και το προηγούμενο, αποκαλείται “Manifest destiny”. Εδώ υπάρχει ένας σαφής υπαινιγμός αναφορικώς με τα επεκτατικά σχέδια των παλαιών Αμερικανών, που θεωρούσαν ήδη από τις αρχές του 19ου αιώνα, πως ολόκληρη η Βόρεια Αμερική ήταν δικό τους φέουδο. Ηχητικώς τούτο εκφράζεται με μια χαμηλών τόνων μουσική, κάπως αργή στην ανάπτυξή της, με διεξοδικά πνευστά σόλι από τη μέση και μετά, που φανερώνουν προφανώς την αγωνία, αλλά και το πάθος, το παράλογο, ας το πούμε έτσι, πάθος, για ακόμη περισσότερη επέκταση και κατάκτηση.

Στο 10λεπτο “Lincoln-Douglas debates” πηγαίνουμε πίσω στο χρόνο (1858) και στις συζητήσεις ανάμεσα στους υποψηφίους για τις πολιτειακές εκλογές στο Ιλινόις, τον Abraham Lincoln από τη μεριά των Ρεπουμπλικάνων και τον Stephen A. Douglas από τη μεριά των Δημοκρατικών. Ο Lincoln θα χάσει εκείνη τη μάχη, αλλά δύο χρόνια αργότερα θα νικήσει τον αντίπαλό του για την προεδρία στις ΗΠΑ. Η jazz που αναπτύσσεται εδώ από τον Jentsch μένει και εμμένει στη… διαλογική συζήτηση, που είναι έντονη βασικά και με λίγες μικρές-ήπιες διακυμάνσεις.

Το “Tempest-tost” είναι το μέρος μιας φράσης από το ποίημα τής Emma Lazarus The New Colossus, που είναι αποτυπωμένο σε μια χάλκινη πλάκα στο βάθρο τού Αγάλματος της Ελευθερίας. Αν και δεν είμαι εντελώς σίγουρος το τι ακριβώς μηνύματα θέλει να περάσει ο Jentsch με τη μουσική του, οφείλω να πω πως το κομμάτι αυτό είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα του CD. Ένα complex track, με ισχυρή ηλεκτρική κιθαριστική παρουσία που θυμίζει, συχνά, κλασικές progressive-jazz εγγραφές.

Για το “Suburban diaspora” ο ίδιος ο Chris Jentsch σημειώνει πως το κομμάτι έχει να κάνει με την… «ιδέα ότι οι άνθρωποι που μεγάλωσαν σε ένα αμερικανικό μεσοαστικό προάστιο, κατά τη διάρκεια του baby boom (σ.σ. στη μεταπολεμική Αμερική), και που στη συνέχεια μετακινήθηκαν σε πόλεις ή και σε αγροτικές περιοχές, μοιράζονται ένα είδος πολιτιστικής κληρονομιάς». Η σύνθεση είναι ευφραδής, με ωραία μέρη για διάφορα όργανα (κιθάρα, πιάνο…), όπως και με αγέρωχα ομαδικά κρεσέντα.

Το προτελευταίο track τιτλοφορείται “Dominos” και αναφέρεται στους υπαρξιακούς φόβους των Αμερικανών κατά τον Ψυχρό Πόλεμο, στην περίοδο της αντικομμουνιστικής υστερίας επί γερουσιαστή McCarthy – όταν και διαμορφώθηκε η γνωστή domino theory. Σαν σύνθεση, το “Dominos”, είναι όμως αρκετά «ανοικτό» στην ανάπτυξη και τις αναφορές του.

Το “Topics in American History” τού Jentsch Group No Net θα ολοκληρωθεί με το “Meeting at Surratt’s”. Εδώ το θέμα έχει να κάνει με την εκτέλεση της Mary Surratt (1865) –η πρώτη γυναίκα που εκτελέστηκε στις ΗΠΑ–, η οποία είχε καταδικαστεί, προηγουμένως, για τη συμμετοχή της στη συνωμοσία και από ’κει και πέρα στη δολοφονία του προέδρου Lincoln. Το αν καταδικάστηκε δικαίως ή αδίκως είναι κάτι που ακόμη και σήμερα εγείρει συζητήσεις. Η σύνθεση τού Jentsch, που είναι από τις ωραιότερες του άλμπουμ, κινείται σ’ ένα ελεγειακό περιβάλλον, ολοκληρώνοντας με τον καλύτερο τρόπο αυτό το πολύ ιδιαίτερο άλμπουμ.

Επαφή: www.chrisjentsch.com