PARI ZANGENEH iranian folk songs

«Από τη Βαγδάτη πήγαμε στην Τεχεράνη. Στην εξουσία ήταν ακόμα αυτός ο εγκληματίας ο Σάχης. Ήταν σα να έρχεσαι στη Γερμανία.(…) Υπήρχαν ακριβώς οι ίδιες αφίσες με φωτογραφίες καταζητούμενων, όπως και στη Γερμανία, αλλά με κόκκινο πλαίσιο. Ήταν αυτοί που καταζητούσε ο Σάχης: Μουτζαχεντίν και μερικοί Σιίτες. Μετά, ήταν τα σπίτια με τις κεραίες τηλεοράσεων. Νωρίς το πρωί δεν υπήρχαν άνθρωποι στους δρόμους. Φαινόταν σαν ένα προάστιο γερμανικής πόλης. Όλα τα σπίτια νεόκτιστα, με τις Μερσεντές μπροστά στην πόρτα. Ήταν ανυπόφορο. Εκείνη την εποχή οι άνθρωποι κυκλοφορούσαν στους δρόμους κοιτάζοντας πάντα κάτω. Κανένας δεν ύψωνε το κεφάλι, εκτός από τους Μουλάδες. Πάνω στις στέγες στέκονταν στρατιώτες με αυτόματα, για να ελέγχουν την περιοχή· βλέπετε είχε γίνει μία σειρά από ένοπλα χτυπήματα. Όπως στη Γερμανία. Η γενική διάθεση στην Τεχεράνη ήταν τελείως καταθλιπτική, αντίθετα με την κίνηση στους δρόμους που ήταν επιθετική. Νομίζω πως ήταν η χειρότερη κυκλοφορία του κόσμου. Μεθάνε και μετά ορμάνε εμπρός. Στην Τεχεράνη αισθάνεται κανείς αυτή την διαφωνία που υπάρχει όταν συναντιούνται δύο κόσμοι: Ανατολή και Δύση. Επιβάλανε τον Δυτικό τρόπο ζωής, ακόμα και με την χρήση των όπλων. Αλλά ο κόσμος δεν τον καταλαβαίνει αυτό τον τρόπο, δεν τα βγάζει πέρα μαζί του. Πρέπει να διαλέξουν την Μερσεντές ή το Τζαμί. Και διαλέγουν το Τζαμί. Αυτή η σύγκρουση τους εξουθενώνει. Αργότερα πήγαινα συχνά στην Τεχεράνη, και κάθε φορά ο πολιτισμός είχε προχωρήσει κι ένα βήμα. Όλα τα δυτικά σκατά ήταν εκεί. Μπορούσες, στο δρόμο, ν’ αγοράσεις την Bild Zeitung της ημέρας. Ακριβώς όπως στη Γερμανία. Οι δρόμοι είχαν μία σχεδόν ευρωπαϊκή εικόνα. Επίσης, οι άνθρωποι φοράγανε ευρωπαϊκά ρούχα. Όλοι οι άντρες και οι περισσότερες γυναίκες· και προ πάντων στις πόλεις. Υπό το καθεστώς του Σάχη, οι γυναίκες γυρνάγανε με μίνι φούστες, μαλλιά βαμμένα ξανθά και κραγιόν. Παντού υπήρχαν μπουτίκ με τζην, και κτιζόντουσαν κολοσσοί από μπετόν, εμπορικά κέντρα με μπουτίκ και καφετέριες. Μέσα στο κέντρο της Ασίας βρίσκεις μια γωνιά της Ku’damn (σ.σ. κάτι σαν την Βασιλίσσης Σοφίας). Τελείως παράλογο· έξω από κάθε πραγματικότητα».Στα χρόνια του Σάχη, το Ιράν δεν συναντήθηκε μόνο με το κραγιόν και με το μίνι, όπως μαρτυρά στο «Οδοιπορικό» του (εκδ. Αμηχανία, Αθήνα 1989) για το οποίο έχω ξανα-ποστάρει, ο μετά-hippie Bommi Baumann – ιδρυτής της γερμανικής τρομοκρατικής οργάνωσης Movement 2 June στα τέλη των 60s, ο οποίος αποκήρυξε νωρίς (1972), την ένοπλη βία, για να γίνει με τα χρόνια, εκτός από χαφιές της Stasi, αναχωρητής και ειρηνιστής – αλλά και με το rock, την jazz και το folk, έτσι όπως, όλα τούτα, εννοούνταν στη Δύση· φθάνοντας έως του σημείου να ενορχηστρώνουν, οι Ιρανοί, κλασικές, παραδοσιακές μελωδίες με «δυτικά» όργανα. Ό,τι έπρατταν την ίδιαν ώρα οι Βρετανοί (Fairports), οι Τούρκοι (Mogollar), οι Χιλιανοί (Los Jaivas), οι Έλληνες (Κωχ) και όλοι οι υπόλοιποι. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο κινούμενες, μερικές τραγουδίστριες έκαναν τρανή καριέρα. Η Gougoush κυρίως, μα και η Pari Zangeneh. Το άλμπουμ τής τελευταίας “Iranian Folk Songs” [Institute for the Intellectual Development of Children and Young Adults 2011-KS], με παραδοσιακούς σκοπούς «για παιδιά και εφήβους» από το 1976, είναι πανέμορφο· και, όσον αφορά σ’ εμάς, αρκετά οικείο, μια και ουκ ολίγες μελωδίες τις έχουμε ακούσει, κλεμμένες εννοείται, σε ελληνικά τραγούδια. Φερ’ ειπείν το “Mastom, Mastom” δεν είναι άλλο από το «Μου λένε να μην κλαίω» [στίχοι: Χαράλαμπος Βασιλειάδης, μουσική (λέμε τώρα): Στράτος Καμενίδης & Γιάννης Σαριδάκης], το οποίο ανέδειξαν στα μέσα του '80 τα Παιδιά από την Πάτρα.
Τελικά, εκείνοι που… δεν κατέβασαν ποτέ το κεφάλι, τρία χρόνια αργότερα, θα έβαζαν τα πράγματα στη θέση τους…

Κι εδώ το "Shekar ahou" (όχι "Shekare") lead track στο LP της Pari Zangeneh, που κι αυτό έχει ακουστεί στην ελληνική. Όποιος γνωρίζει, ας δώσει περαιτέρω στοιχεία...