ΛΙΤΣΑ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ δώδεκα βράδυα

Πάνε αρκετά χρόνια από τότε που πρωτάκουσα τη φωνή της Λίτσας Σακελλαρίου στα «Δώδεκα Βράδυα» [Minos MSM 110, 1969] και ακόμη προσπαθώ να βρω τι ακριβώς είναι εκείνο που με μαγεύει, κάθε φορά που βάζω αυτό το άλμπουμ στο πικάπ. Δεν έχω επισκεφθεί ούτε την... Αϊτή, ούτε τη Βραζιλία, ούτε την Πολυνησία και όμως μου φαίνεται πάντα, καθώς εξαπλώνεται το «Μεγαλύτερο κακό», το «Σαν βράχος μαύρης θάλασσας» ή τα «Βήματα», πως δεν υπάρχει αρμονικότερη καταγραφή του exotica feeling σε ελληνικό δίσκο, απ’ ό,τι, εδώ, υπερχειλίζει. Έχω, δε, την αίσθηση, για να μην πω την βεβαιότητα, πως πρόκειται για ένα από τα πιο «ακατάτακτα» άλμπουμ της ελληνικής δισκογραφίας. Είναι δύσκολο δηλαδή ν’ αντιληφθείς τι ακριβώς είχαν στο μυαλό τους οι συνθέτες/ στιχουργοί Γιώργος Γεωργιάδης και Πέτρος Ζέρβας όταν έγραφαν αυτά τα άσματα. Υπάρχουν σίγουρα νεοκυματικές αναφορές, αλλά δεν υπάρχει καμία σχέση με τα τραγούδια της Αρλέτας φερ’ ειπείν ή του Γιώργου Ζωγράφου. Σίγουρα ανιχνεύονται και ορισμένα στοιχεία από το ελαφρό τραγούδι – θά’λεγε κανείς πως η φωνή του Γιώργου Γεωργιάδη θυμίζει κάτι από Τώνη Μαρούδα, αν κι εμένα μου μοιάζει περισσότερο κοντά σ’ εκείνη του... Paul Robeson ή του Leon Bibb, βαρύτονη με φυσικό echo – αλλά από ’κει και πέρα τι; Ακόμη και ο παραγωγός του άλμπουμ Αχιλλέας Θεοφίλου, ανάμεσα σε κάτι «ακαταλαβίστικα», εκφράζει στο οπισθόφυλλο την αμηχανία του: 

«Όλη αυτή η ‘κίνηση’ ονομάζεται πρωτοπορία με μια σοβαρή ενότητα απλού στίχου και μελωδίας. Δεν μπορούμε να βρούμε έναν στερεότυπο χαρακτηρισμό για το καινούριο αυτό ‘κάτι’. Όταν παραμερίζουμε τα συνηθισμένα μας μουσικά πλαίσια και ξεφεύγουμε από όλη την παράδοση της ελαφράς μας μουσικής για να δώσουμε ένα νέο ύφος». 

Ναι... αν και, όπως συνηθίζουμε να λέμε, η μουσική και τα τραγούδια μιλάνε πάντα από μόνα τους. (Βεβαίως, εκείνη την εποχή, είναι σίγουρο πως «μίλησαν» σε ελαχίστους, αφού κανείς από τους δημιουργούς ή την τραγουδίστρια δεν επανέλαβε στο μέλλον κάτι ανάλογο και φυσικά, ποτέ άλλοτε η εταιρία δεν στόλισε τον κατάλογό της με κάτι, έστω, παρεμφερές. Once in a lifetime... Ακόμη και το εξώφυλλο αν προσέξει κανείς, με τη Λίτσα Σακελλαρίου να ποζάρει χαμηλοθωρούσα, μ’ εκείνο το παραδείσιο φόρεμα σαν νεράιδα στο σούρουπο – πιθανώς στο Λαιμό της Βουλιαγμένης – καταλαβαίνει...). Αυτό το με γοητευτικό τρόπο απόμακρο και με ανατριχιαστική ειλικρίνεια ρεμβώδες «ποίημα» πηγάζει πρώτα-πρώτα από τη φωνή της τραγουδίστριας. «Μεγαλωμένη» με κομμάτια του Πλέσσα και του Λαβράνου, η Σακελλαρίου υπήρξε μία μούσα του... jazzy νέου κύματος (όντας, ταυτοχρόνως, και έξω απ’ αυτό), που τραγούδησε λίγο και λίγα, πριν σβήσει από το χάρτη. Έπειτα, είναι οι μουσικές και οι στίχοι (από κοινού) των Γεωργιάδη και Ζέρβα (ο πρώτος έκανε κάποια χαμηλού βεληνεκούς καριέρα, αλλά ο δεύτερος έγραψε τον «Μπαρμπαλιά», που πήρε πρωτιά στη Θεσσαλονίκη το ’73, όταν τραγουδήθηκε από τον Δημήτρη Κοντολάζο), που, μέσα από την απλότητα της φόρμας – όμορφα λόγια, ωραίες μελωδίες, ακόμη πιο σοβαρή δουλειά στον αρμονικό τομέα – κατορθώνουν να συλλάβουν ένα εξώκοσμο κλίμα, όχι πολύ μακριά από εκείνο των άλμπουμ του Jorge Ben π.χ., ή της Maria Bethania από την ίδια εποχή. Βεβαίως και ευθύνεται, στον ίδιο βαθμό, η ενοργάνωση – δύο κιθάρες (Πέτρος Ζέρβας, Τώνης Άγας - πριν στο Trio Greco), μπάσο (Πάνος Ιατρού), ντραμς/κρουστά (Γιώργος Λαβράνος) – είναι όμως, πρώτ’ απ’ όλα, η διάθεση όσων συμμετείχαν στην ηχογράφηση να αγνοήσουν εκείνο που «έτρεχε» δίπλα τους, δικαιώνοντας στην πορεία μόνον τον έρωτα. Ή, μάλλον, την ερημιά του...