JON BALKE: Discourses [ECM Records, 2020]
Ένα σχεδόν σόλο-πιάνο CD είναι το “Discourses”
του νορβηγού πιανίστα Jon Balke.
Λέμε «σχεδόν», επειδή σε μερικά θέματα ο Balke χρησιμοποιεί και ηλεκτρονικά (ήχους, εφφέ κ.λπ.),
δημιουργώντας κάποια επιπρόσθετα επίπεδα – αλλά, βασικά, το άκουσμα είναι
σόλο-πιάνο.
Ο Balke είναι ιδιαίτερη περίπτωση, μέσα στο κυρίως σώμα της ECM, καθώς ηχογραφεί συνεχώς
στην εταιρεία από τα πρώτα χρόνια του ’90. Είτε προσωπικά και σόλο άλμπουμ (το “Discourses” δεν είναι το
πρώτο), είτε με μικρά σχήματα σε συνεργασίες με άλλους μουσικούς, είτε με
ξεχωριστά γκρουπ, όπως είναι οι Batagraf
και οι Magnetic North Orchestra.
Το “Discourses”
αποτελείται από δέκα έξι tracks
(τόσα είχε και το “Warp”
του 2016, που κι εκείνο ήταν σχεδόν σόλο-πιάνο), μάλλον μικρής διάρκειας το
κάθε ένα (πολλά δίλεπτα και τρίλεπτα θέματα), τα οποία, όλα μαζί, συναποτελούν
και συνδιαμορφώνουν ένα κλίμα. Τι είδους κλίμα; Το “nordic” είναι, ίσως, η πιο κατάλληλη
λέξη. Υποβλητική μουσική, που εμφανίζει μιαν «άπλα» στην πορεία της (και τούτο
πέραν του αληθινού χρόνου εκτύλιξής της), που είναι συχνά... παγερά λυρική και
κάπως «σκοτεινή», αλλά ταυτοχρόνως και απίστευτα συμπαγής και ενοποιητική.
Ο ίδιος ο Balke
λέει στο site της ECM:
«Σε αυτό το έργο είχα κατά νου, από την αρχή, το πώς
δομείται η γλώσσα. Καθώς το πολιτικό κλίμα εκτραχύνθηκε το 2019 με όλο και πιο
πολωτικές συζητήσεις, η ουσιαστική έλλειψη διαλόγου μού έθεσε τους όρους στην
επιλογή των τίτλων των κομματιών».
Για ποιους τίτλους συζητάμε; “The
self and the opposition”, “The facilitator”, “The certainties”, “The
polarization”, “The second argument”, “The why” κ.λπ.
Δεν είμαι σίγουρος ότι αντιλαμβάνομαι
100% το πώς συνδέεται η αρχική ιδέα (του Balke) σε σχέση με αυτό το
οποίον ακούω (στο “Discourses”),
όμως το αποτέλεσμα «στέκεται» γερά και σταθερά (πέραν των όποιων αρχικών προθέσεων).
CYRILLUS KREEK / VOX CLAMANTIS / JAAN-EIK
TULVE: The Suspended Harp of Babel [ECM New Series, 2020]
Στην ECM New Series
τα θρησκευτικής θεματολογίας άλμπουμ δεν είναι σπάνιο φαινόμενο. Απεναντίας, η
θρησκευτική μουσική, παλαιά και πιο σύγχρονη, είναι ένα από τα βασικά
ενδιαφέροντα τής ετικέτας, η οποία μας τροφοδοτεί συχνά με πολύ ενδιαφέροντα
άλμπουμ. Το παρόν “The Suspended Harp of Babel” είναι αφιερωμένο στον εσθονό
συνθέτη Cyrillus Kreek
(1889-1962) και σε ποικίλα συνθέματά του, τα οποία αποδίδουν η μεικτή χορωδία
Vox Clamantis (σοπράνοι, άλτοι, τενόροι, κοντρατενόροι και μπάσοι) και τρεις
οργανοπαίκτες που χειρίζονται nyckelharpa
και kannel, υπό την
διεύθυνση του Jaan-Eik Tulve. Η ηχογράφηση έγινε σε
εκκλησία του Tallinn,
της πρωτεύουσας της Εσθονίας, τον Απρίλιο του 2018 και η παραγωγή είναι,
φυσικά, του Manfred Eicher.
Το βασικό κομμάτι της μουσικής ενασχόλησης τού Kreek αφορούσε στις έρευνές
του, τις σχετικές με τις φολκλορικές μουσικές της πατρίδας του. Αυτές τις
μουσικές τις εναρμόνιζε και πάνω σ’ αυτές βάσιζε θρησκευτικούς ύμνους (ψαλμούς
κυρίως).
Στο “The Suspended Harp of Babel”
τα περισσότερα συνθέματα βασίζονται σε τέτοιους λαϊκούς σκοπούς, αλλά υπάρχουν
και προσωπικές συνθέσεις τού Kreek,
όπως και άλλων.
Στο 28σέλιδο ένθετο διαβάζουμε αναλυτικό κείμενο για τον Cyrillus Kreek, για τα tracks που επιλέχθηκαν να
πλαισιώσουν την έκδοση κ.λπ., ενώ εκείνο που ακούστηκε πιο εντυπωσιακά στα δικά
μου αυτιά, από τα συνθέματα, είναι το τελευταίο 12λεπτο – το πρώτο μέρος του
οποίου αποτελεί μεταγραφή εσθονικού λαϊκού ύμνου (από τον Kreek), με το δεύτερο να ανήκει στον Guillaume de Machaut, έναν σημαντικότατο
γάλλο συνθέτη και ποιητή του Μεσαίωνα (14ος αιώνας). Θρησκευτικό medieval folk, εξαιρετικής μελωδικής
γραφής και γενικότερης μυστηριακής ατμόσφαιρας.
JEAN-LOUIS MATINIER / KEVIN SEDDIKI: Rivages [ECM
Records, 2020]
Ακορντεονίστας με την
δική του ιστορία στην ECM,
ο Jean-Louis
Matinier είναι γνωστός βασικά από τις συνεργασίες του με τους Anouar Brahem, François Couturier (ως μέλος του Tarkovsky
Quartet) και Louis
Sclavis, αλλά και από
το άλμπουμ του
με τον Marco Ambrosini (στην ECM το 2014). Εδώ, στο
“Rivages”, ξανά σε σχήμα ντούο, ο Matinier συνεργάζεται με τον κιθαρίστα Kevin Seddiki, αποδίδοντας
συνθέσεις δικές του και του συνοδοιπόρου του, στάνταρντ, ενώ διασκευάζει
περαιτέρω Fauré και Sarde.
Φυσικά η jazz θα παραμένει, πάντα, μια σταθερή αγάπη στις
βασικές αναφορές τού Matinier, αλλά εδώ, με τη βοήθεια φυσικά και του Seddiki, το πλέγμα των επιρροών επεκτείνεται και
προς άλλες κατευθύνσεις. Balkan sound, ρομαντισμός, folk, «κινηματογραφικότητα» κ.λπ.
Το άκουσμα είναι
βαθύ και σοβαρό, με τα δύο όργανα να δημιουργούν πλήρεις εικόνες – και ηχητικές
(αυτό είναι σίγουρο), μα και οπτικές (αυτό είναι ενδεχόμενο, αλλά για μένα
συμβαίνει).
Όλα κυλούν αβίαστα στο “Rivages”, με μια σιγουριά, που εκπηγάζει, φυσικά, από την τεχνική
πληρότητα και την ωριμότητα, γενικότερα, των δύο εκτελεστών, και βεβαίως από
την πολύ ζεστή, ανθρώπινη, εστέτ και συνάμα λαϊκή αποτύπωση των παραγόμενων ηχοχρωμάτων.
ANJA LECHNER / FRANÇOIS COUTURIER: Moderato
Cantabile [ECM New Series, 2014]
Διαβάζω πως η γερμανίδα τσελίστρια Anja Lechner και
ο γάλλος πιανίστας François Couturier πρόκειται
να κυκλοφορήσουν τον Νοέμβριο νέο άλμπουμ, στην ECM, με τον τίτλο “Lontano” – και κάπως έτσι, και με την
ευκαιρία, η γερμανική εταιρεία ξαναρίχνει στην αγορά το άλμπουμ “Moderato Cantabile”, τη συνεργασία των
δύο καλλιτεχνών από το 2014.
Σ’ εκείνο το CD οι Lechner
και Couturier απέδιδαν
συνθέσεις των Gurdjieff,
Komitas, Mompou, όπως και του ιδίου
του Couturier, χωρίς
άλλες βοήθειες (φυσικές ή τεχνικές). Βιολοντσέλο, ή απλώς τσέλο, και πιάνο, σε
μιαν επικοινωνία μοναδική, μέσα από την οποία αναδεικνύονται τόσο οι αληθινά
ευφάνταστες δημιουργίες, όσο και η αξιοσύνη των δύο οργανοπαικτών, που
καταφέρνουν με συνθέσεις όχι αναγκαστικώς ταυτόσημες να διαμορφώσουν μια
ξεχωριστή ακουστική εμπειρία, που να ξεπερνά πανεύκολα το εφήμερο και το
περιστασιακό.
Άλμπουμ, που μπορεί να ακούγεται «μοντέρνο» ανά πάσα ώρα και
στιγμή είναι το “Moderato Cantabile” και ως τέτοιο έχει
ήδη την (υψηλή) αξία που έχει.
Η ECM Records εισάγεται από την AN Music
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου