οι DILEMMA μελοποιούν Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ

Οι Dilemma (Σωτήρης Τράγκας φωνή, τενόρο σαξόφωνο, ενορχήστρωση πνευστών, πλήκτρα, κρουστά, σύνθεση, Πόπη Νταλαχάνη φωνή, κιθάρες, λούπες, πλήκτρα, κρουστά, γιουκαλίλι, σύνθεση) είναι ένα από τα πιο αθόρυβα και συγχρόνως πιο ουσιαστικά ελληνικά σχήματα (ντούο για την ακρίβεια) αυτή την τελευταία δεκαετία. Το λέω, επειδή σε κάθε ένα από τα έξι έως σήμερα άλμπουμ τους (για τα πέντε προηγούμενα υπάρχουν οι σχετικές κριτικές στο δισκορυχείον, οι οποίες εντοπίζονται εύκολα μ’ ένα search στο blog) έχουν και κάτι διαφορετικό να προτείνουν, κάτι που να τοποθετεί τις μουσικές και τα τραγούδια τους κάπου… πιο κάτω και πιο πέρα. Οι Τράγκας και Νταλαχάνη δεν επαναπαύονται, εννοώ, σε κάτι που έχει «πιάσει» και «κυλάει», έχοντας σταθερά την αγωνία τού πώς θα επανεμφανισθούν στη δισκογραφία με κάτι αληθινά καινούριο – και τούτο, χωρίς να κάνουν αισθητικές παραχωρήσεις, που θα αλλοίωναν το στυλ τους και που θα τους κατέτασσαν κάπου αλλού, από εκεί όπου (και από πάντα) ανήκουν. «Σκάβουν» με άλλα λόγια στο ίδιο «χωράφι», επινοώντας διαρκώς νέους… τρόπους καλλιέργειας.

Στην «Τέλεια Εξαφάνιση» [Ankh Productions, 2018] οι Dilemma ασχολούνται με την ποίηση της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ. Και δεν θυμάμαι –δεν έρχεται αυτή τη στιγμή τουλάχιστον κάτι στο μυαλό μου– αν η συγκεκριμένη (και σημαντική) ποιήτρια έχει απασχολήσει ξανά, και σε τέτοιο βαθμό τη δισκογραφία. Κάποια ποιήματά της έχουν μελοποιηθεί στο παρελθόν, αλλά κάτι συνολικό για το έργο της (και με τις ευλογίες της) δεν ξέρω αν έχει ξαναϋπάρξει.

Οι Dilemma αντιμετωπίζουν το λόγο της Αγγελάκη-Ρουκ με δύο τρόπους. Και μελοποιώντας τον και απαγγέλλοντάς τον (ραπάροντας τρόπον τινά). Έτσι προκύπτουν και τραγούδια, και πλαίσια, εντός των οποίων αφήνεται ο συγκεκριμένος λόγος.

Δεν είναι εύκολη η ποίηση της Αγγελάκη-Ρουκ. Δεν είναι «εύκολη» στο να μετατραπεί σε τραγούδι. Και προς τούτο οι Τράγκας και Νταλαχάνη εφαρμόζουν διάφορα τινά (τεχνάσματα να τα πούμε), προκειμένου να κάνουν κάτι τέτοιο εφικτό. Είτε «τραβώντας» τις λέξεις, είτε επαναλαμβάνοντας λέξεις, στίχους ή και ολόκληρες προτάσεις (στροφές ας τις πούμε), είτε ανατρέποντας την ροή του ποιήματος, δημιουργώντας ιδιότυπα ρεφραίν (με τη σύμφωνη γνώμη της ποιήτριας προφανώς), κατορθώνοντας τελικά, και σε κάθε περίπτωση, να «δέσουν» τον ποιητικό λόγο με τους ρυθμούς και τις μελωδίες (που εμπνέονται από ’κείνον), προτείνοντας κάτι δικό τους, κάτι καινούριο. Και αυτό το «καινούριο» δεν γίνεται κατανοητό μόνον από ’κείνους κι από εμάς τους ακροατές, αλλά και από την ίδια την Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, η οποία γράφει στο booklet: «Η ποίηση είναι λογοδοσία της ψυχής και στη ψυχή ποίηση και μουσική γίνονται ένα. Αλλά, όπως και πολλά άλλα που συμβαίνουν στην ψυχή, δεν το συνειδητοποιεί κανείς πάντα. Χάρη στην Πόπη και στον Σωτήρη και στη μουσική αναγέννηση του στίχου που κατόρθωσαν, είναι σαν να βλέπω ένα καινούριο τοπείο και να ταξιδεύω σε μια μαγική χώρα. Τους ευχαριστώ πολύ».

Ισχύει. Ο λόγος της ποιήτριας στην «Τέλεια Εξαφάνιση» αποκτά άλλη διάσταση, άλλες διαστάσεις καλύτερα, καθώς η μουσική, η συγκεκριμένη μουσική των Dilemma (με τα dark, rock, jazz, μπαλαντικά και άλλα διάφορα στοιχεία της), έρχεται να προβάλλει όχι μόνο τους στίχους αυτούς καθ’ αυτούς, αλλά και να μετατοπίσει τη νοηματική υπόστασή τους σε άλλους «τόπους» και σε άλλα «περιβάλλοντα». Έτσι, ο λόγος αποκτά συχνά ομιχλώδη, «εσωτερικά» χαρακτηριστικά, άλλοτε δραματικά, άλλοτε σαρκαστικά-υπαρξιακά κ.λπ., επιτείνοντας την πρωταρχική ένταση και το πάθος. Το ίδιο θα έλεγα πως συμβαίνει και με τις φιλοσοφικές αποχρώσεις του, που, και αυτές, γίνονται… κατανοητότερες, θα προσέθετα, εντός των ηχητικών πλαισίων, που κάθε φορά υφαίνονται (πάντα με ιδιαίτερη επιμέλεια και γνώση).

Είναι λίγες, μετρημένες στα δάκτυλα του ενός χεριού, οι περιπτώσεις σύγχρονου, μελοποιημένου ποιητικού λόγου, που να διαθέτουν τη βαρύτητα και την ακεραιότητα της «τελευταίας εξαφάνισης» (μπορώ να θυμηθώ ένα-δυο, αλλά δεν είναι αυτή τη στιγμή, στο τέλος του κειμένου, η… ώρα). Αρκεί ν’ ακούσει κάποιος τον «Μαύρο άγγελο», τη «Νομοτέλεια των δακρύων» και την «Έμιλυ» (ανάμεσα σε άλλα εξ ίσου εμπνευσμένα tracks), για να το διαπιστώσει.

Επαφή: www.thedilemmaband.gr