BEST OF PSYCHAGOGOS τα αμερικάνικα

Μ’ αυτόν ακριβώς τον τίτλο, “Best of Psychagogos”, είχε κυκλοφορήσει μια κασέτα με το fanzine Psychagogos ή Ψυχαγωγός, που τύπωνε ο Νίκος Κοντογούρης από το 1985 μέχρι το 1991. Με ποιο ακριβώς τεύχος δεν είμαι σίγουρος. Πιθανώς με το #7 (Οκτώβριος 1989), αν όχι με το #7 τότε με το #8 (Ιανουάριος-Φεβρουάριος 1990) ή τέλος πάντων με το #9 (Καλοκαίρι 1990).

Δεν ήταν η πρώτη κασέτα που θα κυκλοφορούσε παράλληλα με το fanzine, καθώς είχαν προηγηθεί μια κασέτα με τραγούδια των Absolute Grey (με το τεύχος #4), μία με τραγούδια του Paul Roland (με το τεύχος #5) και μία με κομμάτια των Last Drive (με το τεύχος #6), ενώ και το τελευταίο τεύχος, το #10 (Χειμώνας 1990-91), συνοδευόταν με κασέτα των Purple Overdose.

Οι κασέτες αυτές χρεώνονταν έξτρα (συν τα ταχυδρομικά), δεν ήταν ενσωματωμένες στο περιοδικό, και μπορούσε να τις αγοράσει όποιος ήθελε. Είχα αγοράσει λοιπόν, τότε, την κασέτα των Purple Overdose και την “Best of Psychagogos”. Αυτές είναι και οι μόνες που έχω δει εν τω μεταξύ. Τις άλλες δεν τις έχω δει και γράφω γι’ αυτές, επειδή τις αναφέρει ο ίδιος ο Κοντογούρης στα διάφορα τεύχη.

Το φτηνιάρικο εξώφυλλο της κασέτας του Ψυχαγωγού. Έχω καλύψει το track list της δεύτερης πλευράς...

Αυτή η κασέτα, η “Best of Psychagogos”, έφθασε ξανά στα χέρια μου, πριν από λίγες μέρες, μετά από πολλά χρόνια (την είχα δανείσει σε φίλο και μου επεστράφη) και γι’ αυτή θα γράψω τώρα λίγα λόγια. Μάλλον θα γράψω μόνο για την πρώτη πλευρά, την αμερικάνικη, ενώ για τη δεύτερη, την εγγλέζικη-ευρωπαϊκή, θα γράψω μιαν επόμενη φορά.

Χωρίς να θέλω να παραστήσω τον έξυπνο εκ των υστέρων λέω πως, σε σχέση με τις πληροφορίες που αφορούσαν στο track list, ο Νίκος Κοντογούρης (Ν.Κ.) έκανε, τότε, διάφορα λάθη (στο σχετικό release sheet). Σκοπός δικός μου δεν είναι να διορθώσω κάτι που γράφτηκε πριν από 30 χρόνια (βγάζοντας τον Κοντογούρη… αδιάβαστο), αλλά να δείξω πως εκείνη την εποχή, την προ-ιντερνετική, οι πληροφορίες μαθαίνονταν με το σταγονόμετρο και τα λάθη (σοβαρά ή λιγότερο σοβαρά) ήταν ορισμένες φορές αναπόφευκτα. Πόσω μάλλον, όταν αναφερόμαστε σε εντελώς άγνωστα σχήματα ή σε πολύ σπάνιες εγγραφές γνωστών ονομάτων.

Πρώτο κομμάτι στην κασέτα, το “Half way down the stairs” των LAWSON & 4 MORE από το 45άρι “Relax your mind / Half way down the stairs” [USA. Ardent 107, 1966]. Πολύ καλό τραγούδι σ’ ένα psych folk-rock στυλ, από μια μπάντα από το Memphis. Ο Ν.Κ. έγραφε πως το single είχε βγει το 1968, αλλά μάλλον ήταν από το ’66 (τουλάχιστον αυτό λέει το discogs).

Δεύτερο κομμάτι το “Ain’t gonna do you no harm” των THE UNLUV’D από το 45άρι “An exception to the rule / Ain’t gonna do you no harm” [USA. True Love Records TL-1000, 1966]. Το τραγούδι θυμίζει Grass Roots και είναι αρκετά καλό. Ο Ν.Κ. έγραφε πως η μπάντα προερχόταν από τη Δυτική Ακτή και πως ηχογράφησε αυτό το τραγούδι στο τέλος του ’67 στην Parkway, ένα παράρτημα της Cameo, με παραγωγό κάποιον Bob Stone, που ήταν και μέλος του γκρουπ. Όπως βλέπουμε από το discogs το 45άρι είχε κυκλοφορήσει για πρώτη φορά το 1966 στην True Love Records και πως είχε ξανατυπωθεί, για την Parkway, την επόμενη χρονιά. Επίσης ο Ν.Κ. σημείωνε πως υπήρχαν «δύο τουλάχιστον» αμερικανικά συγκροτήματα με το όνομα Unluv’d (πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να υπήρχαν τρία ή και τέσσερα;). Δεν ξέρω από πού μπορεί να είχε, o N.K., αυτή την πληροφορία (τότε). Στο discogs υπάρχει κι ένα single των Unluv’d στην MGM. Δεν θέλω να πω ότι ο N.Κ. μπορεί να εξέλαβε το γκρουπ της MGM σαν διαφορετικό συγκρότημα, αλλά επειδή άκουσα το ένα τραγούδι τους στο YouTube (και για να προλάβω κάποιους) λέω πως δεν πρόκειται για άλλο γκρουπ (που μπορεί να το μπέρδεψε τάχα το discogs, αθροίζοντας το με τους Unluv’d του Κοντογούρη).

Τρίτο κομμάτι στην κασέτα το “Mona” των THE TEDDY BOYS από το 45άρι “Mona / Good morning blues” [USA. Cameo C-448, 1966]. Φοβερή garage-punk διασκευή, με μανιακό drumming, του κλασικού τραγουδιού του Bo Diddley. Ο Ν.Κ. παρασυρόμενος από ένα «1963» που φαίνεται στο single της Cameo γράφει πως το τραγούδι προερχόταν από τότε (από το 1963 δηλαδή) και πως τέτοια κιθάρα κ.λπ. ήταν αδιανόητη για ’κείνη τη χρονιά (το 1963). Φυσικά το τραγούδι δεν προέρχεται από το 1963, αλλά από το 1966. Και τα 45άρια των ? (Question Mark) & The Mysterians με το “96 tears” (με κωδικό C-428) γράφουν πότε «1960» και πότε «1963» στο κάτω μέρος του label, αλλά αυτή η χρονιά δεν έχει σχέση με το πότε κυκλοφόρησε το single – αφού το “96 tears” είναι τραγούδι του 1966 ως γνωστόν. Το “Mona”, με τους Teddy Boys,  ακουγόταν και στη συλλογή “Pebbles Vol.12” του 1983.

Τέταρτο κομμάτι το “It’s your time” των THE WEEDS από το 45άρι “It’s your time / Little girl” [USA. Teenbeat Club TB-1006, 1966]. Κλασικό, δηλαδή φοβερό garage, από την παλιά μπάντα του Fred Cole. Ο Ν.Κ. γράφει πως η μπάντα ήταν από το Las Vegas και πως ηχογράφησε ένα και μοναδικό single στην Teenbeat, πριν αλλάξει το όνομά της σε Lollipop Shoppe. Στο discogs είδα πως υπάρχει και δεύτερο single των Weeds από το 1969 (φαίνεται πως ξαναφτιάχτηκαν για λίγο), το οποίο μέχρι και σήμερα αγνοούσα. Ο Ν.Κ. σημειώνει πως το “It’s your time” ήταν σύνθεση του μπασίστα του γκρουπ Dennis Wynne – όμως στα credits υπάρχει και το όνομα του κιθαρίστα Ed Bowen, με το κομμάτι να ακούγεται και στη συλλογή “Nuggets Volume 8: The Northwest” [Rhino, 1985].

Πέμπτο track το “Fluctuation” των THE SHADES OF NIGHT από το 45άρι “Fluctuation / Such a long time” [USA. Alamo Audio 45-111, 1967]. Κλασικό τεξανέζικο garage-punk (δηλαδή γαμάτο!), που έγινε γνωστό και από τους Chesterfield Kings στα eighties, καθώς υπάρχει στο πρώτο LP τους από το 1982. Ο N.Κ. γράφει πως το τραγούδι προέρχεται από το 1966, ενώ το discogs δίνει release… May 1967. Το τραγούδι ακούγεται και στη συλλογή “Flashback Vol.3” [Flashback Records, 1980], που επανεκδόθηκε ως “Texas Flashbacks Volume 3” από την Antar το 1986.

Έκτο κομμάτι το “Free advice” των μεγάλων THE GREAT !! SOCIETY !! (στην αρχική γραφή τους με τα τέσσερα θαυμαστικά) από το πρώτο και τελευταίο (εν ζωή) 45άρι τους, το “Someone to love / Free advice” [USA. Northbeach Records #1001] του 1966. Εκπληκτικό ψυχεδελικό άσμα, σε oriental μελωδική γραμμή, σύνθεση του Darby Slick (που τραγουδάει μαζί με την Grace Slick), όντας flip-side στο θρυλικό “Someone to love” (το “Somebody to love” δηλαδή) και πλήρως χαρακτηριστικό τού ήχου των Great Society (και του San Francisco, γενικότερα, εκείνης της περιόδου). Ο Ν.Κ. γράφει πως το τραγούδι δεν υπάρχει σε κανένα από τα δύο επίσημα LP του γκρουπ, που βγήκαν κατόπιν εορτής από την Columbia, το 1968, παραπέμποντας σε πλήρες δικό του άρθρο στο Psychagogos (τεύχος #5, Σεπτέμβριος 1987). Μάλιστα, εκεί, αναφέρει πως το τραγούδι ανήκε στον John Phillips των The Mamas & The Papas και όχι στον Darby Slick. Το τραγούδι φαίνεται να ανθολογείται για πρώτη φορά στη συλλογή “San Francisco Roots” [Vault, 1968] κι εκεί, στα credits, αναγράφονται τα ονόματα J. Phillips - M. Gilliam (M. Gilliam ήταν η Michelle Gilliam ή Michelle Phillips, σύζυγος του John Phillips και μέλος επίσης των The Mamas & The Papas). Το “Free advice” ακούγεται σε διάφορες συλλογές των eighties , όπως στην “Nuggets Volume Seven: Early San Francisco” [Rhino, 1985].

Έβδομο τραγούδι το “Hot blood” των IMAGE βγαλμένο από το δισκάκι τους “Witchcraft – 71 / Hot blood” [USA. Chaparral C-1306, 1971]. Το τραγούδι είναι σκληρό, με όργανο και κιθάρα σε σωστές θέσεις, και θυμίζει Hunger, Finchley Boys και τα τοιαύτα. O Ν.Κ. γράφει πως πρόκειται για ένα από τα καλύτερα ψυχεδελικά κομμάτια (δεν θα συμφωνήσω) και πως είναι γραμμένο γύρω στο 1968. Το discogs δεν λέει πότε ηχογραφήθηκε, λέει όμως πως κυκλοφόρησε το 1971. Για τότε μοιάζει περισσότερο και όχι για ’68…

Όγδοο και τελευταίο τραγούδι της πρώτης πλευράς της κασέτας “Best of Psychagogos” το περίφημο “Horror asparagus stories” των THE DRIVING STUPID από το 45άρι “Horror asparagus stories / The reality of (air) fried borsk” [USA. Kr kr-0116, 1966], ένα τραγούδι που ξεχωρίζει βασικά για τους σουρεαλιστικούς, χαριτωμένους στίχους του. Ο N.K. σημειώνει εκείνο που είχαμε δει όλοι μας, όταν αγοράσαμε το “Pebbles Volume 3 / The Acid Gallery” [BFD Records, 1979]. Πως το “Horror asparagus stories” ενώ αναγράφεται στο εξώφυλλο, στη θέση Β8, όπως και στην ετικέτα, απουσιάζει από το βινύλιο (δεν είναι χαραγμένο). Τι είχε συμβεί; Το μαθαίνουμε από συνέντευξη του Greg Shaw (1949-2004), compiler και των Pebbles, που δημοσιεύτηκε στο τεύχος #9 του Ψυχαγωγού: «Τεχνικά και θλιβερά πράγματα. Πήγα το δίσκο στο στούντιο. Στο mastering, μετά την ηχογράφηση της μιας πλευράς, ο δίσκος χάθηκε. Μου έχασαν το μοναδικό αντίτυπο. Ακόμα δεν το έχω (σ.σ. η συνέντευξη είχε παρθεί το 1990). Το έχω βέβαια σε κασέτα. Έδινα μέχρι 100 δολάρια. Οι περισσότερες κόπιες έχουν ηχογραφημένη μόνο τη μία πλευρά». Το “Horror asparagus stories” είχε ανθολογηθεί τελικά στο “Pebbles Box” [Ubik Records] το 1987.

Η πρώτη πλευρά της κασέτας θα ολοκληρωθεί μ’ ένα ακόμη… bonus track. Δεν ήταν τραγούδι, αλλά ένα ελάχιστο μέρος συνέντευξης του κιθαρίστα και τραγουδιστή των Blues Magoos Emil “Peppy” Thielhelm (ή και Peppy Castro), από την εποχή που είχε φορμάρει τους Balance, στις αρχές των eighties.  

Συμπέρασμα. Για τα δεδομένα της εποχής (τέλη ’80) η πρώτη πλευρά της κασέτας μέτραγε, αφού από τα οκτώ κομμάτια που περιείχε τα τρία (των LAWSON & 4 MORE, THE UNLUV’D και IMAGE) δεν βρίσκονταν αλλού (μάλλον), ενώ όλα συνολικώς τα tracks ήταν από καλά / πολύ καλά και πάνω. 

Όλες οι φωτογραφίες των ετικετών προέρχονται, φυσικά, από το discogs