ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΟΣΧΙΔΗΣ (1931-2018)

Έφυγε χθες από τη ζωή στα 87 χρόνια του ο πολύ καλός ηθοποιός Γιώργος Μοσχίδης. Γνωστός σε πολλούς από εμάς κυρίως από τον κινηματογράφο (τον θυμόμαστε σε χαρακτηριστικούς ρόλους στις ταινίες Ο Άνθρωπος για Όλες τις Δουλειές μαζί με τον Γιώργο Κωνσταντίνου, δίπλα στον Λάμπρο Κωσνταντάρα στον Φαφλατά και τον Τρελλοπενηντάρη, αλλά και σε ταινίες του ΝΕΚ, όπως Τα Χρώματα της Ίριδος του Παναγιωτόπουλου ή στα πιο πρόσφατα χρόνια στον Καβάφη του Σμαραγδή), ο Μοσχίδης ήταν βασικά (είτε σε ρόλους κωμικούς είτε σε δραματικούς) ένας θεατρικός ηθοποιός.
Μέλος του Θεάτρου Τέχνης του Καρόλου Κουν, αλλά και του Εθνικού Θεάτρου, ο Μοσχίδης είχε την τύχη να συνεργαστεί με μεγάλες/μεγάλους ηθοποιούς (Μαίρη Αρώνη, Βάσω Μανωλίδου, Έλλη Λαμπέτη, Αντιγόνη Βαλάκου, Νίκος Χατζίσκος, Δημήτρης Χορν κ.ά.).

Στους περισσότερους από εμάς μάλλον δεν είναι γνωστό πως ο Μοσχίδης είχε πάθος με τα ρεμπέτικα τραγούδια και πως για χρόνια υπήρξε μανιώδης συλλέκτης δίσκων 78 στροφών.

Γι’ αυτή την… περιπέτειά του είχε αφηγηθεί στον Αλέξη Βάκη τα σχετικά, τα οποία μεταφέρω τώρα εδώ από ένα παλαιότερο τεύχος του περιοδικού Μετρονόμος (#62, Ιανουάριος-Μάρτιος 2017).

Ο Γιώργος Μοσχίδης, όταν εμφανιζόταν με το θίασο της Έλλης Λαμπέτη, στο Θέατρον Βρετάνια, στα «Σαράντα Καράτια», τη σεζόν 1969-70

Από πολύ μικρός άρχισα να ακούω τα ρεμπέτικα. Και στην Καβάλα, κυρίως όμως στη Θεσσαλονίκη. Λίγο-λίγο, αυτοί οι ήχοι μπήκαν μέσα μου, τους συνέδεσα με τα κομμάτια της ζωής μου. Προς το τέλος του Εμφυλίου ας πούμε, όταν ήμουνα στα μπουλούκια και γυρνάγαμε στα βουνά και στα λαγκάδια ακούγαμε τον Τραυματία και άλλα σχετικά τραγούδια.

Την εποχή που κατέβηκα στην Αθήνα, γνωρίστηκα με τον μπαρμπα-Γιάννη τον Παπαϊωάννου. Γίναμε πολύ φίλοι, κάναμε παρέα. Μου έμαθε πολλά τραγούδια και μου είπε διάφορες ιστορίες ο μπαρμπα-Γιάννης. Έτσι, με τη βοήθεια του Ηλία Πετρόπουλου, άρχισα να μαζεύω δίσκους 78 στροφών από το Μοναστηράκι. Υπήρχαν ήδη αρκετοί συλλέκτες, με τους οποίους ανταλλάσσαμε δίσκους. Θυμάμαι π.χ. ότι κάποιος απ’ αυτούς τους συλλέκτες, ένας αρχιτέκτονας, είχε διπλό έναν δίσκο που δεν τον είχα εγώ και τον έψαχνα: το Τάγμα Τηλεγραφητών του Τσιτσάνη. Παζαρεύαμε για να μου τον δώσει, αλλά ζήταγε πολλά. Έτσι δεν μπόρεσα να τον πάρω. Εν τέλει μάζεψα περίπου χίλιους πεντακόσιους δίσκους, σμυρναίικα και ρεμπέτικα. Με είχε πιάσει μανία. Πολλές φορές, μάλιστα, στερούσα τον εαυτό μου από άλλα πράγματα, για να αποκτήσω έναν σπάνιο δίσκο.

Όταν έπαιζa με τον κύριο Χορν, ήρθε μια μέρα στο σπίτι μου. Του έβαλα να ακούσει διάφορα ρεμπέτικα, που είχα προσεκτικά διαλέξει για εκείνον: Τσιγγάνε σπάσε το βιολί, Το γράμμα, Το ρημαγμένο σπίτι, Σβήσε το φως να κοιμηθούμε και μερικά ακόμα. Ενθουσιάστηκε ο Τάκης. Και όπως ήταν πολύ γενναιόδωρος, την άλλη μέρα που έκανε δώρο ένα καταπληκτικό γραμμόφωνο με μπρούτζινο χωνί.

Πηγή: Μετρονόμος #62

Κάποια στιγμή αναγκάστηκα να πουλήσω τη συλλογή μου. Χρωστούσα χρήματα κάπου και έπρεπε να είμαι εντάξει. Την πούλησα σε ένα φίλο μου γιατρό, δεν γινόταν αλλιώς. Όμως πριν του δώσω τους δίσκους, γύριζε συνεχώς στο μυαλό μου ένα τραγούδι του Μητσάκη, το Παλτό, που έλεγε:

"Χειμώνιασε κι ο μάγκας τουρτουρίζει

χωρίς παλτό στο κρύο που γυρίζει.

Μάγκα πώς θα την περάσεις

και πώς θα ξεχειμωνιάσεις;

Θα ’χεις χάσει και τα δυο

και αυτήν και το παλτό"

Πηγή: Μετρονόμος #62

Στις μέρες μας αρκετοί τραγουδιστές και κομπανίες τραγουδάνε πάρα πολύ καλά τα ρεμπέτικα. Τυχαίνει να τους ακούω. Αλλά τα τραγουδάνε διαφορετικά. Κι αυτό συμβαίνει διότι ο χρόνος, μέσα στον οποίο περνάει η ζωή, μας αλλάζει. Αλλιώς ζούσαν, σκέφτονταν και αισθάνονταν οι άνθρωποι το 1930 και αλλιώς σήμερα. Σε μένα τα ρεμπέτικα έμειναν μέσα μου έτσι όπως ήταν παλιά. Είναι σαν να θυμάσαι το πρώτο φιλί που έδωσες στο κορίτσι που αγάπησες. Τα κορίτσια μπορεί ν’ αλλάζουν, αλλά η γεύση του πρώτου φιλιού παραμένει.