Κυριακή 14 Ιανουαρίου 2024

η ΕΝJA RECORDSείναι μια σημαντική γερμανική εταιρεία, που παραμένει στο προσκήνιο για περισσότερο από μισό αιώνα – oι τελευταίοι έξοχοι δίσκοι της ανήκουν στους Ceramic Dog, στις Ιαπωνίδες Makiko Hirabayashi και Yumi Ito, στους JISR και στον Samuel Blaser

Μπορεί η Enja Records (στην Ελλάδα από την AN Music) να ιδρύθηκε το 1971 στo Μόναχο από τους jazz-fans Matthias Winckelmann (1941-2022) και Horst Weber (1934-2012), μπορεί στην εταιρεία, όλες αυτές τις δεκαετίες να ηχογράφησαν τεράστια ονόματα (Dizzy Gillespie, Cecil Taylor, McCoy Tyner, Archie Shepp, Randy Weston, Elvin Jones, Mal Waldron, Lee Konitz, Abdullah Ibrahim, Dusko Goykovich, Albert Mangelsdorff, Rabih Abou-Khalil και δεκάδες άλλοι), αλλά εκείνο που έχει σημασία είναι πως το label, παρά τους κατά καιρούς κλυδωνισμούς, συνεχίζει να υπάρχει 53 χρόνια αργότερα, υπό τον Werner Aldinger πια, προτείνοντας καταπληκτικούς καινούριους δίσκους – σαν κι αυτούς που σας παρουσιάζουμε αμέσως...
CERAMIC DOG: Connection [enja / yellowbird, 2023]
Το πιο νέο άλμπουμ των φοβερών και τρομερών Ceramic Dog –το πέμπτο ή το έκτο τους, δεν είμαι σίγουρος– μπορεί να κυκλοφορεί από το καλοκαίρι, αλλά ποτέ δεν είναι αργά για να πει κανείς μερικά λόγια για έναν από τους σημαντικότερους δίσκους του 2023, όπως και γι’ αυτό το γκρουπ από τη Νέα Υόρκη, που με κάθε νεότερο δίσκο του εμφανίζεται ακόμη πιο μπροστά και σε ιδέες, και σε παιξίματα, μα και σε συναισθηματικό δόσιμο.
Με τον Marc Ribot πάντα σε κιθάρες, tres, dobro, μπάσο, φωνή, τον Shahzad Ismaily σε μπάσο, ηλεκτρονικά, φωνή και τον Ches Smith σε ντραμς, κρουστά, ηλεκτρονικά, φωνή, οι Ceramic Dog φαίνεται πως βρίσκονται τώρα στην καλύτερη φάση της διαδρομής τους, υπογράφοντας φοβερά κομμάτια, καθώς στο “Connection” το ένα track ακούγεται καλύτερο του άλλου.
Το έχουν δουλέψει πολύ το θέμα τού ήχου οι φίλοι μας και προς τούτο ζήτησαν και ουκ ολίγες έξτρα βοήθειες, εδώ, από τους Syd Straw φωνή, Anthony Coleman farfisa, James Brandon Lewis σαξόφωνα, Greg Lewis, hammond B3, Oscar Noriega κλαρινέτο και Peter Sachon τσέλο, έτσι ώστε όλοι μαζί να προχωρήσουν αυτό το αποκαλυπτικό fusion, που συμπαρασύρει τα πάντα στο διάβα του, αφήνοντας πίσω του ανεπανάληπτα κομμάτια.
Κατ’ αρχάς το βασικό. Το “Connection” ακούγεται ολάκερο, από την αρχή έως το τέλος του, δίχως να χαλαρώνεις ποτέ ως ακροατής και δίχως ποτέ εκείνο να κάνει κοιλιές (εννοείται).
Λέμε για έναν συναρπαστικό δίσκο, για ένα παλίμψηστο ήχων βασικά, καθώς κάθε κομμάτι μοιάζει ναι μην είναι κάτι συγκεκριμένο, αλλά κάτι διαφορετικό κάθε φορά, με τα ηχητικά επίπεδα να ξεδιπλώνονται το ένα μετά το άλλο, αφήνοντας τον ακροατή αποσβολωμένο.
Τουλάχιστον εγώ έτσι ένοιωσα με το “Swan”, το οποίο με ανάγκασε να ανακαλέσω Socrates και Γιάννη Σπάθα, με αυτή την πολύ δυνατή «δημοτική» κιθαριστική εισαγωγή του Ribot, που είναι κατ’ ευθείαν ηπειρώτικη και με το ρυθμικό τμήμα να κρατά γερά το ίσο, δημιουργώντας αλλοπαρμένες καταστάσεις. Έτσι, όταν στην πορεία θα μπει και ο σαξοφωνίστας James Brandon Lewis το κομμάτι θα ξεφύγει εντελώς, αγγίζοντας τελείως trance καταστάσεις.
Άλλο τεράστιο κομμάτι, και σε διάρκεια και σε σημασία, είναι το 11λεπτο “Order of protection”, που είναι ένα καθαρό ηλεκτρικό blues, που εξελίσσεται σε progressive blues-rock, όταν το hammond του Greg Lewis θα εισβάλει για να «θερίσει» σ’ ένα πιο πίσω επίπεδο – αφήνοντας μπροστά τον Ribot να αυτοσχεδιάζει σαν μεγάλος bluesman (είναι και-αυτό ο άνθρωπος, δεν υπάρχει ουδεμία αμφιβολία).
Όμως κάθε κομμάτι από το “Connection” είναι κάτι διαφορετικό και κάτι άλλο, ξεκινώντας από το εισαγωγικό ημι-blues φερώνυμο track, που ακούς στο βάθος κάτι από Canned Heat, το 7λεπτο πυρηνοκίνητο και γεμάτο από distortions Subsidiary”, το μανιφέστο “Soldiers in the army of love”, το όλο φωτιά boogaloo Ecstacy”, με τη φαρφίζα του Coleman και με τα κρουστά του Smith να φτιάχνουν κατάσταση, το αγριεμένο χιπχοπάδικο “Heart attack”, καταλήγοντας στο πάνκικο “Thats entertainment”, που δεν είναι άλλο από το γνωστό στάνταρντ των Arthur Schwartz / Howard Dietz, του οποίου, οι Ceramic Dog, του αλλάζουν τα φώτα!
Τι να πεις περαιτέρω γι’ αυτό το άλμπουμ; Συγκλονιστικός δίσκος!
JISR: Wah Wah! [yellowbird / enja, 2023]
Οι JISR είναι μια μουσική κολεκτίβα του ethnic / folk / rock / jazz κ.λπ. από το Μόναχο, την οποία αποτελούν γνωστοί και λιγότερο γνωστοί μουσικοί. Ορίστε τα ονόματά τους, έτσι όπως εμφανίζονται αυτά στο “Wah Wah!”, την πιο πρόσφατη δουλειά τους: Mohcine Ramdan gembri, φωνή, Roman Bunka κιθάρα, Gergely Lukács τρομπέτα, φλούγκελχορν, Marja Burchard βιμπράφωνο, πλήκτρα, Marwan Fakir βιολί, Niko Schabel σαξόφωνο, κλαρίνο και Severin Rauch ντραμς.
Βεβαίως, και επειδή ο σημαντικός Roman Bunka (από Embryo, Dissidenten κ.λπ.) έχει φύγει από τη ζωή από τον Ιούνιο του 2022 αντιλαμβανόμαστε όλοι πως ό,τι είναι ηχογραφημένο στο “Wah Wah!” είναι παλαιότερο... αν και αυτό δεν σημαίνει κάτι. Δεν σημαίνει κάτι, επειδή η μουσική των JISR θα μπορούσε να είναι ηχογραφημένη στα σέβεντις, και ν’ ακούγεται σύγχρονη ακόμη και μετά από 45 ή 50 χρόνια.
Υπάρχει άραγε ουσιαστική σχέση του “Wah Wah!” με την δεκαετία του ’70; Ασυζητητί. Και αυτή (η σχέση) δεν έχει να κάνει μόνο με τη μουσική, που φέρνει στη μνήμη τις ηχογραφήσεις των Γερμανών στην Ασία (αλλά και στην Δυτική Γερμανία), με πρώτους τους Embryo του Christian Burchard (1946-2018), αλλά και γιατί στους JISR συμμετέχει η ακριβώς επόμενη γενιά μουσικών, μαζί με τους/τις εκπροσώπους τού «χθες» φυσικά.
Έτσι έχουμε από την μια μεριά την Marja Burchard, που μεταφέρει στιγμές του ήχου του πατέρα της στο σήμερα, αλλά την ίδια ώρα, και πέρα από τον Bunka, ακούγεται εδώ και η ινδή τραγουδίστρια Ramamani R.A., που συμμετείχε στο θρυλικό 2LP Embryos Reise” (1979), μα και σε άλλους διάφορους δυτικούς δίσκους στα 80s (με Charlie Mariano, Oriental Wind κ.ά.), ως μέλος των Karnataka College of Percussion.
Υπάρχει λοιπόν η επικοινωνία των γενεών, αλλά υπάρχει και η μουσική αυτή καθ’ αυτή, με όλα αυτά τα εθνικά στοιχεία, από τους ήχους των Gnawa του Μαρόκου, τα αραβικά μακάμια, τα ινδικά vibes και βεβαίως το γερμανικό jazz-rock των seventies – και είναι ο συνδυασμός όλων αυτών που προσφέρει εδώ μερικά καταπληκτικά κομμάτια σαν το “Afrodite” ή το “Myrocc, Laung Gawacha”.
Ήχοι που έρχονται από μισό αιώνα πριν σχεδόν, και που οδηγούνται προς το μέλλον από μια «χίπικη» μπάντα, που εξακολουθεί να κινείται στις τροχιές των προγόνων της.
JISR: Too Far Away [enja / yellowbird, 2020]
Μαζί, όμως, με το “Wah Wah!” μοιράζεται ξανά και το πρώτο άλμπουμ των JISR, το Too Far Away” από το 2020.
Στο άλμπουμ αυτό οι JISR αποτελούνται από δεκατρείς μουσικούς, κάτι που κάνει το άκουσμα τού Too Far Away” εξ αρχής ξεχωριστό. Στην line-up υπάρχουν πάντα οι Mohcine Ramdan daf, gembri, φωνή, Roman Bunka ούτι, κιθάρα, Marja Burchard πιάνο, fender rhodes, Gergely Lukács τρομπέτα, κορνέτα, Niko Schabel σαξόφωνο, κλαρίνο και Severin Rauch ντραμς, αλλά υπάρχουν επτά ακόμη μουσικοί (ανάμεσά τους και ο κοντραμπασίστας Dine Doneff, γνωστός μας και από τις πάμπολλες ελληνικές κυκλοφορίες του ως Κώστας Θεοδώρου), που προσδίδουν στο άκουσμα κάπως μεγαλεπήβολες έως και επικές διαστάσεις.
Το κλίμα εδώ, στο Too Far Away” είναι το fusion, με πολλά όμως oriental / arabic στοιχεία, τα οποία «προσωποποιούνται» πάνω στο daf, στο gembri και στο ούτι, που παίζουν οι Ramdan και Bunka – δίχως τούτο να σημαίνει πως όλα τα υπόλοιπα όργανα, από το πιάνο, τη βιόλα και τις κιθάρες, μέχρι τις τρομπέτες, τα φλάουτα και τα σαξόφωνα, μένουν... εκτός νυμφώνος.
Έχουμε να κάνουμε λοιπόν μ’ έναν πρώτης τάξεως δίσκο, ασυζητητί κρίκος στην αλυσίδα του γερμανικού ethnic-fusion, που ξεκινάει πίσω στο πρώτο μισό των σέβεντις, με κομμάτια καταπληκτικά, και με κάποια εκ των οποίων έως και συγκλονιστικά, σαν τα “Musaka”, “Höh” και “Samawi” και βεβαίως σαν το ψυχεδελικής αντίληψης 11λεπτο “Mosque road”.
Μακάρι αυτή η μπάντα να συνεχίσει και μετά την απώλεια του σπουδαίου Roman Bunka (το 2022).
 
Το όλον εδώ...
https://www.lifo.gr/culture/music/enja-records-mia-germaniki-etaireia-poy-paramenei-sto-proskinio-gia-perissotero-apo

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου