Τρεις πολύ καλοί
δίσκοι λαϊκού τραγουδιού κυκλοφόρησαν στο δεύτερο εξάμηνο του 2021, από
συνθέτες-τραγουδοποιούς με μεγάλη ιστορία.
Τι να πει κανείς για τους Τάκη Σούκα και Χρήστο Νικολόπουλο, που για πολλές δεκαετίες πρωταγωνιστούν στα πάλκα και την δισκογραφία, παρουσιάζοντας αμέτρητες επιτυχίες, με τον νεότερο Βαγγέλη Κορακάκη να έχει διατρέξει πλέον, και αυτός, τα χιλιόμετρά του, επιμένοντας, έτσι αταλάντευτα, στις παλιές αξίες.
Αν οι Τ. Σούκας και Χ. Νικολόπουλος πορεύτηκαν μέσα στα χρόνια συνδυάζοντας εκείνο που τους παραδόθηκε από τους πρωτεργάτες (τον Τσιτσάνη, τον Χιώτη, τον Καλδάρα) με ποικίλους νεοτερισμούς, δίνοντας στο λαϊκό τραγούδι ένα καινούριο «πρόσωπο», θεματικά, ενορχηστρωτικά, ηχητικά κ.λπ., ο Β. Κορακάκης παραμένει πιο πιστός στα κλασικά ηχοχρώματα, στα ζεϊμπέκικα και τα χασάπικα, με πιο ολιγομελείς ορχήστρες και με πιο «σκληρές» ερμηνείες, καθότι είναι και ο μόνος από τους τρεις που λέει ο ίδιος τα τραγούδια του. (Kαι οι άλλοι δύο συνθέτες έχουν τραγουδήσει, αλλά δεν είναι εκείνο, για το οποίο διακρίνονται).
ΒΑΓΓΕΛΗΣ
ΚΟΡΑΚΑΚΗΣ: Άδολη Σιωπή [Μετρονόμος,
2021]
Τόσα χρόνια δεν θυμάμαι να έχω γράψει ποτέ για τον συντοπίτη (στην Καισαριανή) Βαγγέλη Κορακάκη – έναν άνθρωπο που τον συναντάω συχνά στην πόλη, ενώ τον έχω ακούσει κάμποσες φορές και live, με διάφορες αφορμές. Ίσως να είχα γράψει πολύ παλαιά στο περιοδικό «Jazz & Τζαζ» κάτι, αλλά πλέον δεν μπορώ να θυμηθώ.
Ο Β. Κορακάκης γράφει από χρόνια, τουλάχιστον τριάντα, όμως τώρα δημοσιεύονται για πρώτη φορά δικά του κείμενα. Πρόκειται για κείμενα μικρά ή και πολύ μικρά, που κάποιες φορές μοιάζουν με «γέφυρες» ανάμεσα σε τραγούδια, κάποιας ραδιοφωνικής εκπομπής (τόσο μικρά είναι). Υπάρχουν και κάπως μεγαλύτερα κείμενα βεβαίως, όμως και τούτα δεν ξεπερνούν τις μια-δυο σελίδες.
Τα κείμενα αυτά δεν είναι άσχετα των στιχουργικών ενδιαφερόντων του Κορακάκη – έτσι όπως αυτά καταγράφονται στους έως τώρα δίσκους του, και φυσικά και στην «Άδολη Σιωπή». Κείμενα λαϊκά, γραμμένα από έναν σκεπτόμενο λαϊκό άνθρωπο, που έχει επεξεργαστεί την γλώσσα και τον εκφραστικό τρόπο του, μέσα από τον, επίσης γλωσσικά απαιτητικό, τραγουδοποιητικό προμαχώνα.
Στη φιλοσοφία τους τα κείμενα αυτά ανακαλούν στη μνήμη μου ανάλογες προσπάθειες από το παρελθόν – όπως ας πούμε το βιβλίο του Νίκου Ξανθόπουλου «Φτωχογειτονιά Αγάπη μου / Λαϊκές ιστορίες» [Πεντάς, 1968], που περιείχε σύντομα διηγήματα του γνωστού τοις πάσι ηθοποιού-λαϊκού τραγουδιστή, βγαλμένα μέσα από την καθημερινή τριβή του με λαϊκούς ανθρώπους και καταστάσεις του ’60.
Στην «φιλοσοφία» όμως, μόνο, γιατί η γραφή του Β. Κορακάκη είναι πιο διανοητική, χωρίς ακρότητες φυσικά, φέρνοντας επίσης στη μνήμη, κατά τόπους, κι έναν άλλο μεγάλο του λαϊκού, που δεν ευτύχησε να βγάλει όμως ένα βιβλίο, αλλά αποτύπωνε τις σκέψεις του γραπτώς για διάφορα θέματα (στον περιοδικό Τύπο), τον Άκη Πάνου.
Ο Β. Κορακάκης δεν έχει βεβαίως την εμφανή πολιτική στόχευση και το ιοβόλο πνεύμα τού Α. Πάνου, καθώς μένει περισσότερο στο αισθητικό κομμάτι, το οποίον όμως το αντιμετωπίζει ωραία – χωρίς να ξεπέφτει σε αισθητισμούς και γραφικότητες.
Από τα κείμενά του κάποια μου άρεσαν περισσότερο, και αυτά ήταν τα «Καλοκαίρι στην Καισαριανή», «Έλεγχος προόδου», «Ο τρωγλοδύτης» (ίσως το ωραιότερο όλων) κι ένα-δυο ακόμη.
Πιο πολύ κι απ’ αυτά τα κείμενα, όμως, μου άρεσαν τα τραγούδια που συνοδεύουν την έκδοση και που είναι δέκα στον αριθμό έχοντας μουσικές, στίχους και ερμηνείες του Βαγγέλη Κορακάκη (σε δύο κομμάτια τραγουδάει ο γιος του Βασίλης Κορακάκης, ενώ στα πέντε υπάρχουν και δεύτερες γυναικείες φωνές από τις Ασπασία Στρατηγού και Ανατολή Μαριόλα).
Η εισαγωγή από το «Άδολη σιωπή», που ανοίγει τον δίσκο, παραξενεύει, καθώς φέρνει στη μνήμη έναν περίεργο συνδυασμό Μίμη Πλέσσα και Σταύρου Ξαρχάκου από την δεκαετία του ’60 – όμως το τραγούδι που ακολουθεί αυτήν την πολύ ωραία και μακριά στο χρόνο (δίλεπτη) εισαγωγή είναι «τυπικό» για Κορακάκη, με δυνατούς στίχους και πολύ συναισθηματική ερμηνεία. Ένα ωραιότατο ζεϊμπέκικο, που, παρ’ όλα αυτά, δεν είναι το καλύτερο του δίσκου (γιατί υπάρχει κάποιο ακόμη καλύτερο).
Ζεϊμπέκικο είναι και το τρίτο τραγούδι, το «Παρθένα γη», που είναι κι αυτό εξαιρετικό, με επίσης ωραίους στίχους – το μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα του Β. Κορακάκη. Γιατί ζεϊμπέκικα καλά ακούμε, από πολλούς, αλλά τα λόγια χάσκουν, όταν δεν είναι της πλάκας. Εδώ δεν πετάς τίποτα: «Παρθένα γη που γέννησες αγκάθια και κυκλάμινα / επίθεση και άμυνα, ορμή και υποταγή / το μπόι μου δε μέτρησες – νόμιζες πως θα σ’ άφηνα / να ’ρθεις εκεί που τα ’πινα να δώσεις προσταγή».
Και τα χασάπικα του Β. Κορακάκη είναι ωραία, σαν το «Παράδεισο δε βρήκαν οι καρδιές», που λέει ο γιος του, αλλά στα ζεϊμπέκικα... πετάει.
Ένα τέτοιο απογειωτικό ζεϊμπέκικο είναι η «Μυλόραβδη» (ασυζητητί το ωραιότερο τραγούδι του άλμπουμ), που δεν έχει μόνο ξεχωριστούς στίχους, αλλά και μουσική πρώτης τάξεως. Η ερμηνεία, δε, του καισαριανιώτη τραγουδοποιού είναι συγκινητική – και μπράβο του δηλαδή, που αποφάσισε να πει ο ίδιος τα τραγούδια του, όπως τα λέει, με τις όποιες... ωδειακές ατέλειες, παρά να τα έλεγε κάποιος καλλίφωνος ή καλλίφωνη. Τώρα, τι νομίζω πως κρύβεται πίσω απ’ αυτό το τραγούδι δεν θα το πω. Εξάλλου, ο καθένας μπορεί να δώσει, αν θέλει, τη δική του εξήγηση... και να ’ναι εκείνη η σωστή.
Στο «Μεγάλη θα φανεί η Παρασκευή» (το άλλο τραγούδι που λέει ο Βασίλης Κορακάκης) η μελωδία σε κερδίζει από την πρώτη στροφή (κουπλέ). Τραγούδι-αέρας, πηγαίο, με γερά πατήματα στους χρόνους, έτσι όπως αυτοί κατανέμονται στα λαϊκά πεντάγραμμα.
Από τα εξαιρετικά τραγούδια του δίσκου και το περισσότερο «ακη-πανικό» «Με του Κύκλωπα το μάτι» – και είναι απορίας άξιο πώς γράφονται σήμερα τόσο γειωμένα λαϊκά τραγούδια, όταν η πηγαία και ανόθευτη λαϊκότητα, αν δεν είναι από παντού εξορισμένη, όπου αυτή ψιλο-ανιχνεύεται, μοιάζει να παραπατάει και να παραπαίει.
Τέλος πάντων, δεν μαθαίνω τώρα τον Βαγγέλη Κορακάκη, και δεν θέλω να φανεί πως ανακαλύπτω τον τροχό – όχι για άλλο λόγο, αλλά επειδή δεν νοιώθω έτσι. Μπορεί να είμαι ενθουσιασμένος, ναι, αλλά αυτό συμβαίνει επειδή, εδώ, ακούγονται πολύ σπουδαία τραγούδια, όχι για άλλο λόγο.
Ακούστε αυτόν τον δίσκο.
Επαφή: www.metronomos.gr
H συνέχεια εδώ...
Τι να πει κανείς για τους Τάκη Σούκα και Χρήστο Νικολόπουλο, που για πολλές δεκαετίες πρωταγωνιστούν στα πάλκα και την δισκογραφία, παρουσιάζοντας αμέτρητες επιτυχίες, με τον νεότερο Βαγγέλη Κορακάκη να έχει διατρέξει πλέον, και αυτός, τα χιλιόμετρά του, επιμένοντας, έτσι αταλάντευτα, στις παλιές αξίες.
Αν οι Τ. Σούκας και Χ. Νικολόπουλος πορεύτηκαν μέσα στα χρόνια συνδυάζοντας εκείνο που τους παραδόθηκε από τους πρωτεργάτες (τον Τσιτσάνη, τον Χιώτη, τον Καλδάρα) με ποικίλους νεοτερισμούς, δίνοντας στο λαϊκό τραγούδι ένα καινούριο «πρόσωπο», θεματικά, ενορχηστρωτικά, ηχητικά κ.λπ., ο Β. Κορακάκης παραμένει πιο πιστός στα κλασικά ηχοχρώματα, στα ζεϊμπέκικα και τα χασάπικα, με πιο ολιγομελείς ορχήστρες και με πιο «σκληρές» ερμηνείες, καθότι είναι και ο μόνος από τους τρεις που λέει ο ίδιος τα τραγούδια του. (Kαι οι άλλοι δύο συνθέτες έχουν τραγουδήσει, αλλά δεν είναι εκείνο, για το οποίο διακρίνονται).
Τόσα χρόνια δεν θυμάμαι να έχω γράψει ποτέ για τον συντοπίτη (στην Καισαριανή) Βαγγέλη Κορακάκη – έναν άνθρωπο που τον συναντάω συχνά στην πόλη, ενώ τον έχω ακούσει κάμποσες φορές και live, με διάφορες αφορμές. Ίσως να είχα γράψει πολύ παλαιά στο περιοδικό «Jazz & Τζαζ» κάτι, αλλά πλέον δεν μπορώ να θυμηθώ.
Ο Β. Κορακάκης γράφει από χρόνια, τουλάχιστον τριάντα, όμως τώρα δημοσιεύονται για πρώτη φορά δικά του κείμενα. Πρόκειται για κείμενα μικρά ή και πολύ μικρά, που κάποιες φορές μοιάζουν με «γέφυρες» ανάμεσα σε τραγούδια, κάποιας ραδιοφωνικής εκπομπής (τόσο μικρά είναι). Υπάρχουν και κάπως μεγαλύτερα κείμενα βεβαίως, όμως και τούτα δεν ξεπερνούν τις μια-δυο σελίδες.
Τα κείμενα αυτά δεν είναι άσχετα των στιχουργικών ενδιαφερόντων του Κορακάκη – έτσι όπως αυτά καταγράφονται στους έως τώρα δίσκους του, και φυσικά και στην «Άδολη Σιωπή». Κείμενα λαϊκά, γραμμένα από έναν σκεπτόμενο λαϊκό άνθρωπο, που έχει επεξεργαστεί την γλώσσα και τον εκφραστικό τρόπο του, μέσα από τον, επίσης γλωσσικά απαιτητικό, τραγουδοποιητικό προμαχώνα.
Στη φιλοσοφία τους τα κείμενα αυτά ανακαλούν στη μνήμη μου ανάλογες προσπάθειες από το παρελθόν – όπως ας πούμε το βιβλίο του Νίκου Ξανθόπουλου «Φτωχογειτονιά Αγάπη μου / Λαϊκές ιστορίες» [Πεντάς, 1968], που περιείχε σύντομα διηγήματα του γνωστού τοις πάσι ηθοποιού-λαϊκού τραγουδιστή, βγαλμένα μέσα από την καθημερινή τριβή του με λαϊκούς ανθρώπους και καταστάσεις του ’60.
Στην «φιλοσοφία» όμως, μόνο, γιατί η γραφή του Β. Κορακάκη είναι πιο διανοητική, χωρίς ακρότητες φυσικά, φέρνοντας επίσης στη μνήμη, κατά τόπους, κι έναν άλλο μεγάλο του λαϊκού, που δεν ευτύχησε να βγάλει όμως ένα βιβλίο, αλλά αποτύπωνε τις σκέψεις του γραπτώς για διάφορα θέματα (στον περιοδικό Τύπο), τον Άκη Πάνου.
Ο Β. Κορακάκης δεν έχει βεβαίως την εμφανή πολιτική στόχευση και το ιοβόλο πνεύμα τού Α. Πάνου, καθώς μένει περισσότερο στο αισθητικό κομμάτι, το οποίον όμως το αντιμετωπίζει ωραία – χωρίς να ξεπέφτει σε αισθητισμούς και γραφικότητες.
Από τα κείμενά του κάποια μου άρεσαν περισσότερο, και αυτά ήταν τα «Καλοκαίρι στην Καισαριανή», «Έλεγχος προόδου», «Ο τρωγλοδύτης» (ίσως το ωραιότερο όλων) κι ένα-δυο ακόμη.
Πιο πολύ κι απ’ αυτά τα κείμενα, όμως, μου άρεσαν τα τραγούδια που συνοδεύουν την έκδοση και που είναι δέκα στον αριθμό έχοντας μουσικές, στίχους και ερμηνείες του Βαγγέλη Κορακάκη (σε δύο κομμάτια τραγουδάει ο γιος του Βασίλης Κορακάκης, ενώ στα πέντε υπάρχουν και δεύτερες γυναικείες φωνές από τις Ασπασία Στρατηγού και Ανατολή Μαριόλα).
Η εισαγωγή από το «Άδολη σιωπή», που ανοίγει τον δίσκο, παραξενεύει, καθώς φέρνει στη μνήμη έναν περίεργο συνδυασμό Μίμη Πλέσσα και Σταύρου Ξαρχάκου από την δεκαετία του ’60 – όμως το τραγούδι που ακολουθεί αυτήν την πολύ ωραία και μακριά στο χρόνο (δίλεπτη) εισαγωγή είναι «τυπικό» για Κορακάκη, με δυνατούς στίχους και πολύ συναισθηματική ερμηνεία. Ένα ωραιότατο ζεϊμπέκικο, που, παρ’ όλα αυτά, δεν είναι το καλύτερο του δίσκου (γιατί υπάρχει κάποιο ακόμη καλύτερο).
Ζεϊμπέκικο είναι και το τρίτο τραγούδι, το «Παρθένα γη», που είναι κι αυτό εξαιρετικό, με επίσης ωραίους στίχους – το μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα του Β. Κορακάκη. Γιατί ζεϊμπέκικα καλά ακούμε, από πολλούς, αλλά τα λόγια χάσκουν, όταν δεν είναι της πλάκας. Εδώ δεν πετάς τίποτα: «Παρθένα γη που γέννησες αγκάθια και κυκλάμινα / επίθεση και άμυνα, ορμή και υποταγή / το μπόι μου δε μέτρησες – νόμιζες πως θα σ’ άφηνα / να ’ρθεις εκεί που τα ’πινα να δώσεις προσταγή».
Και τα χασάπικα του Β. Κορακάκη είναι ωραία, σαν το «Παράδεισο δε βρήκαν οι καρδιές», που λέει ο γιος του, αλλά στα ζεϊμπέκικα... πετάει.
Ένα τέτοιο απογειωτικό ζεϊμπέκικο είναι η «Μυλόραβδη» (ασυζητητί το ωραιότερο τραγούδι του άλμπουμ), που δεν έχει μόνο ξεχωριστούς στίχους, αλλά και μουσική πρώτης τάξεως. Η ερμηνεία, δε, του καισαριανιώτη τραγουδοποιού είναι συγκινητική – και μπράβο του δηλαδή, που αποφάσισε να πει ο ίδιος τα τραγούδια του, όπως τα λέει, με τις όποιες... ωδειακές ατέλειες, παρά να τα έλεγε κάποιος καλλίφωνος ή καλλίφωνη. Τώρα, τι νομίζω πως κρύβεται πίσω απ’ αυτό το τραγούδι δεν θα το πω. Εξάλλου, ο καθένας μπορεί να δώσει, αν θέλει, τη δική του εξήγηση... και να ’ναι εκείνη η σωστή.
Στο «Μεγάλη θα φανεί η Παρασκευή» (το άλλο τραγούδι που λέει ο Βασίλης Κορακάκης) η μελωδία σε κερδίζει από την πρώτη στροφή (κουπλέ). Τραγούδι-αέρας, πηγαίο, με γερά πατήματα στους χρόνους, έτσι όπως αυτοί κατανέμονται στα λαϊκά πεντάγραμμα.
Από τα εξαιρετικά τραγούδια του δίσκου και το περισσότερο «ακη-πανικό» «Με του Κύκλωπα το μάτι» – και είναι απορίας άξιο πώς γράφονται σήμερα τόσο γειωμένα λαϊκά τραγούδια, όταν η πηγαία και ανόθευτη λαϊκότητα, αν δεν είναι από παντού εξορισμένη, όπου αυτή ψιλο-ανιχνεύεται, μοιάζει να παραπατάει και να παραπαίει.
Τέλος πάντων, δεν μαθαίνω τώρα τον Βαγγέλη Κορακάκη, και δεν θέλω να φανεί πως ανακαλύπτω τον τροχό – όχι για άλλο λόγο, αλλά επειδή δεν νοιώθω έτσι. Μπορεί να είμαι ενθουσιασμένος, ναι, αλλά αυτό συμβαίνει επειδή, εδώ, ακούγονται πολύ σπουδαία τραγούδια, όχι για άλλο λόγο.
Ακούστε αυτόν τον δίσκο.
Επαφή: www.metronomos.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου