δύο βιβλία

Είναι από παλαιά γνωστή η αγάπη του Θανάση Συλιβού για το έργο του Μάνου Λοΐζου – από την εποχή (1997) της έκδοσης του βιβλίου του …η δική του ιστορία [Σύγχρονη Εποχή]. Εκδότης του Μετρονόμου, ο Συλιβός έχει αφιερώσει στον Λοΐζο δύο εξώφυλλα του περιοδικού του (#7, 10/2002 και #46, 7/2012), ενώ προσφάτως, προς το τέλος του ’12, κυκλοφόρησε (από τις δικές του εκδόσεις με το ίδιο όνομα) ένα ακόμη βιβλίο για τον σημαντικό τραγουδοποιό. Τίτλος του: Μάνος Λοΐζος / απ’ τη μνήμη στην καρδιά.

Ο Συλιβός χωρίζει την εργασία του σε μέρη. Στο πρώτο, που επιγράφεται Μουσικό Οδοιπορικό (σελ.13-92), περιλαμβάνεται η διαδρομή του έλληνα συνθέτη από την ιδιαίτερη πατρίδα του την Αλεξάνδρεια, έως τον πρόωρο θάνατό του, στα 45 χρόνια του, την 17/9/1982. Γνωστά και λιγότερα γνωστά γεγονότα, τεκμηριωμένα μέσα από μια σειρά ντοκουμέντων (φωτογραφίες, φυλλάδια, προγράμματα, επιστολές, ετικέτες δίσκων…), διανθισμένα με αποσπάσματα συνεντεύξεων τόσο του ιδίου του Λοΐζου, όσο και συνεργατών του. Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου που έχει τίτλο Έγραψαν για τον Μάνο Λοΐζο, διαβάζουμε ενδιαφέροντα κείμενα που δημοσίευσαν για τον τραγουδοποιό, μέσα στα χρόνια, οι φίλοι και συνεργάτες του Φώντας Λάδης, Γιάννης Νεγρεπόντης, Κωστούλα Μητροπούλου, Λευτέρης Παπαδόπουλος, Δημήτρης Χριστοδούλου, Μανώλης Ρασούλης, Μίκης Θεοδωράκης, Γιάννης Ρίτσος, Χρήστος Λεοντής, Στέλιος Καζαντζίδης, Γιώργος Μέγγουλης, Νότης Μαυρουδής, Δημήτρης Γκιώνης, Γιάννης Κοντός, Δημήτρης Κατοίκος, Ηλίας Κατσούλης και Αγγελική Μητροπούλου. Στο τρίτο μέρος (σελ.177-215) παρουσιάζονται οκτώ συνεντεύξεις του Λοΐζου, που είχαν δοθεί στο διάστημα 1966-1982, και οι οποίες εμπεριέχουν σημαντικές πληροφορίες όχι μόνον για τον δημιουργό, αλλά και, γενικότερα, για το ελληνικό τραγούδι της εποχής. Το βιβλίο θα ολοκληρωθεί με την παράθεση των στίχων (για τραγούδια), που είχε γράψει ο ίδιος ο Λοΐζος και βεβαίως με την εργογραφία (μουσικές για τον κινηματογράφο και το θέατρο) και την (αναλυτική) δισκογραφία του (σε δίσκους 45 στροφών, LP και CD). Μία χρήσιμη έκδοση.

Κάτι ακόμη για το βιβλίο εδώ http://diskoryxeion.blogspot.gr/2013/01/blog-post_21.html.

Ο Ηλίας Βολιότης-Καπετανάκης είναι ένας μελετητής του ελληνικού λαϊκού τραγουδιού με σημαντικό συγγραφικό έργο· υπενθυμίζω τα βιβλία του Μάγκες Αλήστου Εποχής [Μετρονόμος, Αθήνα 2005] και Μούσα Πολύτροπος [Μετρονόμος, Αθήνα 2007] – βιβλία που σε κερδίζουν, αμέσως, ως αναγνώστη, εξ αιτίας της γλαφυρής, προκλητικής (ενίοτε) και τεκμηριωμένης γραφής τους. Ένα πιο πρόσφατο ανάγνωσμα του Βολιότη-Καπετανάκη έχει τίτλο Του Κυρίου του η Φωνή, Ιστορία της δισκογραφίας [Μετρονόμος, Αθήνα 2010] και παρότι έχουν περάσει τρία χρόνια από τότε που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά, αξίζει οπωσδήποτε να γραφούν λίγα λόγια. Ο συγγραφέας εξετάζει εκείνο που λέει ο… δεύτερος τίτλος του (Ιστορία της δισκογραφίας), άλλοτε με συνοπτικό τρόπο, και άλλοτε αναλυτικώς επιτυγχάνοντας να δώσει στοιχεία και να ισορροπήσει, όσο είναι αυτό εφικτό, μεταξύ μιας επίτομης απεικόνισης της πορείας της διεθνούς δισκογραφίας και μιας κατά τόπους υπερ-διεξοδικής, όσον αφορά στην ελληνική εκδοχή της. Ένα πρώτο τμήμα του βιβλίου, έως τη σελίδα 73, θα έλεγα πως αφορά σε μια καταγραφή των διεθνών δισκολογικών συμβάντων από τα μέσα του 19ου αιώνα και τις πρώτες απόπειρες καταγραφής (Édouard-Léon Scott de Martinville, Γαλλία 1857) έως τις μέρες μας, με τις on line ψηφιακές πωλήσεις και την καθοριστική (για τις πωλήσεις) παρέμβαση της κινητής τηλεφωνίας. Στην πορεία το βιβλίο αποκτά μία περισσότερο ελληνοκεντρική χροιά. Εξετάζεται η πορεία της ελληνικής δισκογραφίας κατ’ αρχάς στις ανατολικές κοιτίδες του ελληνισμού (Σμύρνη, Κωνσταντινούπολη), αλλά και στα υπερατλαντικά κέντρα τής μετανάστευσης (ΗΠΑ). Με αναλυτικά στοιχεία και φωτογραφίες ο Βολιότης-Καπετανάκης ζωντανεύει στις σελίδες του τη μεγάλη πορεία του ελληνικού τραγουδιού στην Αμερική, πριν επανέλθει στην ημετέρα και μεγεθύνει με αξιοθαύμαστη ενάργεια στο κεφάλαιο Columbia – στην ιστορία του εργοστασίου στη Ριζούπολη, που θεμελιώνεται στα μέσα Φεβρουαρίου του 1930. Όπως διαβάζουμε: «Στις 20 Δεκεμβρίου 1930 εμφανίζονται οι πρώτες από ελληνικά χέρια ‘πλάκες’ 78 στροφών, με την φωνή του τενόρου Μιχάλη Θωμάκου στα τραγούδια ‘Λωτός’ και ‘Μαρούσκα’(…) αριθμός καταλόγου της Columbia, DG-1». Από ’κει και κάτω (από τη σελίδα 131 δηλαδή έως και τη σελίδα 205) το βιβλίο Του Κυρίου του η Φωνή, Ιστορία της δισκογραφίας είναι κατά βάση η ιστορία της Columbia, από τη γέννησή της και τα χρόνια της μεγάλης δόξας, έως το έγκλημα που διεπράχθη με τη σύληση και το γκρέμισμα του εργοστασίου (13/5/2006). Ο Ηλίας Βολιότης-Καπετανάκης καταγράφει όλο το παρασκήνιο και προσκήνιο της εγκατάλειψης του εργοστασίου, το οποίο θα έπρεπε… «με κρατική φροντίδα να μετατραπεί σε Βαλκανικό Μουσείο Ήχου, όπου θα διασώζονταν και θα εκτίθονταν κυλινδρικά και επίπεδα γραμμόφωνα διαφόρων μεγεθών και τύπων, χιλιάδες δίσκοι 78, 45 και 33 στροφών του εγχώριου δημοτικού και λαϊκού αστικού κύκλου, του ελαφρού τραγουδιού και της παγκόσμιας καλσσικής μουσικής, σπάνια μουσικά όργανα, ραδιόφωνα, ηλεκτρόφωνα και άλλα μεγάλης αξίας αντικείμενα ήχου». Αντ’ αυτών; Το περιεχόμενο της Columbia –όσο δεν συλήθηκε– πουλήθηκε για παλιοσίδερα… Το δεύτερο μέρος του πονήματος (σελίδες 209-300) –αποτελούμενο από τα κεφάλαια Τα Πνευματικά Δικαιώματα, Δώρα Δάνεια και Ψευδώνυμα, Παραγωγοί και Προαγωγοί, Μερακλήδες και Παραχαράκτες– θα μπορούσε να είναι ένα άλλο, διαφορετικό βιβλίο. Τα… παρατράγουδα της δισκογραφίας είναι η… παραϊστορία της. «Παρά…», αλλά ταυτοχρόνως και μιαν ευκαιρία να αποκατασταθούν αδικίες και να λάμψουν οι ιστορικές αλήθειες. Η ιστορία του εγχώριου λαϊκού τραγουδιού διαθέτει πλείστα όσα παρατράγουδα και αυτά αναμοχλεύει (προς εξακρίβωση της αλήθειας) ο ερευνητής. Το ενδιαφέρον είναι πρόδηλο. Το βιβλίο θα κλείσει με τα 40 σελίδων παραρτήματα και ευρετήρια και βεβαίως με τη σχετική (συμπληρωματική) βιβλιογραφία.

Επαφή: www.metronomos.blogspot.com