MATTI BYE δύο καινούρια άλμπουμ του άξιου σουηδού συνθέτη

Για προσωπικά άλμπουμ του Matti Bye έχουμε γράψει κάμποσες φορές στο δισκορυχείον –πιο συγκεκριμένα για τα “Music for the Silent Film The Phantom Carriage” (2003), “Drömt” (2008), “Bethanien” (2013), “Den Allvarsamma Leken” (2016)– όπως έχουμε γράψει και για την παρουσία του σε ευρύτερα σχήματα (The Panoptikon Orchestra) ή για συμμετοχές του (Lau Nau). Ο Bye είναι ένας εξαιρετικός σύγχρονος συνθέτης, στον οποίον «πάει» ο κινηματογράφος, αλλά όχι μόνο…

MATTI BYE: SuperSwede, O.S.T. [Rotor, 2017]

Η SuperSwede (2017) είναι μια σουηδική ταινία, γυρισμένη από τον Henrik Jansson-Schweizer και αφιερωμένη στον πρόωρα χαμένο (σουηδό) πιλότο τής Φόρμουλα Ένα Ronnie Peterson (1944-1978). Στην ταινία, που είναι ένα ντοκυμαντέρ κατά βάση για τον Peterson, ο οποίος έφυγε τόσο γρήγορα από τη ζωή, στα 34 χρόνια του, μετά από ’κείνο το φοβερό ατύχημα-δυστύχημα στο Ιταλικό Γκραν Πρι της Monza, έχει γράψει μουσική ο Bye, η οποία κυκλοφορεί τώρα σε LP και σε CD. 

Για την ταινία, στην οποία συμμετέχουν διάφοροι θρύλοι της Φόρμουλα (Mario Andretti, Emerson Fittipaldi, Niki Lauda, Jody Scheckter, Jacki Stewart, John Watson) δεν θα πω τίποτα, επειδή δεν την έχω δει, όμως για το σάουντρακ θα σημειώσω πως ο Matti Bye γράφει ξανά μιαν εξαιρετική μουσική, σίγουρα χαμηλών τόνων, με τα ομιχλώδη, θλιμμένα patterns να διαδέχονται το ένα το άλλο.

Οπωσδήποτε είναι θέμα τεχνικής, στουντιακής τεχνικής εννοώ, το πώς μπορεί να αποδοθεί-καταγραφεί ο ήχος του πιάνου, όμως ο Bye και εδώ (όπως και αλλού φυσικά) προτείνει ξανά έναν ήχο που δεν τον ακούς, πλέον, συχνά. Θαμπό και moody, αλλά ταυτοχρόνως και με μια περίεργη «ζεστασιά», που κατά βάθος ενδυναμώνει τη θλίψη. Προς αυτή τη μινόρε κατεύθυνση δεν δρα μόνο το δικό του πιάνο, αλλά και τα δύο τσέλα (Johanna Dahl, Leo Svensson), καθώς και όλα τα υπόλοιπα έγχορδα (τα δύο βιολιά και η βιόλα), με τα γενικότερα πλήκτρα (και βασικά το moog Taurus) να «γεμίζει» από παντού, προσθέτοντας σε… σοβαρότητα και πένθος.

Δεν έχω δει, το ξαναλέω, την ταινία, αλλά αν τούτη είχε λίγο ή και καθόλου αληθινό ήχο και ήταν γυρισμένη σε slow motion δεν θα με εξέπληττε καθόλου. Ναι, υπάρχουν tracks με τίτλους “Monza 1978”, “Lotus 72”, “Dutch Grand Prix 1973”, “Monaco 1970”, αλλά το άλμπουμ κλείνει βασικά με το “The funeral”…

MATTI BYE: This Forgotten Land [Tona Serenad Records, 2017]

Λίγους μήνες μετά την κυκλοφορία τού “SuperSwede”, πάντα μέσα στο 2017, τυπώθηκε ένα ακόμη LP/CD τού Matti Bye, στο σουηδικό label Tona Serenad αυτή τη φορά. Εδώ, στο “This Forgotten Land”, ο Bye χειρίζεται πιάνο, τσελέστα, hammond και live electronics, με τους Leo Svensson, Joel Danell και John Henriksson να τον συνοδεύουν σε μουσικό πριόνι, moog και samples αντιστοίχως.

Ακούω το “This Forgotten Land” σαν μια συνέχεια του “SuperSwede”… να το πω από την αρχή. Και να επαναλάβω κι εκείνο το περί… θάμπους της πιανιστικής εγγραφής, που αναδεικνύεται, και εδώ, ως ένα από τα πλέον διακριτά χαρακτηριστικά τής μουσικής τού Σουηδού. Αυτό το «φύσημα» που αφήνει πίσω του το πιανιστικό παίξιμο τού Bye, είναι εκείνο που καθορίζει επί της ουσίας το συνολικότερο ακρόαμα. Ένα ακρόαμα, που διαμορφώνεται, όπως συνέβη και με το “SuperSwede”, με όρους μινιμαλιστικούς, με λίγες νότες εννοώ που κρατάνε στο χρόνο, και που μόνο όταν γεμίσει ο «χώρος», που θα καταλάβει η κάθε μια τους, θα αφεθεί από τα χέρια τού πιανίστα η επόμενη. Σ’ αυτό το haunted σκηνικό που στήνεται όλα τα όργανα, και όχι μόνο το πιάνο, έχουν πολύ μεγάλη συμμετοχή στη γενικότερη ροή – που προδίδεται, κατά κάποιον τρόπο, και από τους τίτλους (“Absence”, “Of dawn”, “Silence”, “Into the haze”, “Loneliness of earth” κ.λπ.). Έτσι, και το πριόνι και όλα τα υπόλοιπα σύνθια και ηλεκτρονικά εκείνο που κάνουν είναι να βαραίνουν ακόμη πιο πολύ την εσωτερική δόνηση του κάδρου, μέσα από το οποίο ξεπετάγονται μόνον οι θλιμμένες μελωδίες.

Εντελώς υποβλητικό άκουσμα, μιας κάποιας απόκοσμης ομορφιάς.

Επαφή: www.recordisc.wordpress.com