τρία CD της Libra Records

Η Libra Records είναι ένα ανεξάρτητο ιαπωνικό improv label, που υφίσταται από το 1997. Το «τρέχουν» δύο αναγνωρισμένοι μουσικοί της σύγχρονης τζαζ και του αυτοσχεδιασμού, η πιανίστα Satoko Fujii και ο τρομπετίστας Natsuki Tamura. Με περισσότερες από 30 κυκλοφορίες στο ενεργητικό της, η Libra Records (για άλμπουμ της οποίας έχω ξαναγράψει) δίνει ισχυρό στίγμα, όχι μόνον αναφορικώς με τις αισθητικές αναζητήσεις μιας συγκεκριμένης παρέας, αλλά και εν σχέσει με τις κατευθύνσεις ενός συχνά ριζοσπαστικού ήχου.

Να, για παράδειγμα, το σόλο CD “Dragon Nat” [Libra Records 101-032, 2013] του Natsuki Tamura, ένα 50λεπτο άλμπουμ για σόλο τρομπέτα, στηριγμένο σε συνθέσεις των Gato Libre (σχήμα, για το οποίον έχω επίσης ξαναγράψει και που αποτελείτο, τουλάχιστον έως τον θάνατο του μπασίστα Koreyasu, από τους Natsuki Tamura τρομπέτα, Satoko Fujii ακορντεόν, Kazuhiko Tsumura κιθάρα και Nοrikatsu Koreyasu μπάσο). Αναμόρφωση και αναδιατύπωση παλαιότερων συνθέσεων λοιπόν, οι οποίες «συμπυκνωμένες» εδώ για ένα μόνον όργανο, αποκτούν άλλη διάσταση. Φυσικά, θα πρέπει κάποιος να έχει κατά νου τα πρωτότυπα κομμάτια, για να μπορεί να διαπιστώσει τα «άλματα» του Tamura, μα ακόμη και αυτό να μην συμβαίνει, είναι ολοφάνερη στο “Dragon Nat” η βιρτουοζιτέ του ιάπωνα τρομπετίστα, η ικανότητά του να δημιουργεί αυτοδύναμες και αυτόνομες ηχητικές προτάσεις εκμεταλλευόμενος «άγνωστα» timbre του οργάνου (το ότι η τρομπέτα χρησιμοποιείται ακόμη και ως κρουστό είναι το προφανέστερο) ή ακόμη και τη φωνή του. Εκείνο, που θα πρέπει να σημειωθεί είναι πως οι μουσικές του Tamura δεν κινούνται σ’ ένα ακραίο πειραματικό/ εξερευνητικό πεδίο, αφού σε πλείστες όσες περιπτώσεις εμφανίζουν ωραία μελωδικά στοιχεία· εξάλλου και οι μουσικές των Gato Libre στηρίζονται σε σαφείς μελωδικούς κανόνες. Φυσικά, υπάρχουν οι ανατροπές, κυρίως σε σχέση, το ξαναλέω, με τους ήχους που μπορεί να «βγάλει» μια τρομπέτα (τσιριχτά, πνιξίματα, χτυπήματα στα κλειδιά κ.λπ.) –κάτι που το απολαμβάνει κανείς στο πιο «ακραίο» κομμάτι του CD, το “Dialogue” (μια… συνομιλία ανάμεσα στον παίκτη και το όργανο, με στοιχεία θεατρικά)– είναι όμως η διαρκής αναζήτηση του Tamura και η (επιτυχής) προσπάθειά του να ανανεώνει συνεχώς την ηχητική φαρέτρα του, που μετατρέπει το “Dragon Nat” σ’ ένα έργο πρωτοποριακό μεν, αλλά με πολλά στοιχεία λαϊκής αφηγηματικότητας δε.

Σε μιαν αναμέτρηση με το πιάνο της καταγράφεται και η Satoko Fujii στο “Gen Himmel” [Libra Records 201-033, 2013]. Δεν είναι η πρώτη φορά που δοκιμάζει (ηχογραφημένο) σόλο η ιαπωνίδα μουσικός, είναι όμως κάτι που είχε να συμβεί περίπου μια δεκαετία. Το άλμπουμ ξεκινά όπως, ίσως, θα ανέμενε ο καθείς. Προετοιμασμένο πιάνο, ελεγχόμενος θόρυβος και μία εν γένει ηχητική «ανησυχία», πριν την… αποσυμπίεση, την οποίαν, επί του προκειμένου, κατευθύνουν οι λίγες νότες στο… κανονικό πιάνο, με την προσέγγιση από ’κει και πέρα να είναι σαφέστατα μελωδική· είναι η εισαγωγή, με άλλα λόγια, που προεξοφλεί εκείνο που θ’ ακολουθήσει. Η Fujii ή και κάθε μουσικός θα προσέθετα (αλλά ας μείνουμε στην Ιαπωνίδα) που δεν είναι κυρίως σόλο performer και που «μοιράζεται» σε ποικίλα projects (βασικά «προχωρημένα») επιθυμεί σε μία σόλο αναμέτρηση να… ακούσει τη μουσική του. Δεν είναι τυχαίος ο λυρισμός δηλαδή που αποπνέουν οι συνθέσεις του “Gen Himmel”, ούτε φυσικά το «κράτημα» των νοτών, με τις ανάλογες παύσεις και σιωπές. Με αναφορές που μπορεί να ξεκινούν από διάφορα παραδοσιακά ιαπωνικά μοτίβο, περασμένα μέσα από ένα διαλογιστικό πνεύμα, με τα μπάσα/ βαριά ακόρντα να προετοιμάζουν τις μελωδικές «ασκήσεις», που είναι σαφείς και μάλλον σύντομες (τα περισσότερα κομμάτια του άλμπουμ είναι λίγο πάνω-λίγο κάτω από τα τρία λεπτά) και με την γενικότερη διαχείριση να παραπέμπει σε κάτι «εσωτερικό», αλλά επ’ ουδενί ερμητικό, το “Gen Himmel” είναι ένα πιανιστικό CD, που λογίζεται ως «διάλειμμα» στην δημιουργική improv πορεία της ιαπωνίδας μουσικού, και άρα, δυνητικώς, αφορά απαξάπαντες.

Το τρίτο ιαπωνικό CD που εδώ θα μας απασχολήσει είναι το “Tornado” των Kaze, μια συνεργασία της Libra Records με την Circum Disc [Circum/ Libra Records 202, 2013]. Οι Kaze αποτελούνται από δύο Ιάπωνες (Natsuki Tamura τρομπέτα, Satoko Fujii πιάνο) και δύο γάλλους μουσικούς (Christian Pruvost τρομπέτα, Peter Orins ντραμς), με το “Tornado” να είναι το δεύτερο άλμπουμ τους (είχε προηγηθεί το “Rafale” το 2011). Πέντε συνθέσεις μέσης (7:50, 5:19, 6:16) και μεγάλης διάρκειας (11:51, 19:53) είναι το περιεχόμενο του CD, που είναι ηχογραφημένο τον Οκτώβριο του 2012 κάπου στην Γαλλία. Παρότι τα όργανα του κουαρτέτου είναι μόλις τρία (πιάνο, ντραμς, τρομπέτα) η αίσθηση που αφήνει η ηχογράφηση είναι… πολλαπλάσια. Κάτι που οφείλεται και στις τρομπέτες, ο σολιστικός ή συνοδευτικός ρόλος των οποίων εμπλουτίζεται από την… εφετζίδικη χρήση τους, αλλά και στο πιάνο της Fujii που καλύπτει άψογα (και) το ρυθμικό τμήμα (σε συνδυασμό με τα ντραμς του Orins). Το αποτέλεσμα σε κάθε περίπτωση είναι μία σειρά συναρπαστικών συνθέσεων, που κινούνται βεβαίως στο χώρο της improv-jazz, δίχως να παραμελούνται και οι περισσότερο μελωδικές κατευθύνσεις. Γενικώς, υπάρχει ένας πλουραλισμός στις μουσικές των Kaze, οι οποίες συχνότατα ισορροπούν ανάμεσα σε μια «συμβατική» (ας την αποκαλέσω έτσι) διαχείριση και την «έκπληξη» ή την «έκρηξη»· με τις «εκρήξεις» να παίζουν, ενίοτε, έναν ρόλο συνδετικό μεταξύ των αναπτύξεων των θεμάτων. Το “Tornado”, παρά τις σπαρμένες εδώ κι εκεί «ιδιαιτερότητές» του, είναι, βασικά, ένα τζαζ άλμπουμ για… όλη την οικογένεια.

Επαφή: www.librarecords.com, www.circum-disc.com