BRIAN ENO – ΓΙΑΝΗΣ ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ

Στην παρουσία του κινήματος DiEM 2025 του Γιάνη Βαρουφάκη στο Βερολίνο παρευρέθη και ο Brian Eno! Αυτό μου έκανε εντύπωση εκ πρώτης – αν και όχι και τόσο στην πορεία, αφού αμφότεροι είναι φίλοι/γνωστοί του μεγαλοεπενδυτή George Soros. Δεν θέλω να υπονοήσω κάτι, απλώς να εννοήσω. Είναι όμως και μεταξύ τους φίλοι (ο Eno με τον Βαρουφάκη), αφού, όπως διαβάζουμε στον Guardian, έχουν παρακολουθήσει μαζί ακόμη και συναυλία των U2.

Την 28/11/2015 Eno και Βαρουφάκης είχαν καταγραφεί σε συζήτησή τους στη βρετανική εφημερίδα. Λένε διάφορα, αλλά εγώ θα μεταφράσω μόνον εκείνα που σχετίζονται με τη μουσική…

Κάποια στιγμή ο Eno παίζει στον Βαρουφάκη ένα απόσπασμα πέντε λεπτών από μια καινούρια σύνθεσή του και ακολουθεί ο εξής διάλογος:

Γ.Β. Είναι πολύ καλό. Ελπίζω να χρησιμοποιηθεί σε ταινία. 

B.E. Υποψιάζομαι ότι θα είναι κάτι συνηθισμένο για ταινία. Πρόκειται για δύο μεγάλα κομμάτια, περί τα 25 λεπτά το καθένα. 

Γ.Β. Progressive rock! Όπως και στη δεκαετία του ’70. 

B.E. Δεν θα ταιριάζει σε LP, αυτό είναι το μόνο πρόβλημα. Από τη μια μεριά έχεις το περισσότερο μπάσο που μπορείς, και από την άλλη το λιγότερο που μπορείς να βγάλεις στο βινύλιο. Έχουμε να σκεφτούμε σε σχέση με το βινύλιο στις μέρες μας, γιατί όλοι αγοράζουν δίσκους ξανά. 

Γ.Β. Δεν είναι ωραίο αυτό; Δεν ξέρω γιατί μ’ αρέσει, αλλά αγοράζω βινύλια. Ο γιος μας, ο οποίος ποτέ του δεν είχε ακούσει βινύλιο, ανακάλυψε την παλιά δισκοθήκη μου και τώρα ακούει μόνο LP. Λέει ότι ο ήχος είναι πιο χρωματικός. Υποψιάζομαι ότι του αρέσει όλη η διαδικασία-εμπειρία περισσότερο. Να βγάλει τον δίσκο από τον φάκελο, να τον καθαρίσει, να διαβάσει τις σημειώσεις στο εξώφυλλο. Θα ’λεγα πως δεν ενδιαφέρεται και τόσο για τις ελληνικές μουσικές και πως περισσότερο τον τράβηξαν τα εξώφυλλα των άλμπουμ των Led Zeppelin. Επίσης ήταν εντυπωσιασμένος από το cover του “Ummagumma” των Pink Floyd.

B.E. Τα εξώφυλλα των δίσκων ήταν πολύ πιο ενδιαφέροντα (από εκείνα των CD). Κι εμένα μου αρέσουν οι σημειώσεις στα εξώφυλλα. Πάω να βάλω τον βραστήρα…

Brian Eno - Γιάνης Βαρουφάκης (φωτογραφία: David Levene για τον Guardian)

Γ.Β. Πώς οι προοδευτικές ιδέες σου συγχωνεύτηκαν με τον κτητικό ατομικισμό, που φάνηκε πως βρισκόταν στο επίκεντρο της νοοτροπίας της ροκ σκηνής των seventies; 
B.E. Λοιπόν κοίτα. Όταν ήμουν νέος έβλεπα τον εαυτό μου σαν αναρχικό. Σταδιακά όμως αυτή η θέση μετακινήθηκε σε κάτι που θα μπορούσαμε να το αποκαλέσουμε… τον λιγότερο δυνατό κρατισμό. Ήμουν γοητευμένος από ένα μουσικό κομμάτι του Cornelius Cardew (σ.σ. ο οποίος όμως ήταν κομμουνιστής!). Ήταν ένα κομμάτι που ο καθένας θα μπορούσε να το σκεφτεί και να το κάνει. Δεν χρειαζόταν να είσαι επαγγελματίας μουσικός. Στην πραγματικότητα αυτό, συνήθως, γίνεται από μερικούς ανθρώπους σ’ ένα δωμάτιο. Είναι απλά φωνές, και πάντα ακούγεται λίγο-πολύ το ίδιο. Σκέφτηκα… πώς είναι δυνατόν κάτι να έχει μορφή και να είναι αναγνωρίσιμο με τόσο λίγους περιορισμούς;
Στην πραγματικότητα αυτό εξακολουθεί να με απασχολεί και σήμερα. Ήταν το αντίθετο από εκείνο που οι περισσότεροι έπρατταν στη δεκαετία του ’70, επειδή εκείνη ήταν η πρώτη εποχή του πομπώδους – ξαφνικά 16κάναλα και 24κάναλα ήταν διαθέσιμα, οπότε θα μπορούσες να έχεις ένα σωρό διαφορετικά παιξίματα. Τα πάντα διατηρούνταν έτσι, μέσα στην υπερβολή τους και γι’ αυτό πάντα σκεφτόμουν… τι είναι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε; Αν και οι Roxy Music ήταν μια εξαμελής μπάντα, αρκετά μεγάλη δηλαδή, ήμασταν διαρκώς ανήσυχοι, ώστε να μην γίνουμε πομπώδεις, να μην γεμίσουμε με την παρουσία μας κάθε σύνθεση των άλμπουμ μας. 
Γ.Β. Η ροκ-όπερα; 
B.E. Ναι, η ροκ-όπερα, η οποία είναι αναμφισβήτητα ό,τι έχω μόλις κάνει! 
Γ.Β. Ναι, ακούγεται πολύ σαν μια επική ροκ-όπερα με βυζαντινά στοιχεία. 
Β.Ε. Χμμ… βλέπω πως μπορείς ν’ αλλάξεις κατεύθυνση ακόμη και τώρα στην καριέρα σου! (σ.σ. υπονοεί πως θα μπορούσε να γίνει μουσικοκριτικός). Ένα από τα πράγματα που έκαναν ενδιαφέροντες τους Roxy Music ήταν ότι κανείς δεν συμφωνούσε πραγματικά με κανέναν άλλον. Δεν ήμασταν μια ομάδα φίλων, που είχαμε όλοι το ίδιο background. Ήμασταν ένα γκρουπ που απολάμβανε το γεγονός της διαφορετικότητας – είχαμε διαφορετικές δεξιότητες και ενδιαφέροντα. Εγώ ήρθα, ας πούμε, από ένα διαφορετικό μουσικό υπόβαθρο σε σχέση μ’ εκείνο του Bryan Ferry. Ο Bryan είχε βγει από την soul. Εγώ βγήκα από την πειραματική μουσική. Δεν θυμάμαι να είχαμε ποτέ μια ενιαία πολιτική άποψη-κουβέντα για τα πράγματα. Τούτο συνέβαινε επειδή γνωρίζαμε πως σε κάθε άλλη περίπτωση θα ήταν καταστροφικό για ’μας.