TANIA GIANNOULI TRIO το νέο άλμπουμ της πιανίστριας και συνθέτριας, μ’ ένα παράξενο τρίο

Υπάρχουν τέσσερα άλμπουμ τής πιανίστριας-συνθέτριας Τάνιας Γιαννούλη, για την νεοζηλανδέζικη εταιρεία RΑTTLE. Για τρία απ’ αυτά, το “Forest Stories” (2012) [Τάνια Γιαννούλη / Paulo Chagas], το “Transcendence” (2015) [Tania Giannouli Ensemble] και το “Rewa” (2018) [Τάνια Γιαννούλη / Rob Thorne / Steve Garden] υπάρχουν ήδη reviews στο δισκορυχείον και στο LiFO.gr, ενώ για το τέταρτο, το “In Fading Light” [RATTLE, 2020] θα γράψουμε τώρα ορισμένα λόγια.

Σ’ αυτό το CD, που περιλαμβάνει δώδεκα συνθέσεις (όλες της Τάνιας Γιαννούλη), καταγράφεται ένα σχήμα, το Tania Giannouli Trio, το οποίον δεν είναι ένα τυπικό, ένα κλασικό jazz-trio – ένα trio πιάνο-μπάσο-ντραμς για παράδειγμα. Και τούτο γιατί πέραν του πιάνου, στην ηχογράφηση ακούγεται η τρομπέτα του Ανδρέα Πολυζωγόπουλου και το ούτι του Κυριάκου Ταπάκη. Έτσι έχουμε δύο τζαζ όργανα (ας τα πούμε έτσι, αφού ο δίσκος κινείται σε contemporary jazz κατευθύνσεις) κι ένα παραδοσιακό. Δύο έγχορδα κι ένα πνευστό λοιπόν, δίχως μπάσο και δίχως ντραμς-κρουστά, οπωσδήποτε ξενίζουν, σε πρώτη φάση, με την συνύπαρξή τους. Σε πρώτη όμως...
Έχω ακούσει το “In Fading Light” ήδη πέντε φορές και κατά τη διάρκεια τής έκτης ακρόασης, γράφω αυτό το κείμενο.
Το πρόβλημα στο άλμπουμ δεν είναι ο συνδυασμός των τριών οργάνων, καθότι επ’ αυτού έχει γίνει σωστή προεργασία, ώστε να μπορέσει να ενσωματωθεί το ούτι στο setting – και είναι αλήθεια πως πουθενά δεν ξενίζει το άκουσμα, αναφορικά με τον τρόπο που κατανέμονται οι κοινοί ή μη χρόνοι μεταξύ των οργάνων, κατά την διάρκεια των επιμέρους συνευρέσεων. Παρά ταύτα, όμως, θα πω πως το άκουσμα, σαν σύνολο, είναι κάπως... χαοτικό. Δεν ξέρω τι ακριβώς φταίει γι’ αυτό. Ίσως να φταίει το ότι το άλμπουμ διαρκεί περί την μία ώρα. Προσωπικώς, και ασυζητητί, θα το προτιμούσα συντομότερο. Έπειτα, έχει πολλά tracks (δώδεκα όπως είπαμε) και ποικίλων διαρκειών, από 2λεπτα έως 9λεπτα (ένα 9λεπτο δηλαδή, μα και 3λεπτα, 4λεπτα, 5λεπτα, 6λεπτα, 7λεπτα κ.λπ.). Υπάρχει δηλαδή αυτός ο καταμερισμός, σε συνθέσεις και σε χρόνους, που δεν βοηθάει στην διατήρηση μιας συμπυκνωμένης ροής. Αυτό είναι ένα θέμα στο “In Fading Light”, που δεν καλύπτεται, δεν σβήνει, από τα επιμέρους θετικά χαρακτηριστικά του. Πού είναι ποια;
Οι πολύ ενδιαφέρουσες συνθέσεις – ιδίως κάποιες απ’ αυτές στις οποίες είναι με δημιουργικό τρόπο ενσωματωμένες παραδοσιακές αναφορές. Τις οποίες παραδοσιακές αναφορές δεν τις διεκπεραιώνει μόνο το ούτι, μα και το πιάνο, και μάλιστα σε ρόλους πολυποίκιλους – ακόμη και κρουστούς. Ένα τέτοιο track, κι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα του άλμπουμ, είναι σίγουρα το “When then”, με το όλον τρίο να βρίσκεται σε μοναδική σύμπνοια. Πολύ καλό, δηλαδή εξαιρετικό, και το “Bela’s dance”, ένα… balkan track, ξεχωριστής και αβίαστης ομορφιάς, με την Γιαννούλη να κρατάει το ρυθμικό κομμάτι, τον Πολυζωγόπουλο να «γεμίζει» με την τρομπέτα του και τον Ταπάκη, πίσω και διακριτικά, να «φορτώνει» με το ούτι.
Καθεμία από τις συνθέσεις τού άλμπουμ έχει νόημα, κι έχει πράγματα να φανερώσει. Και για το διττό ταλέντο τής Τ. Γιαννούλη (ως συνθέτρια και ως πιανίστρια) και για τη συνολική επικοινωνία τού τρίο. Και η πιο μεγάλη σε διάρκεια στιγμή, η 9λεπτη “Hinemoa’s lament”, διαθέτει έξοχο μελωδικό μοτίβο, με πολύ σωστά τοποθετημένες τις παραδοσιακές αναφορές της, φέρνοντας στη μνήμη μου σημαντικές στιγμές της βορειοευρωπαϊκής τζαζ – όπως για παράδειγμα εκείνο το αριστουργηματικό “Bitter Funeral Beer” του Bengt Berger, στην ECM. Εντάξει, κλίμα-ECM ανιχνεύεις σε διάφορες συνθέσεις τού “In Fading Light”, αλλά σε ορισμένες είναι εντυπωσιακότερο. Κι ενώ λοιπόν... καθεμία από τις συνθέσεις τού άλμπουμ έχει νόημα, αν την ακούσεις μεμονωμένα –για να επανέλθω στην αρχή της παραγράφου–, είναι το σύνολο εκείνο που δεν λειτουργεί στον απόλυτο βαθμό.  
Η δική μου γνώμη είναι πως αν το “In Fading Light” ήταν συντομότερο στο χρόνο, έχοντας στο διάβα του κάποια συγκεκριμένα κομμάτια (εντάξει... δεν θα κάνω εγώ το track list, δεν είναι δική μου δουλειά αυτή) θα ήταν, πραγματικά, το «κάτι άλλο». Τώρα, όμως, δεν μπορώ παρά να δηλώσω τις επιφυλάξεις μου ως προς το σύνολο, σε σχέση με την πυκνότητα των μουσικών νοημάτων και σε σχέση με την αφηγηματική ενότητα.
Επαφή: www.rattle.co.nz