άλμπουμ της γερμανικής ENJA (και του Werner Aldinger και του Matthias Winkelmann) – μέρος Ι

SAXOPHONE SUMMIT: Street Talk [ENJA RECORDS / Werner Aldinger / enja yellowbird, 2019]

Όταν αναφερόμαστε στους Saxophone Summit θα πρέπει να έχουμε κατά νου πως αναφερόμαστε σ’ ένα σύγχρονο τζαζ σούπερ-γκρουπ. Ορίστε τα μέλη του: Joe Lovano τενόρο σαξόφωνο, Greg Osby άλτο σαξόφωνο, Dave Liebman σοπράνο σαξόφωνο, Billy Hurt ντραμς, Phil Markowitz πιάνο και Cecil McBee μπάσο. Δεν είναι εύκολο να υπάρξει... σουπερότερο!

Οι Saxophone Summit έχουν κυκλοφορήσει ήδη τρία άλμπουμ, τα “Gathering of Spirits” (2004), “Seraphic Light” (2008) και “Visitation” (2014), έχοντας πλέον έτοιμο και το τέταρτό τους, το “Street Talk”, που είναι ηχογραφημένο στο Hoboken του New Jersey, τον Αύγουστο του ’17. 

Τα οκτώ κομμάτια που υπάρχουν εδώ (κατ’ ουσίαν έξι – αν εξαιρέσουμε τα ολίγων δευτερολέπτων “Intro” και “Outro”) είναι όλα των μελών του γκρουπ, χωρίς, όμως, να είναι όλα άγνωστα, καθώς ανάμεσά τους υπάρχει το “Street talk” του Joe Lovano από το άλμπουμ του “Landmarks” [Blue Note, 1991], όπως επίσης και το “Point” του Phil Markowitz, που ακουγόταν και στο προηγούμενο CD των Saxophone Summit, το “Visitation” [ArtistShare, 2014]. Σε κάθε περίπτωση το υλικό δεν μπορεί παρά να είναι υπεράνω πάσης υποψίας, και με τέτοιο τρόπο δομημένο ώστε και να ελκύει και να εκπλήσσει.

Όλα τα tracks είναι το ένα ωραιότερο από το άλλο, με τα παιξίματα (τα σόλι, οι συνομιλίες, οι κόντρες, οι παραλληλίες...) να χτυπάνε κόκκινο, με τους τρεις πνευστούς να βρίσκονται σε μεγάλα κέφια, και με το ρυθμικό τμήμα (πιάνο-μπάσο-ντραμς) να συμμετέχει και αυτό, επί ίσοις όροις, στην διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος. Βεβαίως και το πιάνο και το μπάσο και τα ντραμς έχουν και τις πιο ειδικές καταδείξεις τους, αλλά η μάχη που διεξάγεται μπροστά, από τους Lovano, Osby και Liebman είναι, στιγμές-στιγμές, άνευ προηγουμένου.

Για γερά... τζαζ στομάχια.

PETER SCHÄRLI: Peace Now! [enja / Werner Aldinger / yellowbird records, 2019]

Από τους πιο σημαντικούς ελβετούς τρομπετίστες τα τελευταία 40 χρόνια, ο Peter Schärli είναι ένας παλαιός γνωστός. Εννοώ δικός μου γνωστός λόγω reviews, αφού θυμάμαι να γράφω για άλμπουμ του, στο Jazz & Τζαζ, από το δεύτερο μισό των 90s (π.χ. για το CD του “April Works”, στην Unit, από το 1996). Η πιο πρόσφατη πρόταση τού Peter Schärli αποκαλείται “Peace Now!”, όντας γραμμένη τον Απρίλιο του ’19 στην πόλη Winterthur της Ελβετίας. Δίπλα στον Schärli, σ’ αυτό το CD, βρίσκουμε την αλτίστα Silke Eberhard και ακόμη τους Jean-Jacques Pedretti τρομπόνι, Christian Weber μπάσο και Norbert Pfammatter ντραμς, με όλο το υλικό να είναι γραμμένο από τον ελβετό μουσικό.

Το “Peace Now!” είναι ένα άλμπουμ δυναμικής, σύγχρονης jazz. Εννοώ jazz, που απηχεί, από τη μια μεριά, τα free διδάγματα του ’60 και από την άλλη κάποια spiritual seventies δεδομένα, ανακατεμένα με το λυρικό επιμύθιο της Liberation Music Orchestra ας πούμε.

Πολύ δυνατή η εισαγωγή (“Hope for hate”), με ειδικό drumming από τον Pfammatter, και διαδοχικά, εξοντωτικά σόλι από τον Schärli και την Eberhard, και πολύ συναισθηματικό το κλείσιμο (“One for Mr Disler”), με το τρομπόνι να «τραγουδά» στο background, και με την τρομπέτα και το άλτο να συνομιλούν μπροστά.

ORGAN EXPLOSION: La Bomba [enja records / Werner Aldinger / yellowbird enja, 2019]

Οι Organ Explosion είναι ένα σύγχρονο organ-trio από το Μόναχο, το οποίο αποτελούν οι Hansi Enzensperger όργανο, keyboards, Ludwig Klöckner μπάσο και Manfred Mildenberger ντραμς. Έχουν κυκλοφορήσει έως ώρας τουλάχιστον τρία άλμπουμ, με το πιο πρόσφατο απ’ αυτά να έχει τίτλο “La Bomba”.

Το ωραίο με τους Organ Explosion είναι πως προτείνουν βασικά πρωτότυπο υλικό – καθώς από τα δέκα κομμάτια του άλμπουμ τους, τα εννέα είναι δικές τους συνθέσεις, ενώ υπάρχει και μία διασκευή στο κλασικό “Apache”. Λέμε «ωραίο», γιατί όσο και καλά να παίξεις τα δεκάδες organ-standards, όσο ιδιαίτερα και να διασκευάσεις για ένα organ-trio άλλα γνωστά θέματα ή τραγούδια, πάντα θα υπάρχει ανάγκη για καινούριο υλικό, και στη δισκογραφία, και στη σκηνή, υλικό, που να μπορεί αμέσως ή έστω υπό προϋποθέσεις να κοντράρει τα δοκιμασμένα στο χρόνο tracks. Είναι εύκολο, κάτι τέτοιο; Όχι, φυσικά. Ένα δημιουργικό, όμως, συγκρότημα αξίζει και πρέπει να το παλέψει (και) προς αυτή την κατεύθυνση.

Και το παλεύουν «μια χαρά», στο “La Bomba” οι τρεις Γερμανοί. Μάλιστα θα έλεγα, πως οι βασικές αναφορές τους, έτσι όπως διαφαίνονται μέσα από το άλμπουμ τους, δεν είναι το hard bop και η soul jazz, αλλά κάτι περισσότερο pop, σε στυλ Booker T. & The MGs ας πούμε... και δεν μας χαλάει καθόλου κάτι τέτοιο.

Στρογγυλεμένοι, μα και εμπνευσμένοι κατά τόπους οι Organ Trio χτυπάνε ψηλά με τα “Bumpy slide”, “Organo sensual” και “Cryptocat”, δείχνοντας και ταλέντο αληθινών διασκευαστών με το 8λεπτο “Apache”. (Εντάξει, πρόκειται για καταπληκτικό κομμάτι και θα πρέπει να είσαι χαζός για να το καταστρέψεις... και οι Γερμανοί δεν είναι).

GIANNI IORIO, PASQUALE STAFANO: Mediterranean Tales [ENJA RECORDS / Matthias Winkelmann, 2019]

Στην περίπτωση του μπαντονεονίστα Gianni Iorio και του πιανίστα Pasquale Stafano εκείνο που κυριαρχεί είναι η... ομορφιά. Η ομορφιά των συνθέσεών τους, ο απόλυτος προσανατολισμός τους προς την ωραιότητα, προς το αισθητικώς άψογο και υψηλό, τα οποία σφραγίζονται από τις απλές στην εφαρμογή, αλλά πλούσιες στο εσωτερικό τους, μελωδίες.

Ηχογραφημένοι κάπου στην Udine (βόρεια Ιταλία, κοντά στα σύνορα με την Σλοβενία) τον Ιούνιο του 2018, το “Mediterranean Tales” αποτελείται από έξι συνθέσεις (τέσσερις του Stafano και δύο του Iorio), οι οποίες διαθέτουν πλείστα όσα πλεονεκτήματα.

Κατ’ αρχάς είναι απολύτως ωραίες και ενδιαφέρουσες συνθέσεις. Jazz; Με τον τρόπο τους – καθότι υπάρχει ανάμεσα, ανακατεμένος και ο μεσογειακός λυρισμός, μαζί με το αργεντίνικο tango φυσικά, και βεβαίως το τραγούδι χωρίς λόγια, η αίσθηση του τραγουδιού καλύτερα, που προσδίδει στις συνθέσεις έναν αφηγηματικό χαρακτήρα.

Τι κομίζουν οι συγκεκριμένες συνθέσεις; Ίσως οι τίτλοι τους, που μπορεί να λειτουργήσουν και με προγραμματικό τρόπο, να αποκαλύπτουν τα σχετικά –“Secret sun dance”, “Landscapes”, “Nature”, “The dreamer”, “The day is gone”, “Chacarera gringa” (η chacarera είναι αργεντίνικο μουσικό ιδίωμα και χορός)– κάτι το οποίον, τελικώς, συμβαίνει.

Τι άλλο να πεις για ένα άλμπουμ, που είναι ικανό να σε κερδίσει από την αρχή με την τέχνη, την ειλικρίνεια και την ουσία του;

GEOFF GOODMAN QUINTET: The Opposite of What [ENJA RECORDS / Matthias Winkelmann, 2019]

Κοιτάζω μια φωτογραφία, από το ένθετο του άλμπουμ, των μουσικών που εμφανίζονται στο “The Opposite of What”. Βλέπω σ’ αυτήν τρεις οργανοπαίκτες μιας κάποιας μέσης ηλικίας (είναι οι Geoff Goodman κιθάρα, Rudi Mahall κλαρίνο, μπάσο κλαρίνο και Bill Elgart ντραμς) και δύο οπωσδήποτε νεότερους (είναι οι Andreas Kurz κοντραμπάσο και Matthieu Bordenave σαξόφωνα). Αυτοί οι πέντε μαζεύτηκαν τον Απρίλιο του 2019, σε κάποιο στούντιο του Μονάχου, προκειμένου να γράψουν το “The Opposite of What”. Από τους τρεις γεροντότερους, ας τους πούμε έτσι, όλοι έχουν μεγάλη καριέρα, αλλά τη μεγαλύτερη την έχει ο ντράμερ Elgart, ο οποίος εμφανίζεται κατά πρώτον(;) στο LP “Mr. Joy” [Limelight, 1968] του Paul Bley – το σημειώνουμε και αυτό.

Το “The Opposite of What” περιλαμβάνει έντεκα tracks, σχεδόν όλα πρωτότυπα (με τα περισσότερα να είναι συνθέσεις του Goodman) και με μία μόλις version, στο “Lullaby of Birdland” του George Shearing. 

Φυσικά, εδώ μιλάμε για ένα καθαρό, για ένα progressive jazz άλμπουμ, με τον Goodman να παίζει σόλι άλλοτε προσανατολισμένα προς την τζαζ μεριά (συνήθως), μα και προς το rock ενίοτε (άκου ας πούμε το “The state of the onion”, που θα μπορούσε να θυμίζει ακόμη και mid-seventies Soft Machine, με μελωδική γραμμή όμως Οrnette-Coleman-ική. Άλλο πολύ ενδιαφέρον track είναι το έσχατο και μεγαλύτερο σε διάρκεια, το 8λεπτο “Song for a swan”, ένα ελεγειακό κομμάτι με δύο κόντρα μελωδίες, ενώ πολύ ενδιαφέρον έχει και το “Blue river” (ευθεία αναφορά στην Joni Mitchell, στα τραγούδια της “Blue” και “River” από το άλμπουμ της “Blue” του 1971), μία ήσυχη μπαλάντα, με ωραία σόλι στο κλαρίνο από τον Mahall και στην κιθάρα, από τον Goodman.

Γενικώς, το “The Opposite of What” είναι ένα «ήσυχο», τεχνικό άλμπουμ, που χωρίς να συνταράσσει έχει τον τρόπο του να σε ελκύει.

ABDULLAH IBRAHIM: Dream Time, piano solo [ENJA RECORDS / Matthias Winkelmann, 2019]

Κλείνουμε αυτήν την πρώτη αναφορά μας στις πιο καινούριες παραγωγές των δύο Enja μ’ ένα θρυλικό όνομα. Τον 85χρονο νοτιοαφρικανό πιανίστα και συνθέτη Abdullah Ibrahim. Ο Ibrahim συνεχίζει όχι μόνον να ηχογραφεί καινούρια άλμπουμ, αλλά να δίνει και live, όπως live είναι αυτό το πιάνο-σόλο του (σε μιαν αίθουσα μιας περιοχής της Βαυαρίας, της Söllhuben). Στην Βαυαρία εξάλλου ζει τα τελευταία χρόνια.

Τα είκοσι κομμάτια, που ακούγονται χωρίς κενά, σ’ αυτό το πιάνο-σόλο του Ibrahim, είναι φυσικά δικές του συνθέσεις και δεν είναι τυχαίως επιλεγμένα. Το κάθε ένα έχει το δικό του βάρος (σηματοδοτώντας ειδικότερα) ή έχει την δική του ιστορία. 

Για παράδειγμα, σ’ αυτό το σχεδόν 70λεπτο σετ ο Ibrahim περνάει τέσσερις φορές από το “Blue Bolero” (με 2:41, 0:36, 1:20 και 7:08 οι διάρκειες), μια σύνθεσή του γνωστή από το άλμπουμ του “African Magic” [Tiptoe, 2002]. Υπάρχουν επίσης κομμάτια που τιτλοφορούνται “For Coltrane”, “Song for Lawrence Brown” (αμερικανός τρομπονίστας, βασικός συνεργάτης του Duke Ellington) και “Dedication to Duke Ellington”, τα οποία αποτελούν φόρους τιμής σε τζαζ-προσωπικότητες που τον επηρέασαν, άλλα που μας παραπέμπουν σε κλασικούς δίσκους του από το παρελθόν, σαν το “Nisa” (LP του 1978), το “Sotho blue” (από το LP “Ekaya” του 1983) ή το “Whoza mtwana” (από το LP “African Marketplace” του 1980) και άλλα που αποτελούν καινούριες συνθέσεις του, σαν το “Trieste my love” ας πούμε.

Όλα, εδώ, εναλλάσσονται μαγικά και ανεπαίσθητα. Η παράσταση, το σετ, έχει μια μοναδική, μια ξεχωριστή χροιά –βοηθάει και η πολύ καλή εγγραφή συν τοις άλλοις– με τους λίγους ελαφρούς θορύβους να μην έχουν αφαιρεθεί και με τα χειροκροτήματα να ακούγονται μόνον μετά από το τελευταίο track, κι ενώ ο πιανίστας έχει σηκωθεί (είναι σαν να τον βλέπουμε) από το σκαμνί του πιάνου του. 

Πολύ ωραίο άλμπουμ, σημαντική κυκλοφορία ενός γίγαντα μουσικού, με τεράστια ιστορία.

Όλα τα άλμπουμ εισάγονται από την AN Music