Κυριακή 18 Οκτωβρίου 2020

Η «ρεμπετοαναβίωση» στον ελληνικό κινηματογράφο στις αρχές της δεκαετίας του ’60 – Οι ταινίες του Κώστα Φέρρη, του Πάνου Κουτρουμπούση, του Τάσου Δενέγρη και του Ανδρέα Αναστασάτου, που εισβάλλουν στον κόσμο του ρεμπέτικου, μ’ ένα ντοκιμαντερίστικο τρόπο, και το αναδεικνύουν

Υπάρχει η εντύπωση πως η λεγόμενη «ρεμπετοαναβίωση» ήταν υπόθεση της δεκαετίας του ’80 (με τις δεκάδες κομπανίες, τα ρεμπετάδικα, τις επανεκδόσεις δίσκων με παλιά ρεμπέτικα, την ταινία Ρεμπέτικο του Κώστα Φέρρη κ.λπ.). Εντάξει, τότε μπορεί να συνέβησαν πολλά, πάρα πολλά, αλλά, ουσιαστικά, αναβίωση του ρεμπέτικου δεν έπαψε ποτέ να υπάρχει από τον Πόλεμο και μετά. 
Ειδικά στο επίπεδο των κειμένων η αρθρογραφία υπήρξε συνεχής (Σοφία Σπανούδη, Μίνως Δούνιας, Φοίβος Ανωγειανάκης, Μίκης Θεοδωράκης, Νέστορας Μάτσας, Μάρκος Φ. Δραγούμης και πάμπολλοι άλλοι), μαζί βεβαίως με διαλέξεις, ομιλίες κ.λπ. Όλοι γνωρίζουμε, για παράδειγμα, την διάλεξη του Μάνου Χατζιδάκι για το ρεμπέτικο στις 31 Ιανουαρίου 1949 στην Αθήνα, κάποιοι σίγουρα θα ξέρουν μιαν ανάλογη ομιλία του Ντίνου Χριστιανόπουλου στην Θεσσαλονίκη, για τη μορφή της μάνας στα ρεμπέτικα, την 14η Μαΐου 1954 κ.ο.κ.
Όσον αφορά στην δισκογραφία; Εδώ, ως τομή στο θέμα «ρεμπετοαναβίωση», θα πρέπει να θεωρήσουμε τις επανεκτελέσεις του Γρηγόρη Μπιθικώτση στα τραγούδια του Μάρκου Βαμβακάρη, στις αρχές της δεκαετίας του ’60.
Πρώτος δίσκος τής σειράς εκείνος με τα τραγούδια «Αντιλαλούν οι φυλακές / Τα ματόκλαδά σου λάμπουν» [His Masters Voice, 1960], ενώ λίγο αργότερα, τον Νοέμβριο του 1961, ηχογραφείται ένα επίσης ιστορικό 45άρι με τα τραγούδια «Φραγκοσυριανή / Αλεξανδριανή» [His Masters Voice]. Απ’ αυτά τα τραγούδια τα «Αντιλαλούν οι φυλακές» και «Φραγκοσυριανή» ήταν επανεκτελέσεις ρεμπέτικων του ’30, ενώ «Τα ματόκλαδά σου λάμπουν» και η «Αλεξανδριανή» είχαν ακουστεί από τον Μπιθικώτση, τότε, για πρώτη φορά. Φυσικά, τα τραγούδια του Βαμβακάρη που τραγούδησε εκείνη την εποχή ο Μπιθικώτσης ήταν πολύ περισσότερα.
Ο κινηματογράφος (με υπόθεση) είχε κάποια σημασία στο θέμα της ρεμπετοαναβίωσης;
Μεγάλο, αν θεωρήσουμε ως τέτοια, ως μεγάλη δηλαδή, την εξοικείωση με το είδος που δημιουργούσαν οι παρουσίες παλαιών ρεμπετών και λαϊκών τραγουδοποιών, με τα τραγούδια τους, και όχι μόνο μ’ αυτά, σε μια σειρά από ταινίες, που γυρίστηκαν από τα τέλη του ’40 έως και τα τέλη του ’50.
Φυσικά, ρεμπέτικο το ’50 δεν υπήρχε, αν θεωρήσουμε ως ρεμπέτικο το κλασικό «πειραιώτικο» της δεκαετίας του ’30, αλλά όταν έβλεπες, το 1954, στην ταινία Οι Παπατζήδες (σε σενάριο Πέτρου Γιαννακού και τεχνική επίβλεψη από τον Αλέκο Σακελλάριο) ζωντανό μέχρι και τον θρυλικό Γιώργο Μπάτη να εμφανίζεται σαν κουμανταδόρος σε αυτοσχέδια μπαρμπουτιέρα... ε, όπως και να το κάνουμε, κάτι παθαίνεις. Πιο πολύ σήμερα βέβαια, αλλά και τότε...
Και αν οι ταινίες «με υπόθεση» ενσωμάτωναν στοιχεία της ρεμπέτικης μυθολογίας από πολύ νωρίς, στα πρώτα χρόνια του ’60 εμφανίζονται και ορισμένες «άλλες» ταινίες, πιο ειδικές, πιο «επί τούτου», ταινίες ερευνητικές, ντοκιμαντέρ και ημι-ντοκιμαντέρ, μικρού μήκους βασικά, φτιαγμένες από υποψιασμένους νέους fans, οι οποίες είχαν άμεση σχέση με τον κόσμο τού ρεμπέτικου και την μετεξέλιξή του, που ήταν φυσικά το λαϊκό τραγούδι.
 
Η συνέχεια εδώ...
https://www.lifo.gr/articles/cinema_articles/299700/i-rempetoanaviosi-ston-elliniko-kinimatografo-ton-arxon-tis-dekaetias-toy-60

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου