Δευτέρα 25 Μαρτίου 2019

οι έλληνες αγωνιστές του ’21, όπως τους είδε ο ιταλός φιλέλληνας Ιωσήφ Πέκκιο το 1825 – ένα ζωντανό ρεπορτάζ σε πόλεις του Μωριά και της Ρούμελης, κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, με τη βοήθεια ενός βιβλίου του λόγιου Κώστα Καιροφύλα

«Διαρκούσης της Ελληνικής Επαναστάσεως πολλοί ήσαν οι Ευρωπαίοι, οι οποίοι επεσκέφθησαν την Ελλάδα και συνέγραψαν ιστορικάς αναμνήσεις και εντυπώσεις. Αλλ’ ολίγοι είναι εκείνοι οι οποίοι κατόρθωσαν να δώσουν αμερόληπτον εικόνα, όχι από ιδιοτελείς σκοπούς, αλλά κυρίως διότι δεν ήσαν σε θέσιν να ψυχολογήσουν καλά τον ελληνικόν λαόν και επομένως να τον κρίνουν με δικαιοσύνην. Ολίγοι, Άγγλοι οι περισσότεροι, κατόρθωσαν να δώσουν ακριβείς περιγραφάς. Μεταξύ αυτών πρωτεύουσαν θέσιν κατέχει ο Ιταλός ευπατρίδης Ιωσήφ Πέκκιο».
[Κώστας Καιροφύλας, Οι Έλληνες του Εικοσιένα]

Ο Ιωσήφ Πέκκιο (Giuseppe Pecchio ή Joseph Pecchio) (1785-1837) ήταν ένας ιταλός φιλέλληνας, νομομαθής, λόγιος και δημοσιογράφος, που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην οικονομική συγκρότηση της ελληνικής διοίκησης, που είχε προέλθει από τον ξεσηκωμό του 1821.
Ο Πέκκιο, όπως διαβάζουμε και στη Βικιπαίδεια, τον Μάρτιο του 1825 στάλθηκε στην Ελλάδα από το Φιλελληνικό Κομιτάτο της Αγγλίας, ώστε να παρακολουθήσει τη χρήση του δανείου, που είχε δοθεί στην ελληνική διοίκηση. Επισκέφθηκε τα ελεύθερα μέρη, γνώρισε τους πρωτεργάτες του Αγώνα (πολιτικούς και στρατιωτικούς), για να συγγράψει, τελικά, το πόρισμά του υπό τον τίτλο «Έκθεσις των συμβάντων εν Ελλάδι κατά την άνοιξιν του 1825», το οποίο τυπώθηκε για πρώτη φορά στα ιταλικά την επόμενη χρονιά (1826) στο Λουγκάνο.
Το σύγγραμμα αυτό, που είναι πολύ σπάνιο φυσικά, υπάρχει στην Εθνική Βιβλιοθήκη, όπως υπάρχει και η πρώτη και μάλλον μοναδική έως σήμερα πλήρης ελληνική μετάφρασή του (Σταμάτιος Α. Αντωνόπουλος) από το 1885, τόσο παλιά(!), εκδοθείσα υπό του περιοδικού Αττικού Ορίζοντος [Τυπογραφείον “Φοίνικος” Λ. Χαλούλου].
Περαιτέρω, με το εν λόγω σύγγραμμα ασχολήθηκε ένας σημαντικότατος λόγιος, ιστοριοδίφης και άλλα πολλά, ο Κώστας Καιροφύλας (1881-1961), ο οποίος το 1931 εξέδωσε το δικό του σχετικό βιβλίο «Οι Έλληνες του Εικοσιένα» [Ι. Ν. Σιδέρης]. Το βιβλίο αυτό αποτελεί, ουσιαστικά, μία περίληψη του συγγράμματος τού Πέκκιο και μία επανατύπωσή του (του βιβλίου του Καιροφύλα εννοούμε) από το 1973, στις εκδόσεις Μπάυρον, θα αποτελέσει την πηγή όλων εκείνων, που θα μεταφέρουμε στη συνέχεια.
Να ανοίξουμε εδώ μια μικρή παρένθεση και να πούμε πως ο Κώστας Καιροφύλας, που είχε και μια σκοτεινή πλευρά σαν λόγιος, λογοτέχνης κ.λπ., αφού είχε στηρίξει έμπρακτα τον ιταλικό φασισμό (υπήρξε συνεργάτης της εφημερίδας της «νέας τάξεως» Κουαδρίβιο, που τυπωνόταν επί Κατοχής, μεταξύ 1941-1943, και που αποτελούσε μιαν ελληνική έκδοση του ιταλικού φασιστικού φύλλου Il Tevere, δηλ. O Τίβερης) μένει στην ιστορία για πολλά άλλα θέματα, αλλά βασικά για τούτο.
Ο ζακύνθιος λογοτέχνης και ιστοριοδίφης υπήρξε ο σημαντικότερος μελετητής του έργου του Διονυσίου Σολωμού (μάλιστα είχε παντρευτεί ανιψιά τού Δημήτρη Σολωμού, αδελφού του Διονυσίου και άρα είχε πρόσβαση σε οικογενειακά αρχεία κ.λπ.). Ανάμεσα σε άλλα οφείλουμε στον Καιροφύλα τη δημοσίευση του περίφημου έργου τού Διονυσίου Σολωμού «Η Γυναίκα της Ζάκυθος», που παρέμενε στα αζήτητα για σχεδόν έναν αιώνα, στο βιβλίο του «Σολωμού Ανέκδοτα Έργα» [Εκδόσεις Στοχαστή, 1927].
Πάμε, όμως, στα του ’21…

Η συνέχεια εδώ…

3 σχόλια:

  1. Ενδιαφέρουσα η ανάρτηση Φώντα!
    Ως προς τη συνεργασία Κ. Καιροφύλλα με το Κουαδρίβιο, να πούμε ότι δεν ήταν ο μόνος. Συνεργάστηκαν και οι Γ. Ξενόπουλος, Κλ. Παράσχος, Φ. Κόντογλου, Στ. Δάφνης, Φ. Γιοφύλλης, Ν. Ποριώτης, Ν. Λάσκαρις, μεταξύ άλλων. Αυτό που καθιστά τον Καιροφύλλα πιο απαράδεκτο από τους λοιπούς είναι που συμμετείχε στην αφιερωματική έκδοση του Κουαδρίβιου στον Μουσολίνι (τεύχος 20/9/1942) με το κείμενό του «Ο Μουσολίνι και ο ουμανισμός»!!! (βλ. Α. Μπουφέα, «Τα λογοτεχνικά περιοδικά της Κατοχής», Σοκόλης 2006: σελ. 499-508)
    Όσον αφορά τώρα το ενδιαφέρον κείμενο του Pecchio, το ιταλικό πρωτότυπο μπορεί κανείς να διαβάσει εδώ:
    https://books.google.gr/books?id=VJghzyIBmiUC&pg=PT1&hl=el&source=gbs_selected_pages&cad=2#v=onepage&q&f=false
    Το βιβλίο μεταφράστηκε ξανά (μάλλον όχι εντελώς πλήρες από όσο μπόρεσα να συγκρίνω) και δημοσιεύτηκε στο λαϊκό περιοδικό «Μπουκέτο» το 1930 σε 18 συνέχειες (από 15/5/1930 έως 11/9/1930).
    Βάζω ενδεικτικά συνδέσμους στην πρώτη και στην τελευταία συνέχεια http://pleias.lis.upatras.gr/index.php/mpouketo/article/view/117042/108702
    http://pleias.lis.upatras.gr/index.php/mpouketo/article/view/118974/110621
    Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επισκεφθούν τον ιστότοπο «Πλειάς» του Πανεπιστημίου Πατρών για να αναγνώσουν όλες τις συνέχειες (με τη λέξη-κλειδί π.χ. «έαρ») http://pleias.lis.upatras.gr/index.php/mpouketo/index

    Κ. Βλησίδης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Α, κι εδώ όλο το κείμενο του Καιροφύλα («Ημερολόγιον της Μεγάλης Ελλάδος» 1931: σελ. 313-355
    http://daniilida.lis.upatras.gr/index.php/hmer_meg_ellados/article/view/1098/873

    Κ. Β.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Να΄σαι καλά Κώστα.
    Για το Κουαδρίβιο έχω ξαναγράψει εδώ...

    ΦΩΤΟΣ ΓΙΟΦΥΛΛΗΣ ένα ποίημα για το μίνι
    https://diskoryxeion.blogspot.com/2015/05/blog-post_17.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή