Τετάρτη 10 Φεβρουαρίου 2016

BRIAN ENO – ΓΙΑΝΗΣ ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ

Στην παρουσία του κινήματος DiEM 2025 του Γιάνη Βαρουφάκη στο Βερολίνο παρευρέθη και ο Brian Eno! Αυτό μου έκανε εντύπωση εκ πρώτης – αν και όχι και τόσο στην πορεία, αφού αμφότεροι είναι φίλοι/γνωστοί του μεγαλοεπενδυτή George Soros. Δεν θέλω να υπονοήσω κάτι, απλώς να εννοήσω. Είναι όμως και μεταξύ τους φίλοι (ο Eno με τον Βαρουφάκη), αφού, όπως διαβάζουμε στον Guardian, έχουν παρακολουθήσει μαζί ακόμη και συναυλία των U2.
Την 28/11/2015 Eno και Βαρουφάκης είχαν καταγραφεί σε συζήτησή τους στη βρετανική εφημερίδα. Λένε διάφορα, αλλά εγώ θα μεταφράσω μόνον εκείνα που σχετίζονται με τη μουσική…

Κάποια στιγμή ο Eno παίζει στον Βαρουφάκη ένα απόσπασμα πέντε λεπτών από μια καινούρια σύνθεσή του και ακολουθεί ο εξής διάλογος:

Γ.Β. Είναι πολύ καλό. Ελπίζω να χρησιμοποιηθεί σε ταινία. 
B.E. Υποψιάζομαι ότι θα είναι κάτι συνηθισμένο για ταινία. Πρόκειται για δύο μεγάλα κομμάτια, περί τα 25 λεπτά το καθένα. 
Γ.Β. Progressive rock! Όπως και στη δεκαετία του ’70. 
B.E. Δεν θα ταιριάζει σε LP, αυτό είναι το μόνο πρόβλημα. Από τη μια μεριά έχεις το περισσότερο μπάσο που μπορείς, και από την άλλη το λιγότερο που μπορείς να βγάλεις στο βινύλιο. Έχουμε να σκεφτούμε σε σχέση με το βινύλιο στις μέρες μας, γιατί όλοι αγοράζουν δίσκους ξανά. 
Γ.Β. Δεν είναι ωραίο αυτό; Δεν ξέρω γιατί μ’ αρέσει, αλλά αγοράζω βινύλια. Ο γιος μας, ο οποίος ποτέ του δεν είχε ακούσει βινύλιο, ανακάλυψε την παλιά δισκοθήκη μου και τώρα ακούει μόνο LP. Λέει ότι ο ήχος είναι πιο χρωματικός. Υποψιάζομαι ότι του αρέσει όλη η διαδικασία-εμπειρία περισσότερο. Να βγάλει τον δίσκο από τον φάκελο, να τον καθαρίσει, να διαβάσει τις σημειώσεις στο εξώφυλλο. Θα ’λεγα πως δεν ενδιαφέρεται και τόσο για τις ελληνικές μουσικές και πως περισσότερο τον τράβηξαν τα εξώφυλλα των άλμπουμ των Led Zeppelin. Επίσης ήταν εντυπωσιασμένος από το cover του “Ummagumma” των Pink Floyd.
B.E. Τα εξώφυλλα των δίσκων ήταν πολύ πιο ενδιαφέροντα (από εκείνα των CD). Κι εμένα μου αρέσουν οι σημειώσεις στα εξώφυλλα. Πάω να βάλω τον βραστήρα…
Brian Eno - Γιάνης Βαρουφάκης (φωτογραφία: David Levene για τον Guardian)
Γ.Β. Πώς οι προοδευτικές ιδέες σου συγχωνεύτηκαν με τον κτητικό ατομικισμό, που φάνηκε πως βρισκόταν στο επίκεντρο της νοοτροπίας της ροκ σκηνής των seventies; 
B.E. Λοιπόν κοίτα. Όταν ήμουν νέος έβλεπα τον εαυτό μου σαν αναρχικό. Σταδιακά όμως αυτή η θέση μετακινήθηκε σε κάτι που θα μπορούσαμε να το αποκαλέσουμε… τον λιγότερο δυνατό κρατισμό. Ήμουν γοητευμένος από ένα μουσικό κομμάτι του Cornelius Cardew (σ.σ. ο οποίος όμως ήταν κομμουνιστής!). Ήταν ένα κομμάτι που ο καθένας θα μπορούσε να το σκεφτεί και να το κάνει. Δεν χρειαζόταν να είσαι επαγγελματίας μουσικός. Στην πραγματικότητα αυτό, συνήθως, γίνεται από μερικούς ανθρώπους σ’ ένα δωμάτιο. Είναι απλά φωνές, και πάντα ακούγεται λίγο-πολύ το ίδιο. Σκέφτηκα… πώς είναι δυνατόν κάτι να έχει μορφή και να είναι αναγνωρίσιμο με τόσο λίγους περιορισμούς;
Στην πραγματικότητα αυτό εξακολουθεί να με απασχολεί και σήμερα. Ήταν το αντίθετο από εκείνο που οι περισσότεροι έπρατταν στη δεκαετία του ’70, επειδή εκείνη ήταν η πρώτη εποχή του πομπώδους – ξαφνικά 16κάναλα και 24κάναλα ήταν διαθέσιμα, οπότε θα μπορούσες να έχεις ένα σωρό διαφορετικά παιξίματα. Τα πάντα διατηρούνταν έτσι, μέσα στην υπερβολή τους και γι’ αυτό πάντα σκεφτόμουν… τι είναι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε; Αν και οι Roxy Music ήταν μια εξαμελής μπάντα, αρκετά μεγάλη δηλαδή, ήμασταν διαρκώς ανήσυχοι, ώστε να μην γίνουμε πομπώδεις, να μην γεμίσουμε με την παρουσία μας κάθε σύνθεση των άλμπουμ μας. 
Γ.Β. Η ροκ-όπερα; 
B.E. Ναι, η ροκ-όπερα, η οποία είναι αναμφισβήτητα ό,τι έχω μόλις κάνει! 
Γ.Β. Ναι, ακούγεται πολύ σαν μια επική ροκ-όπερα με βυζαντινά στοιχεία. 
Β.Ε. Χμμ… βλέπω πως μπορείς ν’ αλλάξεις κατεύθυνση ακόμη και τώρα στην καριέρα σου! (σ.σ. υπονοεί πως θα μπορούσε να γίνει μουσικοκριτικός). Ένα από τα πράγματα που έκαναν ενδιαφέροντες τους Roxy Music ήταν ότι κανείς δεν συμφωνούσε πραγματικά με κανέναν άλλον. Δεν ήμασταν μια ομάδα φίλων, που είχαμε όλοι το ίδιο background. Ήμασταν ένα γκρουπ που απολάμβανε το γεγονός της διαφορετικότητας – είχαμε διαφορετικές δεξιότητες και ενδιαφέροντα. Εγώ ήρθα, ας πούμε, από ένα διαφορετικό μουσικό υπόβαθρο σε σχέση μ’ εκείνο του Bryan Ferry. Ο Bryan είχε βγει από την soul. Εγώ βγήκα από την πειραματική μουσική. Δεν θυμάμαι να είχαμε ποτέ μια ενιαία πολιτική άποψη-κουβέντα για τα πράγματα. Τούτο συνέβαινε επειδή γνωρίζαμε πως σε κάθε άλλη περίπτωση θα ήταν καταστροφικό για ’μας.

10 σχόλια:

  1. Και ο Toni Negri με το κίνημα Βαρουφάκη;
    Ρε πως αλλάζουν, και ξαναλλάζουν, και ματαξαναλλάζουν οι καιροί.

    Από συνέντευξη του Toni Negri στην «Αυγή» (13/9/2015).

    Ποια είναι η γνώμη σας για το Γιάνη Βαρουφάκη;

    Διάβασα την ομιλία του στο θερινό πανεπιστήμιο της γαλλικής σοσιαλιστικής αριστεράς. Ένα πολύ ωραίο λογοτεχνικό κείμενο, αλλά ο τύπος των συμμαχιών που ανέπτυξε ο Βαρουφάκης είναι εξαιρετικά ασαφής – διφορούμενος, μπορεί να συναρπάσει τμήματα των σοσιαλιστών, που είναι εντελώς ανίκανα να κινηθούν με μια ριζοσπαστικότητα του τύπου που ο ίδιος προτείνει. Είναι μια θεματολογία που συναρπάζει τους «μαυροκόκκινους» (τους εξτρεμιστές λίγο της αριστεράς, λίγο της δεξιάς [σημείωση της δημοσιογράφου]), και που λοιπόν είναι εξαιρετικά επικίνδυνη στο επίπεδο των ελευθεριών πέρα από το οικονομικό επίπεδο. Ο Βαρουφάκης μου φαίνεται σαν το Ζίζεκ της πολιτικής (Σλαβόι Ζίζεκ, το Σλοβένο μαρξιστή φιλόσοφο [σημείωση της δημοσιογράφου]), δηλαδή κάποιος εξαιρετικά έξυπνος και τυχοδιώκτης.

    http://www.avgi.gr/article/5845688/toni-negkri-empistosuni-sto-tsipra-epikinduno-kai-lathos-kathe-%C2%ABsxedio-b%C2%BB*

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Και κάτι ακόμη.
    Αυτό που λέει παραπάνω ο Eno για τον Cardew (που ήταν κομμουνιστής, το ξαναλέω), ανταποκρινόταν στις θέσεις της αριστεράς, και όχι του φιλελευθερισμού (νέου ή λιγότερο νέου) και του… όσο το δυνατόν λιγότερο κράτος.
    Ο Cardew ήθελε να σπάσει, ας πούμε, τα στεγανά ανάμεσα στον καλλιτέχνη και τον μη-καλλιτέχνη. Να δώσει το δικαίωμα δηλαδή στους… μη προνομιούχους να νοιώσουν κι αυτοί δημιουργοί μιας κάποιας καλλιτεχνικής διαδικασίας, δείχνοντας πως ο καλλιτέχνης οφείλει να είναι ένας από ’μας, και όχι κάτι έξω από ’μας. Ο Eno το «μετέφρασε» αλλιώς… και λανθασμένα κατ’ εμέ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δεν νομίζω ότι ο Eno δεν ήξερε ότι ο Cardew ήταν κομμουνιστής.

      Θεωρείς ότι ο Eno συνεχίζει την ειρμό αυτού που είπε πρίν (δηλαδή ότι συνδέει το "ελάχιστο κράτος" με τον Cardew, δηλαδή ότι λέει κάτι στο στυλ "κατέληξα να θέλω το λιγότερο δυνατό κράτος και σε αυτό με είχε επηρεάσει ένα κομμάτι του Cardew"), αλλά νομίζω ότι απλά πηδάει σε άλλο θέμα που θυμήθηκε σχετικά με τις νεανικές απόψεις του.

      Από εκεί και πέρα άλλωστε στην απάντηση δεν ξαναγυρνάει στο πολιτικό ερώτημα.

      Διαγραφή
    2. Κατ’ εμέ δεν ισχύει αυτό που λες, επειδή επανέρχεται παρακάτω λέγοντας… «Σκέφτηκα… πώς είναι δυνατόν κάτι να έχει μορφή και να είναι αναγνωρίσιμο με τόσο λίγους περιορισμούς;». Αυτό το λέει παρακινούμενος από το κομμάτι του Cardew.

      Διαγραφή
    3. Ηταν ανέκαθεν ένας προβληματισμός για το κατά πόσον μπορεί να λειτουργήσσει η αναρχία στον πραγματικό κόσμο. Δεν σημαίνει ότι μιλώντας για λιγότερο κράτος τότε, εννοούσαν να αναλάβει τα υπόλοιπα το αόρατο χέρι της αγοράς.

      Διαγραφή
    4. Τότε όχι, αλλά σήμερα ναι. Εξάλλου, όπως είπαμε, ο Eno ανήκει στο think tank του Soros.

      Διαγραφή
  3. Είχα διαβάσει και εγώ το άρθρο και ήταν αφορμή να ψάξω λίγο τον Cardewο οποίος είχε γράψει μια ενδιαφέρουσα πολεμική (Stockhausen serves imperialism) στην οποία τα έχωνε στον John Cage και στον Stockhausen του οποίου υπήρξε βοηθός βασιζόμενος στην αντίληψη που είχε περί τέχνης που περιγράφεις στο σχόλιο σου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. O Cardew ήταν μεγάλη περίπτωση. Πολλοί απ’ αυτούς που ακούν τους ΑΜΜ π.χ. δεν ξέρουν τις δράσεις και τις απόψεις του.

      Εδώ κάποια πρώτα λόγια…

      https://www.marxists.org/history/erol/uk.hightide/cardew.htm

      Διαγραφή
  4. Aναρχικοί της νιότης τους,βολεύτηκαν στο σύστημα,οπότε το άλλοθι ήταν η μετατροπή του καθόλου κράτος σε "όσο λιγότερο κράτος" το οποίο όμως είναι κάτι εντελώς διαφορετικό και πολύ αόριστο. Ποιός θα μας καθορίσει το πόσο και το πότε θα παρεμβαίνει κι επίσης υπέρ ποίου? Το μονοπάτι αυτό τους οδήγησε στις νεοφιλελεύθερες Κεινσιανές θεωρίες κι η παρέα με τον Soros τους έβαλε στο νεοκεινσιανό κλειστό κλάμπ.Πιστεύω ότι μέσα τους γνωρίζουν ότι πρόκειται για άλλοθι του βολεμένου ότι δεν πούλησε τα αγνά πιστεύω του,αλλά προφανώς έχουν το λίγο μυαλό που χρειάζεται για να καταλάβουν οτι η Αόρατη χείρ της αγοράς δεν θα παρέμβει διορθωτικά,ο 21ος αιώνας απέδειξε περίτρανα την Κεινσιανή θεωρία ως λάθος που υπάρχει μόνο για να εξυπηρετεί με ιδεολογήματα τα συμφέροντα του κλειστού κλάμπ πλούτου και επιρροής,στο οποίο πλέόν Ένο και Βαρουφάκης συμμετέχουν. Όλα αυτά μου θυμίζουν ένα παλιό καλό σύνθημα: "Θέλω λιγότερη διαφθορά εδώ και τώρα,ή τουλάχιστον περισσότερες ευκαιρίες να συμμετάσχω".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Η αλήθεια είναι ότι τα προτάγματα του '68 -εκτός από τον ιμπεριαλισμό υπάρχει και η μοναξιά- και η προσπάθεια ανάδειξης του ατομικού έναντι του ισοπεδωτικού πολλές φορές συλλογικού , έστρωσε το δρόμο στην νεοσυντηρητική/νεοφιλελεύθερη αντεπανάσταση των late 70'ς. Και οι ιδεολογικοπολιτικές ταυτότητες που παρήγαγε εκείνη η εποχή, δεν αντιστοιχούν υποχρεωτικά σε βόλεμα. Το βλέπεις και στην ελλάδα, ειδικά τώρα΄, και σε μη βολεμένους.

      Διαγραφή