ΘΩΜΑΣ ΤΑΜΒΑΚΟΣ το νέο υποδειγματικό βιβλίο του για τον μουσουργό Δημήτρη Δραγατάκη, την επίσημη δισκογραφία και τις αρχειακές ηχογραφήσεις του

Για τα δισκογραφικά-βιβλιογραφικά πονήματα του Θωμά Ταμβάκου έχουμε γράψει κι άλλες φορές στο blog, τονίζοντας σε κάθε περίπτωση την ύπατη φροντίδα και τον ενδελεχή τρόπο με τον οποίον αντιμετωπίζει τις εργασίες του, κάθε φορά, ο ερευνητής-συγγραφέας.
Σ’ αυτή την σειρά των βιβλίων, που ξεκίνησε με το «Σπυρίδων-Φιλίσκος Σαμάρας (17.11.1861-25.3.1917) / Επίσημη Δισκογραφία (1904-2016) / Συμβολή στα 100 Χρόνια από την Εκδημία του» [Μουσική Εταιρεία Αλεξανδρούπολης, 2017] και συνεχίστηκε με το «Νίκος Σκαλκώτας (8/3/1904 – 19/9/1949) / Επίσημη Δισκογραφία (1929-2019) / Συμβολή στα 70 Χρόνια από την Εκδημία του» [Έκδοση Μουσικής Εταιρείας Αλεξανδρούπολης, Αλεξανδρούπολη 2019], έρχεται τώρα να προστεθεί ένας νέος τόμος, μεγάλου σχήματος και 164 σελίδων, αφιερωμένος στον κορυφαίο μουσουργό Δημήτρη Δραγατάκη.
Ο τόμος έχει τίτλο «Δημήτρης Δραγατάκης (22/1/1914 - 18/12/2001) / Επίσημη Δισκογραφία (1965-2021) και Αρχειακές Ηχογραφήσεις (1963-2021) / Συμβολή στα 20 Χρόνια από την Εκδημία του» [Έκδοση Μουσικής Εταιρείας Αλεξανδρούπολης, Αλεξανδρούπολη 2021], αποτελώντας ό,τι πιο πλήρες και εξελιγμένο για την δισκογραφία-εργογραφία του Δημήτρη Δραγατάκη, ενός από τους πιο σημαντικούς έλληνες μουσουργούς του 20ου αιώνα.

Τα πλεονεκτήματα του βιβλίου του φίλτατου Θωμά Ταμβάκου (παλαιού και μόνιμου συνεργάτη, επί πολλά χρόνια, στο περιοδικό «Jazz & Τζαζ») είναι πολλά και διαφόρων ειδών. Θα τα χαρακτηρίζαμε δε, ανάμεσα σε άλλα, και μοναδικά, επειδή, μέσω της συγκεκριμένης και εξειδικευμένης προσέγγισης που επιχειρείται δεν αναδύεται / αναδεικνύεται μόνον το έργο του τιμώμενου συνθέτη, μα και ένας σχεδόν αιώνας μουσικής δημιουργίας στην χώρα μας, με τις αισθητικές περιπλανήσεις του, και βεβαίως με τους ανθρώπους του σε κάθε θέση και σε κάθε μετερίζι αυτής της τόσο εκλεκτικής διαδρομής.
Προς τούτο συμβάλλουν τα υπερπλήρη και αναλυτικά στοιχεία των εκδόσεων και των ηχογραφήσεων και βεβαίως οι 960(!) επεξηγηματικές σημειώσεις, που είναι τυπωμένες στο κάτω μέρος κάθε σελίδας του βιβλίου.
Η εργασία ξεκινά με τους ουσιαστικούς προλόγους της, γραμμένους από τον εκδότη Αθανάσιο Τρικούπη (Αναπληρωτής καθηγητής Τ.Μ.Σ. / Π.Ι., συνθέτης, μουσικολόγος), την κόρη και τον γιο του συνθέτη (Βάλια Δραγατάκη Κορωνίδη, Λεωνίδας Δραγατάκης), τον Ιάκωβο Κονιτόπουλο (συνθέτης, μαέστρος και εκπαιδευτικός, πρόεδρος του «Συλλόγου Φίλων Δημήτρη Δραγατάκη») και την Μαγδαληνή Καλοπανά (μουσικολόγος και συγγραφέας του βιβλίου «Συστηματικός Βιο-Βιβλιογραφικός Κατάλογος Έργων Δημήτρη Δραγατάκη», που τυπώθηκε το 2019 από τις εκδόσεις Φίλιππος Νάκας – μελέτη που αποτέλεσε βασικό βιβλιογραφικό οδηγό της εργασίας του Θωμά Ταμβάκου).
Μετά του προλόγους ακολουθεί η «Εισαγωγή» στις σελίδες 15-17, γραμμένη από τον συγγραφέα, με τις πολύ ενδιαφέρουσες αναφορές στα στάδια της προσωπικής γνωριμίας του με τον Δημήτρη Δραγατάκη, για να ακολουθήσει ένα εκτεταμένο βιογραφικό σημείωμα του μουσουργού, πριν περάσουμε στις «Γενικές και απαραίτητες οδηγίες για την διευκόλυνση της ανάγνωσης των στοιχείων της παρατιθέμενης επίσημης δισκογραφίας του Δημήτρη Δραγατάκη», ένα κεφάλαιο (ας το πούμε έτσι) απαραίτητο, προκειμένου να κατανοηθεί το πώς θα αναπτυχθεί, στις αμέσως επόμενες σελίδες η υπερ-αναλυτική δισκογραφία.
Όσοι γνωρίζουν τον τρόπο που δημιουργούνται οι δισκογραφίες στην pop και στο rock ας ξεχάσουν ό,τι ξέρουν, καθότι, εδώ, ο τρόπος παρουσίασης δεν έχει ουδεμία σχέση με τα συγκεκριμένα μοτίβα. Ίσως με την jazz να υπάρχει κάποια συσχέτιση, αλλά και πάλι όχι, γιατί εκεί, στην jazz, στις αναλυτικές δισκογραφίες η βάση είναι το session, ενώ, εδώ, στην εργασία του Θωμά Ταμβάκου, η βάση είναι και παραμένει η έκδοση. Ο δίσκος, η κασέτα, το CD, η ψηφιακή κυκλοφορία...

Προηγούνται οι δίσκοι βινυλίου και οι κασέτες. Έργα του Δημήτρη Δραγατάκη καταγράφονται σε 13 δίσκους βινυλίου (12 LP, 1 single) και σε 2 κασέτες – όλα τούτα τυπωμένα στο διάστημα 1965-1987.
Η πρώτη καταγραφή αφορά στο ιστορικό δισκάκι με την σουίτα μπαλέτου του Δημήτρη Δραγατάκη «Οδυσσέας και Ναυσικά», στην Philips, από το 1965 και τελευταία (15η καταγραφή) στο LP «Δραγατάκης / Dragatakis» σε ετικέτα Concert Athens, από το 1987, με τα έργα «Συμφωνία αρ. 1» και «Κοντσέρτο για βιολί και ορχήστρα».
Ακολουθούν οι εκδόσεις σε CD, CD-R, DVD-R, που είναι 28 συνολικώς (27 CD ή CD-R και 1 DVD-R). Η πρώτη έκδοση αφορά στο CD της Lyra “Greek Classical Composers” από το 1991, στο οποίο καταγράφονται τα έργα του Δημήτρη Δραγατάκη «Συμφωνία αρ. 1» και «Κοντσέρτο για βιολί και ορχήστρα» στις ίδιες ακριβώς εκτελέσεις του LP «Δραγατάκης / Dragatakis» [Concert Athens, 1987], ενώ η τελευταία (28η αυτής της κατηγορίας και 43η εν συνόλω) έχει να κάνει με το CD “Dimitris Dragatakis. The String Quartets” [IRIDA CLASSICAL, 2019], που περιλαμβάνει τα «Κουαρτέτα εγχόρδων» αρ.1, 2, 3, 4, 5 και 7 ερμηνευμένα άπαντα από το Νέο Ελληνικό Κουαρτέτο.
Ακολουθούν οι 4 «ψηφιακές εκδόσεις εμπορίου» με έργα Δ. Δραγατάκη (εκδόσεις δηλαδή, που υπάρχουν σε άυλες μορφές στο διαδίκτυο και που διατίθενται σε διάφορους ιστοτόπους), με τα... δισκογραφικά κεφάλαια να ολοκληρώνονται με το τέταρτο εξ αυτών, που τιτλοφορείται «μελλοντικές δισκογραφικές εκδόσεις» και που αναφέρεται σε έκδοση (CD) που θα κυκλοφορήσει στο εμπόριο από το 2022 και μετά.

Παρά ταύτα το βιβλίο δεν ολοκληρώνεται σ’ αυτό το σημείο, καθώς βρισκόμαστε ακριβώς στην μέση του, στην 82η από τις 164 συνολικώς σελίδες! Τι είναι λοιπόν εκείνο που ακολουθεί;
Κατ’ αρχάς τα «Ευρετήρια» δηλ. «Ευρετήριο δισκογραφημένων έργων», «Ευρετήριο ερμηνευτών δισκογραφημένων έργων», «Ευρετήριο άλλων ονομάτων με συμμετοχή / αναφορά στη δισκογραφία Δραγατάκη (κειμενογράφοι, συνθέτες, μουσικοί, ποιητές, παραγωγοί, ηχολήπτες, ζωγράφοι κλπ.)» και «Ευρετήριο δισκογραφικών εταιρειών, φορέων, συλλόγων, εντύπων μέσων με συμμετοχή στη δισκογραφία Δραγατάκη».
Ακολουθούν οι ποικίλες «Πηγές» (αρχειακές, βιβλιογραφία, άρθρα-μελέτες, εγκυκλοπαίδειες-λεξικά-περιοδικά-εφημερίδες, ιστότοποι-ιστολόγια), για να ολοκληρωθεί τούτο το τόσο εντυπωσιακό πόνημα με το πιο ειδικό, ανέλπιστο και καθοριστικό τμήμα του, που αποκαλείται «Ανεπίσημη Δισκογραφία» και που αφορά σε 164(!) αρχειακές ηχογραφήσεις και βιντεοσκοπήσεις 80(!) έργων του Δημήτρη Δραγατάκη (μη δισκογραφημένα, δισκογραφημένα, μεταγραφές/διασκευές έργων από άλλους), με τα μέσα αποτύπωσης να αφορούν κυρίως σε μαγνητοταινίες και κασέτες, οι οποίες εν τω μεταξύ έχουν ψηφιοποιηθεί σε CD-R, DVD-R και σκληρούς δίσκους.
Το άπειρο και εξαντλητικώς τεκμηριωμένο πληροφοριακό υλικό μαζί με τις πολλές και πάντα ενδιαφέρουσες ασπρόμαυρες φωτογραφίες δεκάδων ντοκουμέντων (και όχι μόνο δισκογραφικών, αλλά ποικίλων), που αφορούν στον Δημήτρη Δραγατάκη και το έργο του, προσδίδουν και σε τούτη την εργασία του Θωμά Ταμβάκου τον σπάνιο τίτλο της «αναφοράς».
Επαφή: ttamvakos@yahoo.gr