ENJA / YELLOWBIRD τρία CD ένα εκ των οποίων… αριστούργημα

ENJI: Mongolian Song [Enja / Yellowbird YEB 9753, 2017]

Ο… πολιτιστικός ιμπεριαλισμός έχει οπωσδήποτε και τα καλά του. Το να κατακτάς ή να ξανακατακτάς δηλαδή «τζαζικά» μια χώρα όπως είναι η Μογγολία δεν είναι καθόλου κακό, πόσω μάλλον όταν προκύπτουν και θαυμάσια άλμπουμ, όπως είναι το “Mongolian Song” της τραγουδίστριας Enji (πραγματικό όνομα Enkhjargal Erkhembayar).

Τι συνέβη εδώ; Το απλό.

Το Goethe MusicLab Ulaanbaatar (GMUB) ανέπτυξε, το 2015, ένα project με αφορμή τα 100χρονα από τη γέννηση του μεγαλύτερου σύγχρονου συνθέτη της Μογγολίας, του Sembiin Gonchigsumlaa (Сэмбийн Гончигсумлаа) (1915-1991), που επιχείρησε να συνδυάσει στις μουσικές του κλασικά και τοπικά-παραδοσιακά στοιχεία, δημιουργώντας αισθητικά πρότυπα.

Πάνω σ’ αυτή τη βάση, τις επικοινωνίας των μουσικών (τώρα των συνθέσεων του Gonchigsumlaa και της jazz) επικεντρώνεται και το “Mongolian Song”, με την τραγουδίστρια Enji να ενσωματώνει στις ερμηνείες της ακόμη περισσότερα γηγενή στοιχεία (είναι γνωστές σε όλους φρονώ, πια, οι ιδιαίτερες φωνητικές τεχνικές των Μογγόλων), προσδίδοντας στο άκουσμα έναν συναρπαστικό εξωτικό αέρα. Ιδίως σε κομμάτια όπως το 9λεπτο “To my mother” οι διπλοφωνίες της είναι θαυμαστές, δείχνοντας το πόσο μετράει και η ίδια ως ερμηνεύτρια σε τεχνικό, όπως και σε αισθητικό επίπεδο.

Από ’κει κάτω, και όσον αφορά στο μουσικό κομμάτι, η jazz θα λέγαμε πως έχει το πάνω χέρι – και σ’ αυτό οπωσδήποτε συμβάλλουν μουσικοί της κλάσης των Johannes Enders σαξόφωνα, Paul Kirby πιάνο, Martin Zenker μπάσο και Billy Hart ντραμς (πάλι αυτός!).

Ωραίο, μεστό και παράξενο άκουσμα, που μπαίνει οπωσδήποτε στον κατάλογο με τα αξιοπρόσεκτα jazz crossovers

LEA W. FREY: Plateaus [Enja / Yellowbird YEB 7777, 2017]

Τραγουδοποιός από το Βερολίνο είναι η Lea W. Frey, με το “Plateaus” (που δεν είναι το πρώτο άλμπουμ της) να περιλαμβάνει δέκα κομμάτια – δικά της βασικά και των συνεργατών της. Ποιοι είναι αυτοί; Πέραν της ίδιας της Frey που τραγουδά, στο άλμπουμ συμμετέχουν επίσης οι Liz Kosack σύνθια, Peter Meyer κιθάρες, Bernhard Meyer μπάσο και Andi Haberl ντραμς, ντραμ-μασίν, glockenspiel. 

Η Frey τραγουδάει στην αγγλική λόγια ποιητικά, που ταιριάζουν με τις ανοιχτές οριζόντων μουσικές της. Δεν είναι εύκολο να χαρακτηρίσεις τα τραγούδια της Γερμανίδας. Βασικά, δεν έχουν ουδεμία σχέση με την jazz, φέρνοντας στο νου την πιο ονειρική από την pop των Cocteau Twins π.χ. Το electro γενικώς υπερισχύει εδώ, όπως και οι χαμηλών τόνων ενοργανώσεις που δίνουν στο “Plateaus” έναν… κινηματογραφικό αέρα.

Ok, οι λέξεις, πολλές φορές, μπορεί να μη δηλώνουν τίποτα από μόνες του, όμως ενταγμένες σ’ ένα μουσικό-ποιητικό πλαίσιο όλο και αποκτούν κάποιο νόημα.

ODED TZUR: Translator’s Note [Enja / Yellowbird YEB 7773, 2017]

Ισραηλινός σαξοφωνίστας είναι ο Oded Tzur, που τα τελευταία χρόνια κάνει καλή δισκογραφική καριέρα στην Enja και παικτική-επαγγελματική στη Νέα Υόρκη. Το πιο πρόσφατο CD του είναι ηχογραφημένο εκεί (στη Νέα Υόρκη) και συμμετέχουν σ’ αυτό ο Shai Maestro πιάνο, ο Πέτρος Κλαμπάνης μπάσο και ο Ziv Ravitz ντραμς – νέοι μουσικοί, που θέλουν να πάνε την τζαζ ένα λιθαράκι πιο μπροστά και να πρωτοτυπήσουν. Το καταφέρνουν; Πολύ απλά θα πω πως… ναι, το καταφέρνουν, καθότι το “Translator’s Note” δεν είναι ένα από ’κείνα τα άλμπουμ που μπορείς να τα ακούσεις κάθε μέρα.

Τι συμβαίνει εδώ; Δεν μπορείς να είσαι 100% σίγουρος, είσαι σίγουρος όμως 1000% πως ό,τι ακούς σ’ αυτό το CD είναι αληθινά εμπνευσμένο και προχωρημένο, δίχως ποτέ να χάνει την επαφή του με το περιβάλλον – με τη φύση και με τους ανθρώπους.

Το άλμπουμ ανοίγει με το εκπληκτικό 13λεπτο “Single mother”, που έχει μια φοβερή πιάνο-τρίο εισαγωγή, πριν έρθει ο Tzur και το αλώσει με το τενόρο του. Εντάξει, εδώ ο Coltrane είναι μια θεμελιώδης αναφορά, αλλά ακόμη πιο θεμελιώδη είναι τα spiritual vibes που αφήνει πίσω της κάθε νότα, κάθε μέτρο αυτού του αριστουργήματος. Οι αναφορές στο «χάσιμο» της ινδικής μουσικής είναι προφανείς, όπως είναι φανερή και η προσπάθεια του Tzur να φτάσει στην καρδιά αυτής της συγκεκριμένης μουσικής μ’ ένα δυτικό όργανο, που το τεντώνει στα άκρα του, ή εν πάση περιπτώσει σε ασυνήθιστες περιοχές του, παίζοντας και μικροτόνους.

Τα ίδια και στο “Welcome”, μια σύνθεση που γράφεται από τον Tzur για όλα τα μέλη του γκρουπ, τα ίδια και στο αργό-τελετουργικό “The whale song”, με το τενόρο να πιάνει περιοχές ινδικού φλάουτου (μπανσούρι) και με το μπάσο-ντραμς να κάνει περίφημη δουλειά, στερεώνοντας όλο το κομμάτι.

Προτελευταίο track (σύνθεση κι αυτό, όπως και όλα τα προηγούμενα, του Tzur) το 9λεπτο “The three statements of Garab Dorje” (Garab Dorje: θρυλικός δάσκαλος της θιβετιανής βουδιστικής παράδοσης). Εδώ ο Ισραηλινός έχει τη θερμή συμπαράσταση τού Shai Maestro, ενός ακόμη αχτύπητου μουσικού από τη σκηνή της Νέας Υόρκης (τον έχουμε δει και στην Αθήνα), ο οποίος «ακούει» Tzur… τηλεπαθητικά. Το αποτέλεσμα; Ένα ακόμη εκπληκτικό track.

Το άλμπουμ θα κλείσει με την μοναδική διασκευή που ακούμε εδώ, το “Lonnie’s lament” του John Coltrane, που στέκεται και αυτή στο ίδιο υψηλό επίπεδο.

Εντυπωσιακό άλμπουμ!
Η ENJA/ Yellowbird εισάγεται στη χώρα μας από την AN Music